گروه اقتصادی: اعلام رسمی وجود 2 میلیون بیکار در کشور و شیوه محاسبه غلط اشتغال با یک ساعت کار در هفته از سوی مرکز آمار ایران با توجه به گستردگی سطح بیکاری و شیوه نادرست سنجش نرخ بیکاری گویا با واقعیتها همخوانی ندارد و خیلی از کارشناسان معتقدند ارائه چنین آمارهایی سیاسیکاری است.
در شرایط فعلی اگر از جوانان ایرانی بپرسید که مشکل بزرگ زندگیتان چیست؟ اغلب آنها بیکاری را جزو اولین مشکلات پیش روی خود عنوان میکنند. در حال حاضر جامعه ایرانی دچار بحران یا معضل بیکاری شده است. این بحران به دلیل چندوجهی بودن تأثیرات بسیاری بر دیگر عوامل و آسیبهای اجتماعی نیز گذاشته است. معمولاً بیکاری با فقر و بحران اقتصادی همزمان است. کسی که شغلی ندارد، مطمئناً منبع درآمدی ندارد. این موضوع باعث میشود که فقر بر او فشار بیاورد. گزارش جدید مرکز آمار از آمارگیری نیروی کار سال 94 حاکی از افزایش نرخ بیکاری در تمام سنین است. میانگین نرخ بیکاری در سال 93 معادل6/10درصد بود که میزان بیکاری سال 94 رشد 4/0درصدی نسبت به آن داشته است. نتایج این طرح نشان میدهد تعداد جمعیت فعال (شاغل و بیکار) در کشور 24 میلیون و 701 هزار و 177 نفر است که از این تعداد 2 میلیون و 729 هزار و 92 نفر بیکار هستند. نرخ بیکاری برای سال 94 در مناطق شهری کشور 2/12 و در نقاط روستایی 1/8 درصد گزارش شده است. براساس گزارش مرکز آمار ایران، بیکاری جوانان 15 تا 24ساله معادل 1/26 درصد است که برای مردان این گروه 3/22 و زنان 8/42 درصد اعلام شده است. اما این آمارها در حالی از سوی مرکز آمار بهعنوان مرجع آمارگیری اعلام میشود که مراجع غیررسمی خبر از بیکاری بیش از 5میلیون نفری دارند. حتی برخی صحبتهای مسؤولان حکایت از این دارد که مسؤولان وزارت کار در جلسات غیررسمی بر بیکاری 5 میلیونی تأکید داشتهاند. یحیی آلاسحاق درباره رقم درست نرخ بیکاری در کشور به «وطن امروز» گفت: یکی از چالشهای اساسی کشور وجود ۷ تا ۸ میلیون جمعیت بیکار است که قریب به اکثریت آنان تحصیلکرده هستند، بنابراین باید توجه ویژهای را به این امر داشته باشیم و برای آن راهکار بیندیشیم. وی درباره دلایل اختلاف آمار در گزارش رسمی مرکز آمار و گزارشهای غیررسمی و محرمانه دولت با بیان اینکه آمارگیری در هر نهادی بستگی به شاخص اندازه گیری دارد و این موضوعی یکی از مهمترین دلایل اختلاف آماری در هر زمینهای است. شاخصهای تعیین بیکاری در مرکز آمار و سایر بخشها متفاوت است. آلاسحاق با بیان اینکه مباحث اقتصادی در اقتصاد کشور رکن موثری هستند، بیان کرد: کل ارزیابی سرمایهگذاریها مبتنی بر آمار ملی است یعنی اگر قرار است جایی را توسعه و سرمایهگذاری را جهت دهیم، پایه اصلی آن به آمار بازمیگردد. سازمانهای آماری در کشورها نقش اولیه را دارند. اولیه بودن به این دلیل است که آمارها صحیح و مورد اعتماد باشد. مراکز آمارگیری نباید جهتگیری سیاسی داشته باشند. یعنی این آمار سیاستزده نباشد. این کارشناس اقتصادی بیان