میخائیل الکساندروف*: اجرای توافق میان آمریکا و روسیه برای توقف خصومت‌ها در سوریه به دلیل عدم صداقت غرب مشکل خواهد بود. در حقیقت من فکر نمی‌کنم آتش‌بس عملی در سوریه بر پا شود و هدف از آن صرفا متوقف کردن پیشرفت‌های ارتش بشار اسد در جهت سرکوب گروه‌های تروریستی است. قطعا از این فرصت می‌خواهند برای تروریست‌ها فرصت تجدید قوا (به لحاظ جذب نیروهای جدید، تهیه تجهیزات مورد نیاز و مواد غذایی) فراهم و سپس با بهانه‌های مختلف جنگ را طولانی کنند. در اصل روشن نیست که برای آتش‌بس و پایان جنگ با چه کسی صحبت شده زیرا گروه‌هایی که از آنها به‌عنوان «مخالفان میانه‌رو» یاد می‌شود از نظر تعداد افراد مسلح چندان قابل توجه نبوده و گذشته از آن با سازمان‌های تروریستی مخلوط هستند که تفکیک آنها در میدان جنگ کاری ساده نخواهد بود. تعیین شرایط مقدماتی از سوی «مخالفان میانه‌رو» درباره برداشته شدن محاصره شهر‌ها و خروج نیرو‌ها غیرجدی و خنده‌دار است. روشن است که به این صورت مطرح شدن موضوع با هدف جلوگیری از پیشرفت‌های ارتش سوریه و کاهش حمایت‌های جبهه مقاومت از اقدامات مربوط است. البته من خیلی مطمئن نیستم که تحولات سوریه دقیقا به همان شکل پروژه «خاورمیانه بزرگ» آمریکا پیش برود، چرا که تشکیل دولت کرد‌ها منجر به تضعیف ترکیه خواهد شد. ترکیه عضو مهم ناتو است و اگر ترکیه تجزیه شود پس ناتو در بخش جنوبی به طور جدی تضعیف شده و توان تاثیرگذاری بر روسیه و ایران را از دست خواهد داد که این موضوع آمریکایی‌ها را نگران می‌کند. در بحث آتش‌بس در سوریه برخی از مهره‌های غربگرای روسی حضور دارند که به دنبال دوستی و نزدیکی با غرب هستند. البته به اعتقاد من اندیشه دوستی و روابط دارای حقوق برابر با غرب غیرواقعی است اما متاسفانه مهره‌های مورد اشاره فکر می‌کنند با گذشت در برابر غرب می‌توان امتیاز به دست آورد که این اشتباه بسیار بزرگی است. از نگاه من آتش‌بس سوریه نیز به نوبه مسکو تلاشی برای مورد توجه غرب قرار گرفتن است که این بسیار غم‌انگیز است، در حالی که غرب دشمنی خود را نسبت به روسیه بار‌ها نشان داده و نادیده گرفتن این واقعیت غیرمنطقی است. از وجهه بین‌المللی روسیه می‌پرسید؟ به صورت طبیعی این نوع اقدامات برای آینده روسیه نگران‌کننده است و مشکل اصلی به آن بازمی‌گردد که عده‌ای در سطح مدیریت روسیه (اعم از دستگاه ریاست‌جمهوری، دولت، وزارتخانه‌ها) به دنبال آنند تا مورد توجه غرب قرار گیرند که از این ناحیه همواره به منافع واقعی مسکو زیان وارد شده است. به اعتقاد من پشت سر آتش‌بس در سوریه اهداف دیگری قرار گرفته است. کشورهای غربی و متحدان آنها در تلاشند از این طریق روسیه، سوریه و ایران را فریب دهند. تاکنون با موضع ایران درباره آتش‌بس آشنا نشده‌ام اما جمهوری اسلامی نسبت به اهداف غربی‌ها حساس خواهد ماند و متوجه این نکته خواهد بود که لغو تحریم‌ها یک مانور تاکتیکی است تا ایران را وادار به انصراف از مواضع و سیاست‌های اصولی خود در این منطقه کنند. معتقد نیستم توافق آتش‌بس با موضوع اوکراین ارتباط داشته باشد اما باید بگویم حوزه اقتصاد در اختیار گروه طرفدار غرب در دولت روسیه قرار دارد. طرفداران غرب در روسیه نه‌تنها علاقه‌مندی خاصی به بهبود وضع اقتصادی ندارند بلکه به دنبال وخیم‌تر شدن آن هم می‌گردند تا ثابت شود که بهبود شرایط فقط از راه برقراری روابط خوب و نزدیک با غرب امکان‌پذیر است. اینجاست که برخلاف وجود ظرفیت‌های عظیم طبیعی، زیرساختی و نیروی انسانی نمی‌توانیم شاهد اقدامات عملی برای بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی در روسیه باشیم. گروه طرفدار غرب به دنبال متقاعد کردن رئیس‌جمهور هستند که بدون لغو تحریم‌ها اصلاح وضع امکان ندارد و لغو تحریم‌ها نیز فقط با داشتن روابط نزدیک با آمریکا میسر است. به این دلیل است که وضعیت اقتصادی در حال بد‌تر شدن است و «پوتین» نیز تصمیم به برکناری آنها ندارد و امیدوار به بهبود روابط با غرب است که اشتباهی بیش نیست. وضع داخلی روسیه باید در داخل اصلاح شده و بهبود پیدا کند و چشم به آمریکا داشتن بی‌فایده است.
*استاد مرکز مطالعات نظامی- سیاسی دانشگاه روابط بین‌الملل مسکو و تحلیلگر خبرگزاری فارس