گروه اقتصادی: با وجودی که دولت یازدهم مهمترین دستاورد اقتصادی خود پس از کاهش نرخ تورم را ممانعت از چاپ پول بدون پشتوانه عنوان میکند اما گویا اینطور نبوده، چرا که معاون اسبق بانک مرکزی میگوید در دولت روحانی بارها از بانک مرکزی برداشت شده و این روند پایه پولی را افزایش داده است. سخنگوی دولت صراحتاً گفته که دولت استقراض نکرده اما انگار واقعیت چیز دیگری است. بنا به این گزارش، آنگونه که حیدر مستخدمینحسینی، معاون اسبق بانک مرکزی میگوید تاکنون در هر ۱۶۰ روز یک بار از بانک مرکزی استقراض شده و در ۹۵۰ روز گذشته، پایه پولی ۴۱ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. معاون اسبق بانک مرکزی در گفتوگو با نسیمآنلاین اظهار داشت: درآمد فعلی دولت جوابگوی هزینههایش نیست. قیمت نفت کاهش پیدا کرده اما متاسفانه هزینههای جاری دولت نهتنها کاهش پیدا نکرده بلکه افزایش هم یافته است! مستخدمینحسینی درباره میزان استقراض دولت یازدهم از بانک مرکزی اظهار کرد: دولت یازدهم حتما از بانک مرکزی استقراض داشته اما میزان دقیق این استقراض مشخص نیست و در گزارش اقتصادی بانک مرکزی هم درج نشده است. وی خاطرنشان کرد: دولت روحانی در سالهای گذشته معمولا در ماههای پایانی سال از بانک مرکزی استقراض کرده است تا هزینههای خود را جبران کند و آن را به عنوان تنخواه از بانک مرکزی به حساب آورده است. معاون اسبق بانک مرکزی در توضیح تنخواههای دولت از بانک مرکزی بیان کرد: منظور از تنخواه وجهی است که دولت از بانک مرکزی دریافت میکند و بعد از کسب درآمد جدید از محل آن درآمدها این وجه را به بانک مرکزی بازمیگرداند. مستخدمینحسینی تصریح کرد: دولت یازدهم مدل تنخواه را برای دریافت استقراض از بانک مرکزی طراحی و از سال اول استقرار، وجوهی را به عنوان تنخواه از بانک مرکزی دریافت کرده است. حتی در همان سال 92 موضوع برداشت دولت از بانک مرکزی به مجلس هم کشیده شد و به دلیل تخلف و اقدام فراقانونی دولت در این زمینه نمایندگان مجلس به وزیر اقتصاد کارت زرد دادند، دیوان محاسبات هم این استقراض را در گزارش خود لحاظ کرده است.
وی افزود: بعد از این برداشت دولت 2بار دیگر هم از بانک مرکزی استقراض کرد که یکبار در ماههای پایانی سال 93 این کار را انجام داد و در حال حاضر به نظر میرسد در سال 94 هم این کار انجام شده باشد. معاون اسبق بانک مرکزی در توضیح چرایی برداشتهای متعدد دولت روحانی از بانک مرکزی اظهار داشت: درآمد فعلی دولت جوابگوی هزینههایش نیست. قیمت نفت کاهش پیدا کرده اما هزینههای جاری دولت نهتنها کاهش پیدا نکرده بلکه افزایش هم یافته است بنابراین برای پوشش این هزینهها دولت به منابع بانک مرکزی رجوع کرده است.
مستخدمینحسینی با اشاره به برداشتهای دولت از صندوق توسعه ملی نیز خاطرنشان کرد: دولت یازدهم 3 بار هم از منابع صندوق توسعه ملی در بانک مرکزی برداشت کرده است. یکبار 2/1 میلیارد دلار، یکبار 1/4 و بار دیگر هم صحبت از برداشت 12 میلیارد دلاری به میان آمده است. این هم یک نوع استقراض از بانک مرکزی به شمار میرود. وی تصریح کرد: برداشت از منابع صندوق توسعه ملی فرقی با برداشت از منابع بانک مرکزی از لحاظ ماهیت ندارد و همان تاثیرگذاری را بر اقتصاد کشور خواهد داشت. متاسفانه دولت در بودجه 95 و برنامه ششم از مجلس خواسته سهم صندوق از محل فروش نفت را هم کاهش دهد.
معاون اسبق بانک مرکزی گفت: در 3 بار استقراضی که دولت از منابع بانک مرکزی انجام داده یکبار بنا به ادعای دولتمردان تسویه شده اما 2 تنخواه دیگر تسویه نشده است. مستخدمینحسینی درباره اظهارات روحانی مبنی بر عدم استقراض دولت از بانک مرکزی نیز عنوان کرد: اگر با ماهیت کلمات کار داشته باشیم یک بحث است اما اگر با نفسِ عمل کار داشته باشیم بحث دیگری به میان میآید. دولت یازدهم در مدت فعالیت خود تا به امروز برای جبران کسری منابع خود به کارهای مختلفی مانند استقراض، چاپ اسکناس و دریافت تنخواه دست زده است. وی گفت: دولت باید بار هزینههای خود را کاهش دهد، یعنی هزینه جاری خود را کم کند. افزایش هزینههای جاری از دولت قبل آغاز شده بود. دولت قبل 550 هزار نفر را استخدام کرد در حالی که در آن زمان بحث بر چابک شدن و کم شدن کارمندان دولت بود. معاون اسبق بانک مرکزی تصریح کرد: دولت روحانی همه داشتههای دولت قبل را حفظ کرده و متاسفانه هزینههای جاری خود را هم افزایش داده است. همچنین هزینههای عمرانی را هم تخصیص نمیدهد. درست است که دولت کمبود منابع دارد ولی اقدامی در جهت جبران کمبود منابع نکرده است. مستخدمینحسینی با تاکید بر اثرگذاری استقراض از بانک مرکزی بر رشد پایه پولی نیز به نسیمآنلاین گفت: وقتی دولت از بانک مرکزی استقراض کرده یا تنخواه میگیرد پایه پولی را افزایش میدهد. نقدینگی و پایه پولی در دولت یازدهم رشد کرده اما دلیل اینکه تورم ایجاد نشده این است که منابع در بانکها قفل شده است. اگر معوقات بانکی پرداخت شود، بخش مسکن به حرکت درآید و اقتصاد به سمت خروج از رکود حرکت کند کمکم شاهد افزایش تورم خواهیم بود. این کارشناس ارشد اقتصادی گفت: در حال حاضر میزان نقدینگی در گردش برابر با همان 450 هزار میلیارد تومانی است که دولت فعلی از دولت قبل تحویل گرفته که این اتفاق نادری است. از هزار هزار نقدینگی موجود 500 هزار میلیارد در بانکها قفل بوده و 500 هزار میلیارد در گردش است. معاون اسبق بانک مرکزی خاطرنشان کرد: وقتی پایه پولی 41 هزار میلیارد تومان افزایش یافته، آقای رئیسجمهور نمیتواند ادعا کند که از بانک مرکزی استقراضی نداشته است.