printlogo


کد خبر: 156521تاریخ: 1395/2/6 00:00
۲۵درصد جمعیت کشور در کانون خطر
بحران دریاچه نمک برای پایتخت

روند رو به رشد خشکی دریاچه نمک خبر از فاجعه‌ای زیست‌محیطی می‌دهد، فاجعه‌ای که می‌تواند تا ۳۰ سال دیگر پایتخت را تحت تأثیر خود قرار دهد. «دریاچه نمک حوض سلطان قم تا ۳۰ سال دیگر به بحران زیست‌محیطی تهران تبدیل می‌شود» هشداری که معاون فنی و عمران شهردار تهران در ۲۵ فروردین‌ماه سال جاری مطرح کرد و ضمن آن تأکید داشت که تاکنون هیچ‌یک از متخصصان زیست‌محیطی به اهمیت این موضوع اشاره‌ای نکرده‌اند.  براساس پیش‌بینی‌ها بحران زیست‌محیطی کمتر از ۳۰ سال دیگر پایتخت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بحرانی با مساحت ۲۰۰ هزار هکتار که همین امروز نیز برای پرداختن به آن بسیار دیر شده است. دریاچه نمک در انتهای حوزه آبخیزی قرار دارد که 4 استان قم، تهران، مرکزی و البرز به‌صورت کامل در این حوزه قرار دارند و استان‌های همدان، اصفهان و زنجان به ‌صورت بخشی در آن حوزه آبخیز سهیم هستند، این بدان معناست که تمام بارندگی‌ها و آب‌های روان و زیرزمینی در نهایت خود را به دریاچه نمک می‌رسانند و در آن نقطه جمع می‌شوند و هرگونه بحرانی که در این دریاچه واقع شود 7 استان کشور را که نزدیک به ۲۵ درصد جمعیت ایران در آن زندگی می‌کنند تحت تأثیر قرار داده است بنابراین هرگونه برنامه مدیریتی، سدسازی، توسعه شهری و بحث مدیریت منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی در این استان‌ها قطعاً در تشدید یا کاهش بحران دریاچه نمک تأثیرگذار خواهد بود.  بنا بر آنچه در شورای شهر تهران گفته شده این استان با جمعیتی حدود ۱۰ میلیون نفر می‌تواند بیشترین تأثیر را از بحران دریاچه نمک پذیرا باشد. بحران ریزگردها و وجود گردوغبار یکی از مهم‌ترین چالش‌هاست که با توجه به خشکسالی رو به افزایش بوده و قطعاً طی چند سال آینده هوایی غبارآلود را برای شهرهای این حوزه آبخیز به ارمغان می‌آورد.  سخنانی که معاون فنی اداره کل محیط زیست استان قم در گفت‌وگو با مهر، به آن اشاره دارد، تهران بزرگ را استانی توصیف می‌کند که دریاچه نمک و بحران آن بر سلامت پایتخت‌نشینان و بر محیط زیست آن تأثیرگذاری خوبی را به همراه ندارد. سیداحمد شفیعی ضمن تایید سخنانی که در شورای اسلامی شهر تهران پیرامون بحران زیست‌محیطی تالاب حوض سلطان مطرح شده بر این نکته نیز تأکید کرد که بحران در حوزه آبخیز دریاچه نمک به دلیل موقعیت خاص از لحاظ جمعیت، صنعت و جایگاه سیاسی شهرهای آن قطعاً تأثیر بیشتری را به همراه خواهد داشت.  وی در ادامه سخنان خود مهم‌ترین تأثیر خشکسالی رخ داده در دریاچه نمک را روی دشت مسیله عنوان می‌کند، دشتی که حد فاصل بین دریاچه نمک و دریاچه حوض سلطان قرار دارد و زمانی نه‌چندان دور پوشیده از جنگل‌های کویری بوده که با دریافت سیلاب‌های مناطق بالادست و گونه‌های جانوری و گیاهی که در خود پرورش می‌داده است اکوسیستمی غنی در مرکز فلات ایران مرکزی را به تصویر کشیده بود که با دچار شدن دریاچه به بحران کاهش آب و خشکسالی امروز به کویری تبدیل شده که ۹۵ درصد از اکوسیستم خود را از دست داده و به کانونی برای ریزگردها تبدیل شده است.  اگرچه شاید اولین رخدادی که بحران و خشکسالی دریاچه نمک به ذهن متبادر می‌کند ریزگردهاست اما گفته‌های معاون فنی اداره بحرانی فراتر از این را توصیف می‌کند. شفیعی بر این نکته اشاره دارد که به دلیل فراشور بودن آب دریاچه نمک، برداشت بیش از حد آب از بالادست موجب شور شدن آب‌های زیرزمینی و حرکت آن به سمت دشت‌ها و مراتع می‌شود که در وهله اول موجب از میان رفتن کشاورزی و خالی شدن روستاها و به خطر افتادن مراتع برای چرای دام‌ها می‌شود.  شفیعی در ادامه دریاچه نمک را تالابی اقماری معرفی می‌کند و حوض سلطان را یکی از تالاب‌های این دریاچه می‌داند که قطعاً بحران دریاچه بر حوض سلطان نیز تأثیرگذار خواهد بود.  وی همچنین به وضعیت دریاچه ارومیه اشاره داشت. شفیعی در گفته‌های خود تأکید کرد بحرانی که برای آینده دریاچه ارومیه پیش‌بینی می‌شود در حال حاضر در دریاچه نمک آغاز شده و آنچه در حال حاضر در این حوزه آبخیز مشاهده می‌شود آینده دریاچه ارومیه است.  براساس آنچه معاون فنی اداره کل محیط‌زیست استان قم بدان اشاره دارد بحران دریاچه نمک از ۵۰ سال قبل آغاز شده که روند کندی را دنبال می‌کرده است اما از سال ۱۳۸۲ و با آغاز سال‌های خشکسالی این بحران به‌صورت نمایی رشد کرده به‌گونه‌ای که طی ۱۰ سال اخیر بحران این دریاچه رشدی ۴۰ ساله داشته است؛ اتفاقی که طی ۱۰ سال اخیر در حد فاصل دریاچه نمک و حوض سلطان رخ داد و شوری آب و از بین رفتن کشاورزی موجب خالی شدن
۱۱روستا از سکنه شد.


Page Generated in 0/0233 sec