گروه اقتصادی: مصوبه اخیر یارانه نقدی مجلس 2 روز بعد از تصویب هنوز خبرساز است و کسی نتوانسته به ابهامهای آن پاسخ دهد. به گزارش «وطنامروز»، عملکرد پراشتباه و متناقض دولت بر سر یارانه نقدی موجب شده بود انتقادهای فراوانی به عملکرد مسؤولان وارد آید اما با تکرار اشتباه برخی نمایندگان مجلس، دولت زمینهای فراهم آورده که توپ «عملکرد ضعیف یارانهنقدی» را در زمین بهارستان بیندازد و وکلای ملت نیز بدون در نظر گرفتن این موضوع مصوبهای را تصویب کردند که عملا قابلیت اجرایی ندارد و حتی مخالف سیاستهای کلان کشور است. در مصوبه اخیر، سقف درآمدی مطرح شده و در صورت نهایی شدن آن، باید یارانه نقدی کسی که درآمد سالانه 35 میلیون تومان داشته باشد قطع شود. رسانههایی مثل «وطنامروز» از بهار 1393 و زمانی که دولت از متقاضیان دریافت یارانه ثبتنام میکرد این موضوع را متذکر شدند که دولت در تعیین سقف درآمدی اشتباه مهلکی را مرتکب شده، چراکه توجه به درآمد بدون در نظر گرفتن هزینه موجب شکست طرح افزایش درآمد از یارانه نقدی خواهد شد. در آن زمان دولت در فرمهای خوداظهاری سقف درآمدی 2 میلیون و 500 هزار تومان را در نظر گرفته بود اما توجهی به هزینههای خانوارها نکرده بود. همانطور که پیشبینی کرده بودیم دولت نتوانست در 2 سال اخیر با آن فرمهای خوداظهاری کاری از پیش ببرد، چرا که تعیین سقف درآمدی با خطای زیادی همراه خواهد بود. برخی نمایندگان مجلس همان اشتباه را 2 سال بعد انجام دادند و بدون نظر گرفتن ابعاد گوناگون حذف یارانه نقدی آن را تصویب کردند.
جالب اینکه در همین مصوبه اصلا به راهبردهای کلان کشور کمترین توجهی نشده است؛ در این مصوبه اصلا اشارهای به جمعیت خانوارها نشده است و فرقی میان سرپرستهای تکنفره و خانوارهای 10 نفری قائل نشده است! تصویبکنندگان عملا اعتقاد دارند باید یارانه یک نفر که درآمد ماهانه 2 میلیون و 910 هزار تومانی داشته و زندگی تکنفرهای دارد با سرپرست خانوار 10 نفره که همین درآمد را داشته قطع شود! این مصوبه کاملا خلاف سیاست افزایش جمعیت کشور است و نمایندگان مدعی باید به این مساله توجه میداشتند.
بانک جامع اطلاعاتی کجاست؟
دولت در 14 ماه اخیر اقدام به حذف یارانه نقدی افرادی کرده و در این مدت یارانه نقدی حدود 5/4 میلیون نفر را حذف کرده است. یکی از انتقادها به حذف یارانه افراد ضریب خطای بالای این اقدام است. دولت در بین ثروتمندان یارانه نقدی نیازمندان بسیاری را هم حذف کرد. طبق اعلام مسؤولان دولتی در سال 94 یارانه 5/4 میلیون نفر قطع اما با اعتراض مردم در سامانه رفاهی، یارانه نقدی 5/1 میلیون نفر بازگردانده شد. این موضوع نشان میدهد خطای حذف یارانه نقدی بسیار بالاست و دولت حتی به صورت فلهای این کار را کرده است. با مصوبه مجلس، دولتی که خود اقدام به حذف یارانه نقدی کرده بود و یارانه نقدی را مصیبت عظما میدانست حالا در مقام یک مدافع ظاهر شده و نبودن بانک جامع اطلاعاتی را دلیل اجرایی نشدن این مصوبه میداند. میدری، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به اینکه بیش از 50 پایگاه اطلاعاتی داریم، گفت: دولت قبل هم قرار بود فقط به 7 دهک یارانه دهد اما در اجرا، سامانه مربوط به علت اعتراضات متوقف شد، زیرا تشخیص آنها در نظریه ساده اما در اجرا سخت است. همچنین معاون پارلمانی سازمان مدیریت و برنامهریزی با اعلام اینکه دولت نمیخواهد در سال ۹۵ با افزایش قیمتها به مردم فشار بیاورد، گفت: دولت سال گذشته یارانه 5/4 میلیون پردرآمد را حذف کرد ولی 5/1 میلیون نفر آنها اعتراض کردند و یارانه آنها مجدد برقرار شد. علیرضا صالح در گفتوگویی تلویزیونی افزود: براساس مصوبه مجلس، در سال گذشته 5/4 میلیون نفر از دهکهای پردرآمد کشور شناسایی و از پرداخت یارانه حذف شدند که 5/1 میلیون نفر از آنها اعتراض کردند و یارانهشان بار دیگر برقرار