گروه بینالملل: پیش از اجلاس سازمان همکاری اسلامی در استانبول شایعههای بسیاری درباره آشتیها و نزدیک شدن کشورهای مختلف مطرح شد اما مسیر اجلاس و سخنرانیها و دیدارها کاملا برخلاف این شایعهها بود. بیانیه پایانی نشست سران سازمان همکاری اسلامی در استانبول با فشارها و سیاست تطمیع و تهدید آلسعود و نفاق اردوغان با بندهایی علیه جمهوری اسلامی ایران و جنبش مقاومت مردمی حزبالله لبنان همراه بود. بندهایی از این بیانیه به محکوم کردن ایران و به ادعای سران دولتهای دنبالهرو سعودی، «مداخله» ایران در امور داخلی کشورهای عربی و زدن برچسب «تروریسم» به حزبالله لبنان متمرکز بود. به همین دلیل بود که حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران نشست را ترک و وزارت خارجه عراق نیز به بند مربوط به محکومیت جنبش مردمی حزبالله لبنان در بیانیه پایانی اجلاس سازمان همکاری اسلامی در استانبول شدیدا اعتراض کرد. وزارت خارجه عراق، شنبه در بیانیهای با اعلام اینکه ایران، الجزایر، لبنان و تونس نیز به بند مربوط به محکومیت گروه مقاومت حزبالله بشدت معترض هستند، متذکر شد، اعتراض عراق در راستای موضع ثابت و راسخ وزارت خارجه است که با متهم کردن جنبشهای مقاومت ملی به تروریسم یا دخالت در امور عناصر سیاسی آن مخالف است. در همین راستا، عبدالباری عطوان، کارشناس سیاسی مطرح جهان عرب در مقالهای با اشاره به بندهای جنجالی بیانیه پایانی نشست استانبول و اعتراض برخی کشورها به آن، نوشت: پیام کاملا واضح است و آن اینکه جایی برای ایران و شاید عراق و سوریه نیز در این سازمان وجود ندارد. کافی است یک بار بیانیه پایانی نشست سران سازمان همکاری اسلامی را بخوانیم تا بفهمیم سیاست عربستان بر بیشتر بندهای آن بویژه درباره محکومیت آنچه «مداخله» ایران خوانده و حمله به سفارت عربستان در تهران و «اظهارات تحریکآمیز ایران» درباره اجرای حکم اعدام درباره کسانی که مرتکب «جنایتهای تروریستی» در عربستان شدهاند، حاکم است. این در حالی است که در بیانیه پایانی این نشست به هیچوجه از مداخله نظامی عربستان در یمن و قربانیان این حملات چیزی بیان نشده است. این مساله نیز جالب است که در این بیانیه بر مساله فلسطین، لزوم برگزاری نشست بینالمللی صلح در سریعترین زمان ممکن برای حمایت از مردم فلسطین و پایان اشغالگری اسرائیلیها، مرکزیت این مساله و برپایی کشور مستقل فلسطین در مرزهای 1967 به پایتختی قدس تأکید شده است اما به هیچوجه به محکومیت تروریسم اسرائیل به شکل واضح و صریح و یهودیسازی قدس و تحریم اسرائیل پرداخته نشده است. در این بیانیه همچنین طبق خواسته پادشاه سعودی بر حل بحران سوریه براساس بیانیه ژنو 1 و حمایت از قطعنامه 2254 شورای امنیت تأکید و از مواضع کشورهایی که میزبان آوارگان سوری هستند، تقدیر شده است این در حالی است که عربستان از کشورهای ثروتمند حوزه خلیجفارس نخواسته است درهای خود را به روی آوارگان سوری بگشایند. ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان که یکی از برجستهترین شخصیتهای حاضر در این نشست بود توانست سیاستهای خود را بر آن تحمیل کند تا جایی که سازمان همکاری اسلامی مثل اتحادیه عرب کاملا سر تسلیم در برابر نفوذ عربستان فرود آورد و سیاستها و مواضعش را در سایه نبود عراق، سوریه و الجزایر و ضعف مصر و نقش این کشور اجرا کرد. این نشست یک شکاف طایفهای واضح را نشان داد و امت اسلام را به 2 پادگان تقسیم کرد؛ یکی که اکثریت سنیها به رهبری عربستان و همپیمانانش را منعکس میکند و دیگری شامل اقلیت شیعه به رهبری ایران است. دیگر هرگونه سخن گفتن از همبستگی اسلامی تنها فریب و به ریش خود خندیدن است. این یک تحول بیسابقه در عصر جدید اسلام است. ما بخوبی میدانیم که سازمان همکاری اسلامی که مقر آن در جده است کاملا یک سازمان عربستانی است اما حتی یک لحظه هم به ذهن ما خطور نکرده که این سازمان به یک سازمان سنی تبدیل شود که به جای مذاکره، نزدیک کردن دیدگاهها و تلاش برای ایجاد همکاری میان امت اسلام خود را وقف دودستگی طایفهای کند. این در حد خود یک تحول خطرناک است که احتمالا به فتنهها و جنگهایی میانجامد که دههها طول خواهد کشید. ما این را میگوییم در حالی که در گلویمان تلخی و در قلبمان حسرت نهفته است.
خشم ترکیه از زهر چشم حزبالله
در واقع باید گفت پیشنهاد توصیف حزبالله لبنان بهعنوان یک سازمان تروریستی در اجلاس سازمان همکاری اسلامی که ریاست آن به اردوغان رسید، ماجرای دیگری دارد. ترکیه در قبال حزبالله لبنان و محور مقاومت از سوریه گرفته تا ایران و عراق، در مقایسه با دیگر کشورها موضعی پیشرو داشته است. مبالغهآمیز نیست اگر بگوییم در نبرد القصیر در بهار سال 2013 یکی از دلایل اصلی شکست پروژه ترکیه و همدستانش در سوریه، حزبالله بود. نبرد القصیر (واقع در حمص) یکی از نبردهای سرنوشتساز و مهم در سوریه بود. نبردهای سلمی در حومه لاذقیه و تدمر نیز چنین وضعیتی داشت و نبرد حلب هم همینگونه خواهد بود. به همین دلیل ترکیه هیچگاه نقش حزبالله در سوریه را فراموش نخواهد کرد. هیچکس نمیتواند اظهارات اردوغان علیه شیعیان در 12 مارس 2014 را فراموش کند. وی در آن زمان شیعیان را به دروغ، نفاق و تقیه متهم کرد.