گروه سیاسی: «بانک‌های بزرگ دنیا از بازگشت به تجارت با ایران می‌ترسند! آنها از آمریکا می‌ترسند. آمریکا مانع همکاری بانک‌های بزرگ دنیا با ایران می‌شود. میانه‌روها در دولت ایران به موفقیت برجام نیاز دارند. تنها درخواست ما از آمریکا آن است که در روند بازگشت بانک‌های بزرگ دنیا به ایران دخالت نکند!»
به گزارش «وطن امروز»، اینها تازه‌ترین اظهارات محمدجواد ظریف درباره کارشکنی آمریکایی‌ها در مسیر اجرای برجام است. اظهارنظرهایی که در نهایت حاکی از آن است که تیم مذاکره‌کننده ایرانی برای وادار کردن آمریکا به پایبندی به برجام، هیچ راهی جز درخواست و تمنا از آمریکایی‌ها ندارد! به عبارتی بانیان برجام، جز درخواست و التماس، چاره‌ای برای تغییر وضعیت فعلی از سوی آمریکا ندارند. ظریف در تازه‌ترین اظهارنظر خود، همانند دوران قبل از برجام، تمایلات سیاسی و وضعیت باند سیاسی متبوع خود را یادآوری کرده و به آمریکا گفته باند سیاسی آنها برای جلب توجه مردم ایران به موفقیت برجام نیاز دارد!
رفتار عجیب بانی اول برجام درحالی است که برخلاف تعهد صریح آمریکایی‌ها در برجام، آنها مانع عادی شدن روند تجارت بین‌المللی ایران شده‌اند. بویژه در حوزه مراودات بین بانکی، آمریکایی‌ها مانع رونق این همکاری‌ها می‌شوند. عباس عراقچی، ولی‌الله سیف و اکنون جواد ظریف صراحتا اعلام کرده‌اند آمریکایی‌ها برای بانک‌های بزرگ دنیا ایجاد مزاحمت می‌کنند تا مانع بازگشت این بانک‌ها به روند تجارت با ایران شوند. این مزاحمت آمریکایی‌ها باعث شده ایران عایدی از برجام نداشته باشد. به قول ولی‌الله سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی، با شرایطی که اکنون آمریکایی‌ها موجب شده‌اند؛ عایدی برجام برای ایران «تقریبا هیچ» است.
از آن سو نشانه‌ای مبنی بر تغییر رفتار آمریکایی‌ها نیز مشاهده نمی‌شود. آنها نه‌تنها به روند تهدید بانک‌های بزرگ دنیا و نیز شرکت‌های معتبر ادامه می‌دهند بلکه امکان دستیابی ایران به اموال بلوکه خود را نیز نزدیک به صفر کرده‌اند. غیر از وزارت خارجه و وزارت خزانه‌داری آمریکا که با انتشار بیانیه‌هایی اعلام کرده‌اند اجازه دستیابی ایران به چرخه دلار را نمی‌دهند؛ کنگره این کشور نیز طرح‌هایی در دست بررسی دارد که دستیابی ایران به چرخه دلار، بویژه 100 میلیارد دلار اموال بلوکه خود را منتفی می‌کند. این به آن معنا است که ایران در دوران پسابرجام نمی‌تواند 100 میلیارد دلار اموال بلوکه خود در دوران تحریم را در اختیار گیرد. این موضوع از آنجا باعث نگرانی شدید شده است که این پول درشت بلوکه شده، اکنون برای توازن ارزی باید وارد کشور شود. به عبارتی بانک مرکزی که پیش‌تر معادل این پول را در اختیار دولت قرار داده، اکنون نمی‌تواند این پول بلوکه را وارد کشور کند؛ در نتیجه توازن ارزی در کشور بشدت در معرض خطر قرار گرفته است. شاید یکی از دلایلی که ولی‌الله سیف رسما به بی‌فایده بودن برجام اعتراف کرده است، همین موضوع باشد. به هر حال گره ماجرا، مشخص است و همه صراحتا اعلام می‌کنند آمریکا تنها روی کاغذ تحریم سوئیفت را برداشته است اما در عمل و از طریق «راه‌های انحرافی» مانع تجارت بانک‌ها با ایران می‌شود.
اما چاره کار چیست؟ در حالی که کارشناسان می‌گویند برای مقابله با این رفتار آمریکا، ایران باید هر چه سریع‌تر نقض برجام را اعلام یا حداقل در راستای حقوق هسته‌ای خود، یک اقدام قابل‌تأمل برای پیشبرد برنامه هسته‌ای خود انجام دهد؛ ولی باز همانند همیشه، جواد ظریف و عواملش در تیم هسته‌ای، نشان دادند مرد هماوردی با
آمریکایی‌ها نیستند!
