گروه بینالملل: سلمان بن عبدالعزیز، شاه سعودی با سفر 5 روزه به مصر قصد داشت بین این کشور و ترکیه آشتی برقرار کند تا بتواند عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهوری مصر را به شرکت در نشست سازمان همکاری اسلامی در استانبول ترکیه متقاعد کند اما وزیر خارجه مصر با حضور در نشست استانبول پیام السیسی را به نیابت از وی خواند و بدین ترتیب بار دیگر تلاشهای عربستان برای تکمیل ائتلاف سیاسی مورد نظرش ناکام ماند. هدف عربستان از این اقدام برخلاف آنچه در ظاهر اعلام میشود نه ایجاد تقویت و وحدت در جهان اسلام و میان کشورهای اسلامی بلکه استفاده از ظرفیتهای این 2 کشور برای تشکیل ائتلاف سنی سهجانبه است. با توجه به اینکه عربستان از طریق ائتلافهای نظامی متعددی که در خلال چند سال گذشته در عرصههایی چون سوریه، یمن و داعش تشکیل داد نتوانست اهداف مورد انتظار خود را محقق سازد لذا اکنون به تشکیل ائتلاف سیاسی روی آورده است تا بلکه بتواند بخشی از ناکامیهای گذشته خود را جبران کند. این بدین مفهوم است که عربستان میخواهد بخشی از بار شکستهای خود را بر دوش کشورهایی چون مصر و ترکیه قرار دهد و آنها را نیز در هزینههای ماجراجوییهای آتی خود شریک کند اما با وجود اختلافات میان قاهره و آنکارا، این تلاشها مثمرثمر نبوده است. این بدین مفهوم است که بهرغم فضاسازیهای ظاهری عربستان هنوز اختلافنظرهای اساسی بین مواضع و دیدگاه مصر و عربستان درباره مسائل منطقه وجود دارد. یکی از این مسائل مورد اختلاف بحران سوریه است و در حالی که مصر روابط و همکاریهای خود را به طور روزافزون با دولت سوریه افزایش میدهد و از این طریق بر حفظ نظام سیاسی و دولت کنونی سوریه مهر تایید میزند اما هنوز عربستان و ترکیه از تلاشهای براندازانه و مداخلهگرایانه خود دست نکشیدهاند. همچنین در حالی که دولت السیسی خطر داعش را در بیخ گوش خود در سینا احساس میکند و برای مقابله با آن انگیزه جدی دارد اما عربستان و ترکیه هنوز در مظان حمایت از گروههای تکفیری قرار دارند. از طرف دیگر، در حالی که هنوز افکارعمومی در مصر و ترکیه تا حدودی حامی فلسطین هستند، ولی نسل تازه به دوران رسیده قدرت در عربستان عملا پا جا پای رژیم صهیونیستی گذاشته و میخواهد در پوشش ائتلاف اسلامی مبارزه با تروریسم به حزبالله برچسب تروریسم بزند و آن را به نام سازمان همکاری اسلامی به تصویب برساند. این در حالی است که امروزه اغلب محافل فکری، دینی، سیاسی و امنیتی - اطلاعاتی جهان براساس اسناد و شواهد موجود به این نتیجه رسیدهاند که وهابیت منشأ فکری و دلارهای نفتی منبع تغذیه و ساماندهی تروریسم تکفیری در منطقه و جهان هستند. بر این اساس مشخص میشود انگیزه اصلی عربستان از تشکیل ائتلاف اسلامی مبارزه با تروریسم نه مقابله با تروریسم تکفیری بلکه ایجاد فضایی برای خارج کردن خود از سیبل انتقادات جامعه جهانی با اتخاذ سیاست فرار به جلو است اما شواهد موجود حاکی از این واقعیت است که تاکنون هیچ کشوری را نمیتوان پیدا کرد که حاضر باشد با میل و رغبت در ائتلاف مورد ادعای عربستان حضور یابد و کسانی هم که حاضر شدهاند از روی تهدید و تطمیع بوده است و برهمین اساس هم میتوان گفت ائتلاف سیاسی جدیدی که عربستان پی آن را در نشست سازمان همکاری اسلامی در استانبول گرفته است، دیر یا زود به سرنوشت ائتلافهای نظامی گذشته دچار خواهد شد.
