گروه بینالملل: مهاجرت از عربستان سعودی به عنوان کشوری که یکچهارم ذخایر نفت دنیا را دارد پدیدهای بسیار عجیب است. روزنامه رأیالیوم در اینباره نوشت: کشورهایی مانند لبنان، ایرلند و لهستان به مهاجرت اتباعشان به خارج و کشورهایی مانند کانادا، استرالیا، آمریکا، نیوزیلند، امارات و حتی کویت به مهاجرتپذیری و جذابیت معروفند اما پدیده مهاجرت از عربستان به عنوان چهارمین دارنده ذخیره نفت جهان عجیب است. صدقه فاضل، نماینده مجلس شورای عربستان شخصی است که باعث شد این روزها بحث و جدل بیسابقهای در رسانهها و محافل سیاسی عربستان درباره این موضوع آغاز شود.
وی در مجلس گفت: یک میلیون عربستانی با مهاجرت، در کشورهای عربی و غیرعربی ساکن شدهاند لذا از وزارتخانههای ذیربط میخواهیم علل این پدیده و اثر آن بر اقتصاد کشور را بررسی کنند چون عمده آنان دارای مدارک بالا و تخصص بوده و فرصت شغلی مناسب خود را در کشور نیافتهاند. البته این رقم در مقایسه با کشورهایی مانند لبنان، اردن، الجزایر و مغرب بزرگ نیست، چه اینکه تعداد مهاجران کشوری مانند لبنان 2 برابر جمعیت فعلیاش است اما آنچه شگفتانگیز است اینکه در عربستان حدود 10 میلیون کارگر خارجی از 150 ملیت سکونت دارند. بسیاری در عربستان به خاطر ترس از بازداشت یا محاکمه، در شبکههای اجتماعی یا مطبوعات به این موضوع نمیپردازند بویژه که قانون عربستان
10 سال زندان را برای هر شخصی که خواستار اصلاحات شده یا از سیاستهای نظام انتقاد کند، در نظر گرفته است. این موضوع نشانه بسته بودن فضای سیاسی، نبود آزادی، نبود قوهقضائیه عادل و مستقل، نبود فرصتهای شغلی برابر، افزایش فساد و گسترش رانت است. شمار دانشجویان اعزامی برای تحصیل در دانشگاههای آمریکا و اروپا در دوره حکومت عبدالله بن عبدالعزیز، پادشاه قبلی عربستان بیش از 205 هزار نفر در تخصصهای مختلف در یک سال بود که در زمان حاضر بهخاطر سیاست ریاضت اقتصادی (کاهش قیمت نفت) به کمتر از نصف کاهش یافته است. مشکل اینجاست که این دانشجویان پس از آشنایی با شیوه زندگی مدرن و آزادیهای اجتماعی و سیاسی غرب، دیگر نمیتوانند در کشورشان زندگی کنند، چرا که از نهادهای جامعه مدنی و حکومت مبتنی بر شفافیت و مساوات بیبهره بوده و همزمان، یافتن کار مناسب دشوار است. عامل دیگر، اوضاع اقتصادی است که به شکل کاهش درآمد ملی عربستان سعودی از نفت به میزان حدود 70 درصد در 2 سال گذشته نمود یافته و تاثیری منفی بر نیروی کار این کشور دارد. 40 درصد دختران و پسران جوان سعودی از بیکاری نهان و آشکار رنج میبرند و 5/2 میلیون نفر اول هر ماه در صف دریافت بیمه بیکاری هستند. مهمترین علل این پدیده، نبود راهحلهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ریشهای است که پیشبینی شده در سالهای آینده بهخاطر جنگ عربستان در سوریه و یمن و هزینه دهها میلیاردی آن در سال گسترش یابد. پژوهشهای مختلف حاکی است، کاهش بهای نفت در 5 سال آینده ادامه خواهد یافت که به معنی افزایش ریاضت اقتصادی، کاهش بودجه پروژههای زیربنایی و در نهایت کاهش فرصتهای شغلی بویژه برای جوانان است. امارت دوبی در امارات عربی متحده، پذیرای بیش از 100 هزار سعودی است که در شغلهای پست فعالیت دارند و تابعیتشان را انکار میکنند، همچنین باید به میهمانداران دختر سعودی که در هواپیمایی امارات مشغول فعالیتند نیز اشاره کرد. شمار اندکی هستند که علت بروز این پدیده و تحولات شتابان در جامعه سعودی را درک میکنند. وقتی ماموران تندروی امر به معروف و نهی از منکر عربستان با دختران بهخاطر نوع حجاب برخوردی بد دارند و زنان حق رانندگی ندارند در حالی که دیگر دختران عرب کشورهای همسایه فقط چند کیلومتر آن طرفتر از این حق برخوردارند، طبیعی است به فکر مهاجرت به سایر کشورهای عربی، کشورهای عرب حوزه خلیجفارس یا کشورهای غربی باشند که در آن حقوق، برابری و فرصتهای شغلی نه براساس مولفههای قبیلهای، منطقهای و طایفهای بلکه براساس شایستگی است.