در حالی که آمریکا ماهیت برجام را زیر سوال برده و مانع عادی شدن روند تجارت بین‌المللی ایران شده است و با این کار موضوعیت برجام برای جمهوری اسلامی ایران را از بین برده است؛ جواد ظریف که اکنون متهم اول وضعیت فعلی است به جای دفاع از حقوق ضایع شده مردم ایران، در اظهارنظری شگفت‌آور باز هم وضعیت باند سیاسی متبوع خود در ایران را به آمریکایی‌ها یادآوری کرده و از آنها «درخواست» کرده است اجازه دهند بانک‌های بزرگ دنیا وارد تجارت با ایران شوند!
ظریف در گفت‌وگو با هفته‌نامه «اشپیگل» تاکید کرد می‌خواهد لغو تحریم‌های غرب علیه کشورش هر چه سریع‌تر نتیجه دهد. وی در این باره گفت: نیروهای میانه‌رو در دستگاه دولتی ایران به این موفقیت نیاز دارند. ما باید به مردم ایران نشان دهیم که این توافق به زحمتش می‌ارزیده است. اگر ما می‌خواهیم این توافق در طولانی‌مدت دوام داشته باشد باید برای بیمه آن سرمایه‌گذاری کنیم. این واضح است که مردم ایران می‌خواهند نتیجه توافق هسته‌ای را ببینند.
به گزارش تسنیم، ظریف با اشاره به اینکه هنوز موانعی در این راستا وجود دارد و بویژه بانک‌های بزرگ برای بازگشت به تجارت با ایران از ترس مجازات‌های بالای آمریکا تردید دارند، گفت: ما از ایالات متحده تنها یک درخواست داریم و آن اینکه خود را قاطی و در این کار دخالت نکند. آمریکایی‌ها باید پشت طرح جامع اقدام مشترک بایستند. باید برای آمریکا آشکار شود که انجام مبادلات تجاری با ایران بدون اما و اگر پاک و منصفانه است.
به گزارش «وطن امروز»، این اظهارات جواد ظریف از آن جهت حیرت‌آور است که جمهوری اسلامی ایران با 1+5 یک قرارداد بین‌المللی امضا کرده است. برجام به وضوح وظایف و تکالیف طرفین را آشکار کرده است بنابراین جایی برای خواهش و تمنا و التماس در این میان وجود ندارد! این چه نوع دیپلماسی است که یک قرارداد بین‌المللی را به التماس می‌کشاند؟
از سوی دیگر این اظهارات ظریف بار دیگر نشان می‌دهد او هر بار که در بن‌بست دیپلماتیک قرار می‌گیرد، وضعیت جریان متبوع سیاسی خود در ایران را به طرف آمریکایی یادآوری می‌کند! در واقع به نظر می‌رسد تنها اهرم جواد ظریف برای راضی کردن طرف آمریکایی به عدم ممانعت از تجارت بانک‌ها با ایران، یادآوری وضعیت جریان سیاسی متبوع خود است!
به نظر می‌رسد این رفتار وزیر خارجه خارج از آداب دیپلماتیک و بیرون از حدود تکالیف وی باشد ضمن اینکه بار دیگر حفره‌های گشاد برجام را به افکار عمومی مردم ایران یادآوری می‌کند!
آقای ظریف اکنون به جای درخواست و تمنا از آمریکایی‌ها، بهتر است به پرسش‌ها و البته شائبه‌های پرشماری پاسخ دهد که برجام و عملکرد عجیب وی در قبال آن در افکار عمومی ایران ایجاد کرده است!
اعتراض مجلس به روایت ظریف از برجام
نخستین گزارش وزارت امور خارجه از روند اجرای برجام داد نمایندگان را درآورد. نمایندگان مجلس شورای اسلامی معتقدند این گزارش اقدامات دولت آمریکا در نقض برجام را توجیه کرده است. نمایندگان می‌گویند برخلاف اظهارات رئیس کل بانک مرکزی، گزارش وزارت امور خارجه، ادعا می‌کند تحریم سوئیفت برداشته شده است!