شد. وی گفت: چنانچه مصوبه مجلس برای شناسایی و حذف 3 دهک پر درآمد کشور قانونی شود دولت امکان شناسایی آنها را نخواهد داشت و اجرای این قانون تبعاتی را در جامعه خواهد داشت. معاون پارلمانی سازمان مدیریت و برنامهریزی گفت: دولت قادر به شناسایی 3 دهک پردرآمد نیست و چنانچه مصوبه روز سهشنبه مجلس لازمالاجرا شود، اجرای این قانون با مشکل مواجه خواهد شد. صالح افزود: برای شناسایی 3 دهک پردرآمد باید به حسابهای شخصی بانکی مردم سرکشی کرد که دولت به هیچوجه موافق آن نیست. وی گفت: برای رسیدن به اهدافمان نباید اهداف بزرگتری را فدا کنیم و این کار باعث ایجاد ناامنی در ثروت و حسابهای شخصی بانکی مردم میشود. معاون پارلمانی سازمان مدیریت و برنامهریزی افزود: دولت در 4، 3 سال گذشته درصدد تکمیل پایگاه اطلاعاتی مؤدیان مالیاتی بود، هرچند این پایگاه به طور صددرصد اطلاعاتش تکمیل نشده و جلوی فرارهای مالیاتی هم گرفته نشده است. صالح گفت: دولت نمیخواهد در سال 95 افزایش قیمت و تعرفهای را که به مردم فشار بیاورد به آنان تحمیل کند. وی افزود: قانون هدفمندی یارانهها تکالیفی را برعهده دولت گذاشته است اما این قانون از ابتدا بد شروع شد، هر چند دولت مجبور است آن را اجرا کند.
گل به خودی مجلس
مخالفت سخنگوی دولت با طرحی که خود قبلا قرار بود آن را اجرا کند و در سال گذشته بخشی از آن را اجرا هم کرد، شگفتی برخی نمایندگان را در پی داشت. میرکاظمی، نماینده مردم تهران در مجلس گفت: نماینده دولت در جایی مصاحبه کرده که موافق حذف یارانه 24 میلیون نفر نیست در صورتی که در کمیسیون تلفیق به اذعان همه نمایندگانی که آنجا هستند موافق این موضوع بوده حتی در صحن با اعلام این مساله معاون پارلمانی او تعجب کرده که چرا آقای نوبخت مخالف این مساله صحبت میکند! وزیر تعاون هم آنجا و موافق این مساله بودند، معاونان سازمان مدیریت نیز موافق بودند، احساس نمایندگان این بود که دولت یک کار سیاسی میکند یعنی هم میخواهد انجام دهد و هم میخواهد این مساله را گردن مجلس بیندازد، چرا که این پیشنهاد در کمیسیون با همراهی خودشان بسته شده بود و معاونان وزرای ایشان با این مساله کاملاً موافق بودند لذا این نکتهای است که دولت باید به آن توجه کند.
دام دولت
دولت ابتدا یارانه نقدی قشر کارمند و کارگری را که مالیات میدهند حذف میکند و معلوم نیست یارانه نقدی کسانی که واقعا ثروتمند هستند و مالیات نمیدهند چگونه حذف خواهد شد. از طرفی دولت از سال گذشته چنین اختیاری را برای حذف دهکهای پردرآمد جامعه از لیست یارانهبگیران داشت و نیازی به مصوبه مجدد نبود. دولت تا توانست از این موضوع برداشت تبلیغاتی و نمایشی کرد و ناگهان از یک مهاجم به یک مدافع تغییر چهره داد و همگان حتی حامیان خود را هم شگفتزده کرد! جدا از سوءاستفاده دولتیها از گل به خودی مجلس، این مصوبه دارای ابهامات متعددی است که در بالا به آن اشاره شد. مجلسیها در یک حرکت محیرالعقول دیگر موضوع قیمت پلکانی بنزین را تصویب کرده بودند که با هوشیاری برخی نمایندگان این مصوبه پس گرفته شد. شاید تنها نکته مصوبه یارانه نقدی الزام دولت به ثبتنام مجدد جاماندگان متقاضیان یارانه نقدی بود. طبق بند آخر مصوبه اخیر دولت باید از جاماندگان یارانه نقدی که موفق به ثبتنام نشدهاند از طریق فرمانداریها ثبتنام به عمل آورد. دولت بعد از پایان ثبتنام یارانهای در بهار 1393 دیگر به کسی اجازه نداد برای دریافت یارانه نقدی تقاضا دهد و سایت دولت تنها به حذف افراد میپرداخت! همین مساله نشان میدهد دولتیها برای حذف افراد از لیست یارانهها مشتاق بودند و کسی نمیتواند نفرت مسؤولان را از یارانه نقدی کتمان کند اما برخی مسائل فرااقتصادی موجب شده «دولت متنفر از یارانه نقدی» لباس هواداری بپوشد؛ شاید اگر یارانه نقدی برای نمایندگان نان نداشته باشد برای دولت آبی داشته باشد!