گروه سیاسی: روند کارشکنی آمریکا در پسابرجام به جلوگیری از بازگشت بانک‌های بزرگ غربی به بازار ایران محدود نشده و این کشور - با توجه به دارا بودن سهم 10 درصدی هواپیمایی ایرباس- تا امروز مانع امضای قرارداد نهایی فروش هواپیماهای فرانسوی به ایران
شده است.
به گزارش «وطن‌امروز»، ماجرای خرید هواپیماهای ایرباس به تابستان سال گذشته بازمی‌گردد که لوران فابیوس، وزیر وقت خارجه فرانسه به ایران سفر کرد و دیداری با عباس آخوندی، وزیر راه‌وشهرسازی داشت که در این دیدار موضوعات اقتصادی از جمله توافق میان ایران و فرانسه برای همکاری با ایرباس مطرح شد. چندماه پس از آن هم حسن روحانی به فرانسه سفر کرد و در توافق اولیه، 45 فروند هواپیما از خانواده ایرباس 320 (اعم از 320 و 321) برای پروازهای داخلی و منطقه‌ای، 45 فروند هواپیمای ایرباس 330 برای پروازهای میان‌برد و میان‌برد نزدیک به دوربرد، 16 فروند هواپیمای مدرن 350 و 12 فروند هواپیمای پهن‌پیکر دوربرد و قاره‌پیما از فرانسه خریداری کرد. قرار بود این قرارداد پس از 40 روز نهایی شود اما هنوز پس از گذشت بیش از 3 ماه از سفر رئیس‌جمهور، خبری از امضای قرارداد نهایی با ایرباس نیست.
از سوی دیگر برخی مقامات اعلام کرده بودند احتمال ورود یک فروند هواپیما به ایران تا قبل از نوروز وجود دارد اما پس از مدتی این موضوع تکذیب شد و اعلام کردند احتمال ورود هواپیما به این زودی‌ها وجود ندارد و انجام سازوکارهای لازم مدت زمان بیشتری به طول می‌انجامد.
جزئیات فروش هواپیماهای ایرباس به ایران از سوی دولت به درستی اعلام نشد تا اینکه آلن ویدالیس، وزیر حملونقل فرانسه در کنفرانس خبری مشترک با وزیر راه‌وشهرسازی ابعاد جدیدی از علت تاخیر در فروش هواپیماهای ایرباس را بیان کرد. وی اصلی‌ترین دلیل وقفه در این قرارداد را «صدور مجوز فروش از سوی آمریکا» خواند و افزود: هواپیماهای ایرباس بیش از ۱۰ درصد آمریکایی است و باید مجوز این کشور را دریافت کنیم.
وزیرحمل‌ونقل فرانسه اظهار امیدواری کرد در نهایت آمریکا اجازه فروش هواپیماهای فرانسوی را به ایران خواهد داد. بر همین اساس نیز اصغر فخریه‌کاشان، قائم‌مقام وزیر راه‌وشهرسازی از تبدیل پیش‌قرارداد خرید ۱۱۸ فروند ایرباس به قرارداد نهایی تا یک‌ماه آینده خبر داد و گفت: در جلسه با رئیس ایرباس درباره موانع موجود برای تسریع در اجرای توافقات با ایرباس مذاکره شد. وی تصریح کرد: مذاکرات برای امضای قرارداد نهایی با ایرباس ادامه دارد و با توجه به پیش‌قرارداد 500 صفحه‌ای با این شرکت باید این حجم از قرارداد با جزئیات مطالعه شود.
براساس این گزارش، یکی دیگر از موانع پیش‌رو در خرید هواپیماهای فرانسوی منبع مالی خرید آنان است. نقطه اتکای خرید این پرنده‌های آهنین، بانک‌های اروپایی هستند که از بیم تحریم‌های آمریکا تمایلی به ورود به بازار ایران ندارند. در همین راستا علی عابدزاده، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری به نسیم آنلاین گفته برای خرید این تعداد هواپیما از ایرباس اعتبار خاصی از سوی دولت تامین نمی‌شود و افزوده تطبیق بانک‌های اروپایی با شرایط دوره پسابرجام زمان‌بر است و نتیجه‌گیری کرده این بانک‌ها باید قانع شوند که پول آنها پس از تامین اعتبار در این قرارداد بازپرداخت می‌شود که این هم امری است زمان‌بر.
از قرار معلوم، تأمین مالی این هواپیماها به صورت فاینانس با سهم 85 درصدی شرکت ایرباس و نقدینگی 15 درصدی ایرانایر انجام خواهد شد، بنابراین بخشی از سهم 15 درصدی هواپیمایی ایرانایر (هما) از محل تسهیلات صندوق توسعه ملی تأمین می‌شود که دولت ایران هم ضمانت فاینانس را بر عهده می‌گیرد. چنانچه ایرانایر امکان تأمین سهم 15 درصدی خود را نداشت، ایرباس این رقم را از محل فاینانس برای ایرانایر تأمین می‌کند؛ موضوعی که در شرایط کنونی به یک چالش مهم برای این وزارتخانه زیربنایی و شرکت زیان‌ده هواپیمایی هما مبدل شده؛ اولی به عنوان متولی پیگیری خرید و دومی به عنوان شرکت بهره‌بردار آن هم با دستان خالی.