سیدحسین نقوی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در این‌باره می‌گوید گزارش وزارت امور خارجه درباره روند اجرای برجام، با آنچه در عمل مشاهده می‌کنیم، متفاوت است. نقوی با تأکید بر اینکه گزارش وزارت امور خارجه چیزی برای گفتن ندارد، به فارس گفت: گزارش شامل 4 بخش است و تعهدات عمل‌شده از سوی جمهوری اسلامی ایران را ذکر کرده که ما خود به آن آگاهیم و به لغو تحریم‌ها اشاره کرده که مطابق آنچه خود مقامات دولتی می‌گویند، این لغو تحریم‌ها انجام نشده یا دست‌کم نتیجه محسوسی برای ما در میدان عمل ندارد. به عنوان مثال، گزارش عنوان می‌دارد که تحریم سوئیفت برای بانک‌ها لغو شده، اما رئیس بانک مرکزی اظهار می‌دارد ما امکان استفاده از آن را نداریم؛ یعنی میان آنچه در میدان عمل دیده می‌شود و آنچه در اظهارنظرها مطرح می‌شود مغایرت وجود دارد. وی گزارش وزارت امور خارجه را بسیار ضعیف ارزیابی کرد و با بیان این نکته که انتظار این بود که این وزارتخانه خیلی قوی و جزئی موارد را بیان کند، خاطرنشان کرد: گزارش‌هایی که از دستگاه‌ها به دست ما رسیده است، صریحاً می‌گوید تحول مثبتی رخ نداده است.
نقوی با یادآوری اینکه مدیران مالی کشور در جلسه‌ای که در کمیسیون امنیت ملی حضور یافته بودند نتوانستند عدد و رقمی از اموال آزادشده و دریافت‌شده ایران ارائه دهند، گفت: این نشان می‌دهد یک دلار هم نصیب ما نشده است.
سیدامیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، نماینده مردم مشهد در مجلس نهم و منتخب نخست مردم این شهر در انتخابات مجلس دهم نیز درباره گزارش وزارت امور خارجه اظهار داشت: این گزارش توجیه‌کننده نتایج تاسفبار اجرای برجام است. قاضی‌زاده در توضیح این مطلب به خبرگزاری بسیج گفت: یک عدهای در داخل کشور آبروی خود را به رفتار آمریکایی‌ها گره زده بودند و به همین دلیل برای اینکه آبروی خودشان در داخل حفظ شود مجبور به توجیه رفتار طرف مقابل هستند. نماینده مردم مشهد در مجلس با تاکید بر اینکه اصل این مساله که مسؤول ستاد اجرایی برجام خود وزارت امور خارجه باشد غلط است، گفت: باید یک نهاد دیگری باشد تا بیطرفانه روند اجرای برجام را بررسی کند و به‌صورت مستقل گزارش دهد تا تضاد منافع در نوشتن گزارش پیش نیاید. قاضی‌زاده با بیان اینکه وزارت امور خارجه چون خود را متولی میداند مجبور است کار خود را توجیه کند، عنوان کرد: طبیعتا آن تیمی که مذاکرات را پیش بردند می‌خواهند خود را پیروز و قهرمان نشان دهند و در اذهان عمومی بزرگ باشند و معلوم نشود برجام شکست بوده است؛ از این جهت نمیتوانند جوری گزارش دهند که اگر از آنها سوال شود شما چه کاری انجام میدادید و چرا این توافق این‌قدر ضعیف است که می‌شود از آن سوءاستفاده کرد نتوانند پاسخ دهند.
وضعیت فعلی برجام و عدم تحقق مطالبات باعث شده حامیان برجام نیز نسبت به وضعیت فعلی معترض باشند. ابراهیم نکو، دبیر کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با «نسیم آنلاین» گفت: در شرایط فعلی آن چیزی که از برجام انتظار می‌رفت هنوز اتفاق نیفتاده است. یعنی طرف مقابل به تعهداتش در حد انتظار پایبند نبوده و انتظار می‌رود در واقع با هشدار آقای سیف و انتظاری که ما داریم در اسرع وقت طرف مقابل ما به تعهداتش عمل کند و به مرور زمان موارد مندرج در برجام اتفاق بیفتد و ما نتایج آن را در جامعه ملموس ببینیم. نماینده مجلس شورای اسلامی و از حامیان برجام گفت: اظهارات رئیس کل بانک مرکزی در آمریکا، هشداری از سوی ایران برای طرف‌های مقابل بویژه آمریکا برای عمل به تعهدات‌شان است، هشدار به این معنی که این کوتاهی در عمل به تعهدات به جایی نرسد که خودشان متضرر شوند. البته این بدین معنی نیست که آنها درصدد جرزنی باشند بلکه به مرور زمان مسلماً آنها هم مکلف هستند به تعهدات خودشان عمل کنند و انتظار این است که در سال جاری مقداری از بندهای مربوط به برجام که متعلق به اوایل اجرای آن باشد محقق شود و مطمئناً به دنبال اجرای صحیح برجام، ما شاهد تحولات در حوزه تولید و اشتغال و مسائل مرتبط با آن خواهیم بود.