سازمان همکاری اسلامی در مراحل پایانی عمر خود
با وجود تلاشهای پادشاه عربستان برای پایان دادن به تنش میان قاهره و آنکارا، اما این تلاشها راه به جایی نبرد. برای مثال رجب طیباردوغان، پنجشنبه نشست سران سازمان همکاری اسلامی را تحویل گرفت اما عبدالفتاح السیسی را برای حضور در آن دعوت نکرد. اردوغان همچنین از دست دادن با سامح شکری، وزیر خارجه مصر که به نیابت از السیسی در این نشست سخنرانی میکرد، خودداری کرد. بر این باور نیستیم که چنین رفتارهایی در نشست سران دیگری غیر از نشستهای سران کشورهای عربی و اسلامی اتفاق بیفتد. در همین راستا، عبدالباری عطوان، تحلیلگر مطرح جهان عرب در مقالهای نوشت: سازمان همکاری اسلامی یک سازمان ناکارآمد و سست است و به مکانی برای گروهی از کارمندان تبدیل شده است که برای آنها حقوق و مزایای خوب درنظر گرفته شده است چراکه عربستان این را میخواهد اما نشست سران کنونی بیماریهای جهان اسلام و اختلافاتشان را به بدترین شکل نشان داد. بهتر است این کنفرانس سران را کنفرانس سران «اختلاف» و نه همکاری اسلامی دانست و تنها با انداختن یک نگاه سطحی به این نشست و دیدن عدم حضور بیشتر رهبران این حقیقت را میتوان تایید کرد. باید گفت، نهاد سران کشورهای عربی که از اتحادیه عرب سرچشمه میگیرد کاملا از هم فروپاشید. اکنون نشست سران کشورهای اسلامی نیز به همان سرنوشت دچار شده به طوری که ویروسهای سمی اختلافات عربی به آن نفوذ کرده و خدا میداند هدف آینده آن کجا خواهد بود. کنفرانس سران اسلامی که تا این حد دارای دودستگی و اختلافات و جانبداری است نمیتواند راهحلی را برای مسائلی همچون تروریسم، اسلامهراسی، فلسطین و دیگر مسائل پیدا کند بلکه به افزایش بحرانها و وخیمتر کردن خطرات میانجامد. اگر یک مساله یعنی تروریسم را بیان کنیم باید بگوییم کشورهای شرکت کننده در این نشست یا برخی از آنها اکسیژن مالی، نظامی و رسانهای را برای حمایت از تروریسم فراهم میآورند و این علاوه بر فضای مناسبی است که برای تروریستها در سوریه، عراق، یمن و لیبی به وجود آمده است. نکته مهمی که در سخنرانی اردوغان در افتتاحیه این نشست دیده میشد این بود «دین و مذهب من سنی یا شیعه نیست بلکه اسلام است». این عبارت به نوعی مرضی سرطانی را منعکس میکند که تمام جهان اسلام را تهدید میکند و نشان میدهد که هر لحظه ممکن است منطقه وارد جنگهای ویرانگر طایفهای شود. منظور اینجا جنگ طایفهای و مذهبی است که این روزها برخی طرفها به صورت عمدی دنبال آن هستند.
حضور رئیس موساد در حاشیه نشست استانبول
یک کارشناس امور امنیتی رژیم صهیونیستی از سفر رئیس سازمان جاسوسی این رژیم (موساد) به استانبول ترکیه برای دیدار محرمانه با برخی وزرای خارجه کشورهای شرکتکننده در اجلاس سازمان همکاری اسلامی خبر داد.
طبق اعلام یوسی میلمان، کارشناس اسرائیلی در امور امنیتی، یوسی کوهن، رئیس موساد روز پنجشنبه با عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستانسعودی، مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه و محمد بن عبدالرحمن آلثانی، وزیر خارجه قطر در هتل جی دبلیو ماریوت شهر استانبول دیدار کرده است.
به گفته این کارشناس امنیتی اسرائیلی، این نشست که به پیشنهاد وزیر خارجه آمریکا و میانجیگری وزیر خارجه ترکیه صورت گرفت، به نزدیک شدن دیدگاههای کشورهای عربی و اسرائیل به تلاشهای منطقهای آمریکا منجر خواهد شد. این اقدام در نوع خود دومین گام برای تقویت و تحکیم روابط بین رژیم اسرائیل و کشورهای عربی محسوب میشود.
حضور60درصدی سوریها پای صندوقهای رأی
کار شمارش آرای انتخابات پارلمانی سوریه که چهارشنبه گذشته برگزار شد، همچنان ادامه دارد. به گزارش خبرگزاری رسمی این کشور، کمیتههای مراکز انتخاباتی عملیات شمارش آرا را تحت نظارت کمیتههای قضایی در استانهای مختلف آغاز کردهاند. انتظار میرود نتایج نهایی این انتخابات تا پایان هفته جاری اعلام شود. برخی منابع میزان مشارکت واجدان شرایط در انتخابات پارلمانی را 60 درصد اعلام کردهاند. از میان 3500 کاندیدا برای دومین مجلس قانونگذاری (پس از تغییر قانون اساسی در فوریه 2012) 250 نفر انتخاب میشوند.