گروه بینالملل: در پی صدور دستور بازگشت جنگندههای روسیه از سوریه، رسانههای غربی به گمانهزنی درباره علت این تصمیم ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه پرداختند.نشریه آمریکایی نشنال اینترست در یادداشتی،
5 گمانه را که رسانههای غربی درباره علت تصمیم ولادیمیر پوتین مطرح کردند، بازخوانی کرد:
نخست: برنامه از پیش تعیین شده
سادهترین فرضیه آن است که برنامه حضور نظامی جنگندههای روسی در سوریه، از همان ابتدا، برنامهای کوتاهمدت در نظر گرفته شده بود و اکنون مدت آن به پایان رسیده است. در این میان، روان شدن فرآیند حل و فصل سیاسی بحران در سوریه نیز میتواند یکی از دلایل باشد، بویژه که دیگر کسی موضوع ضرورت کنارهگیری بشار اسد، رئیسجمهوری روسیه را به عنوان پیششرط هرگونه فرآیند صلح مطرح نمیکند.
دوم: کنارهگیری در اوج
فرضیه دوم بر این اساس استوار است که مسکو سعی میکند عملیات نظامی خود را در اوج متوقف کند. در واقع، دخالت نظامی روسیه در بحران سوریه، چهره کرملین را نهتنها در خاورمیانه بلکه در سراسر جهان تغییر داد و نظامیان روس، قدرت خود را در اعلام و اجرای عملیات نظامی در خارج از مرزهای خود ثابت کردند و نشان دادند چگونه روسیه میتواند صرفنظر از خواستههای آمریکا، بروکسل، ریاض و آنکارا، اوضاع را در سوریه، آن طور که خود میخواهد تغییر دهد.
سوم: اجتناب از تکرار سناریوی افغانستان
برخی از کارشناسان غربی، علت اصلی فراخوانی نیروی هوایی روسیه از سوریه را اجتناب از تکرار «دام افغانستان» میدانند. زمانی که روسیه، موضوع ارسال نیروی هوایی خود به روسیه را مطرح کرد، برخی از معارضان سوری، در جستوجوی راهی برآمدند که سوریه را برای روسیه، به افغانستان تبدیل کنند. این سناریو، صورت واقع به خود نگرفت، بویژه که اوضاع در سوریه با وجود بیم کشورهای غربی، ثبات یافت.
چهارم: درگیر نشدن با عربستان
از سوی دیگر، برخی از کارشناسان، خارج کردن نیروهای روسیه از سوریه را ناشی از تمایل مسکو به اجتناب از درگیری آشکار با ریاض میدانند بویژه که روسیه نشان داد همچنان از حل و فصل بحران سوریه از طریق مذاکرات استقبال میکند و در این مجال، منافع همه طرفها از جمله ریاض را در نظر خواهد گرفت.
پنجم: تاکید بر حل سیاسی بحران
فرضیه پنجم قائل به این است که روسیه تلاش دارد نشان دهد حمایتش از دمشق، تا همیشه و بینهایت نخواهد بود؛ چرا که به ادعای معارضان، «بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه پس از پیروزیهایی که اخیرا ارتش سوریه به دست آورده است، چندان تمایلی به مشارکت در مذاکرات ندارد به همین سبب مسکو سعی کرد با این کار به حکومت سوریه بفهماند که روسیه در تلاش برای حل و فصل بحران سوریه از طریق مسالمتآمیز است».
احتمال بازگشت نیروهای روسی
در همین حال، مشاور عالی رئیسجمهور سوریه تأکید که تصمیم روسیه برای خارج کردن بخشی از نیروهای هوایی خود از سوریه پس از رایزنی و هماهنگی با دمشق اتخاذ شده است. بثینه شعبان تاکید کرد که نیروهای روس ممکن است بعد از خارج شدن از سوریه بار دیگر به این کشور بازگردند و آمریکا باید اکنون به ترکیه و عربستان برای متوقف کردن پشتیبانی از عناصر مسلح معارض فشار بیاورد. وی در گفتوگوی تلویزیونی افزود: اگر دوستان روس بخشی از نیروهایشان را خارج کردند، این بدان معنا نیست که نمیتوانند بازگردند. بثینه شعبان این ادعا را که پوتین به دمشق فشار میآورد، رد کرد و بر استقلال نیروهای سوریه و توانمندیهای نظامی آن تاکید کرد. وی تصریح کرد: اقدام روسیه با رایزنی با دمشق صورت میگیرد. ارتباط بین این اقدام روسیه و اعمال فشار بر دمشق صحت ندارد و بیپایه و اساس است. مشاور بشار اسد تاکید کرد: بعد از خروج نیروهای روس، گام بعدی، اقدام جامعه بینالمللی در کاستن از پشتیبانی از گروههای معارض مسلحی است که با دولت سوریه میجنگند. وی افزود: توپ هماکنون در زمین آمریکا است و گام بعدی، فشار آمریکا به ترکیه و عربستان برای حمایت مالی نکردن از تروریستها و توقف ارسال سلاح (برای آنها) خواهد بود... بستن مرزها و جلوگیری از (ورود) مزدوران (به سوریه) بسیار امکانپذیر است.