کرد: مرکز آمار باید شاخصهایی را برای آمارگیری انتخاب کند که معتبر و دقیق و قابل قبول باشد اگرنه آمارها قابل استناد برای همه جا نیست. مبنای آمارگیری در مرکز آمار باید بهگونهای باشد که برای تمام امور کارآیی داشته باشد. یکی از علتهایی که همواره اختلافهای آماری بین مراجع رسمی و غیررسمی وجود دارد این است که هر کس به نفع خود آمار را اعلام میکند و فضای آماردهی در کشور باید سالم و دور از سیاسیکاری باشد. وی بیان کرد: در سراسر دنیا برای اینکه مشکلات آماری برطرف شود، نهادهایی تشکیل شده است که به صورت قانونی ایجاد شده و هر موسسه نسبت به آمار خودش مسؤول است. در ایران مرکز آمار و بانک مرکزی نسبت به آمار مسؤولیت دارند. به طور مثال زمانی که مرکز آمار نرخ بیکاری را اعلام میکند باید بیان کند که شاخص تعیین نرخ بیکاری در آمارگیری چه بوده است؟ فعالیت یک ساعت در هفته شغل تلقی میشود؟ بیکاری 2میلیونی جوانان واقعیت ندارد. در حال حاضر حدود 7 تا 8 میلیون بیکار در جامعه وجود دارد.
آلاسحاق رکود، بیکاری، تورم و عدم اشتغال جوانان را از چالشهای اساسی در کشور دانست و گفت: یکی از چالشهای اساسی کشور وجود 7 تا 8 میلیون جمعیت بیکار است که قریب به اکثریت آنان تحصیلکرده هستند، بنابراین باید توجه ویژهای را به این امر داشته باشیم و برای آن راهکار بیندیشیم. وی با اشاره به مشکلات معیشتی مردم ادامه داد: اگر قدرت خرید مردم با هزینههای آنان هماهنگی نداشته باشد فشار بسیار زیادی به طبقات متوسط و پایین مردم وارد میشود که باید به آن توجه کرد یا در مساله رکود اقتصادی که بخش تولید را درگیر خود کرده است باید توجه بیشتری به صنایع کوچک و متوسط که بیشترین سهم را در زمینه اشتغال دارند انجام داد. وی تعطیلی 60 درصد از واحدهای تولیدی را ضایعه بزرگی برای کشور خواند و گفت: این ضایعه بزرگی برای کشور است که ما تنها بتوانیم از 20 درصد ظرفیتهای کشور خود استفاده کنیم، از طرفی با مشکلات بانکی و فساد اقتصادی روبهرو هستیم که همه این مسائل در مجموع موجب شده اولویت اصلی کشور بر اقتصاد متمرکز شود. وی با تأکید بر اینکه هزینههای زندگی در جامعه با قدرت خرید مردم همراه نیست، گفت: چالش اصلی اقتصاد کشور مساله معیشت مردم است که رهبری، دولت و مجلس هم قبول دارند. امروزه با بیکاری جوانان مشکلات خانوادهها دوچندان شده است. وی افزود: آمار بیکاری بیشتر از این تعداد است، چرا که کسانی را که هفتهای تنها یک ساعت کار میکنند شاغل محسوب میکنند. آلاسحاق تصریح کرد: اگر دولت روحانی متوجه خطر نشود بیکاری هر روز گستردهتر میشود. حدود 5/4 میلیون تحصیلکرده ظرف 2 سال دیگر با مشکل اشتغال مواجه خواهند شد. در حال حاضر هرچقدر دولت از کارکردهای مثبت مانند کاهش تورم و حل و فصل روابط بینالملل بگوید، باز هم پدر خانواده با یک درآمد باید تکفل چندین فرزند تحصیلکرده لیسانس، فوقلیسانس و دکتر را برعهده بگیرد. وی ادامه داد: خط فقر در تهران اکنون 3میلیون تومان است.