گروه اجتماعی: واردات محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی و همچنین بحث سلامت این محصولات از مهم‌ترین نکاتی است که با داغ شدن بحث تراریخته‌ها مورد توجه قرار گرفته اما آن‌طور که دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری محیط‌زیست معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری مطرح کرده است برخی محصولات تراریخته تنها به دلیل داشتن تاییده از کشورهای اروپایی در آزمایشگاه‌های داخلی مورد بررسی قرار نمی‌گیرند.
مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه زیست فناوری محیط‌زیست معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری درباره چگونگی تدوین استانداردهای حوزه زیست‌فناوری کشور اظهار داشت: هدف از تدوین استانداردهای حوزه زیست‌فناوری کشور این است که آنچه در بازار بیوتکنولوژی کشور وجود دارد، مؤثر و کارآمد واقع شود و به ضد خودش تبدیل نشود به عنوان نمونه ممکن است ما در بازار پروبیوتیک، کود و مهارگر زیستی داشته باشیم اما زمانی که کشاورز در استفاده از آنها نتیجه نگیرد، به ضد خودش تبدیل می‌شود.
نبود استاندارد مدون در حوزه گیاهی
قانعی تصریح کرد: تنها چیزی که می‌تواند ورود و پایداری یک محصول در بازار را تضمین کند این است که به استانداردهای روز نزدیک شود لذا ما تصمیم به راه‌اندازی این کمیته جهت اعمال این استانداردها گرفتیم. وی به تسنیم بیان داشت: در حوزه دارو، بالاترین استانداردها تعریف شده است اما در حوزه گیاهان، کود زیستی، پروبیوتیک‌ها و از این قبیل در هیچ کشوری استاندارد مشخصی وجود ندارد بنابراین اگر ما در کشور خود شروع به تدوین این استانداردها کنیم، احتمال آن وجود دارد که کشورهای دیگر این استانداردها را از ما مطالبه کنند که این خود یک فناوری نوین به حساب می‌آید. قانعی در پاسخ به این پرسش که آیا در سطح دنیا هیچ استاندارد مشخصی در حوزه زیست‌فناوری وجود ندارد، یادآور شد: در دنیا یکسری الزامات در این حوزه وجود دارد یعنی به عنوان مثال اگر محصولی در این حوزه تولید کنیم باید یکسری الزامات را انجام دهیم اما فرض کنید که یک محموله‌ای مانند پروبیوتیک یا کودزیستی را می‌خواهید وارد بازار کنید، این فرآیند نیازمند مطابقت داشتن با استانداردهای آن محصول است که این در سطح دنیا وجود ندارد. دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری محیط‌زیست معاونت علمی و فناوری در پاسخ به این پرسش که آیا در تدوین این استانداردها از تجربیات، ملزومات، نتایج علمی، ریسک‌ها، بایدها و نبایدهای کشورهای اروپایی هم استفاده خواهد شد، اظهار داشت: ما تابع استانداردهای خاصی نمی‌شویم اما اگر کسی استانداردهایی را رعایت کرده در مواردی ممکن است بپذیریم و در مواردی هم نپذیریم. وی افزود: استانداردها و الزامات در جاهای گوناگون دنیا متفاوت است، از این رو کشور ما قصد دارد تولید‌کننده استانداردهای این حوزه باشد. قانعی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان گفت استانداردهایی که کشور ما قصد تدوین آن را دارد، بالاتر از استانداردهای کشورهای دیگر حتی کشورهای اروپایی است، تصریح کرد: استانداردها دارای یک حداکثر و یک حداقل هستند، اگر از ابتدا با استاندارد حداکثری به سمت یک صنعت برویم، آن صنعت از بین می‌رود؛ باید اجازه داد با گذشت زمان، استانداردها ارتقا پیدا کند.
واردات مشروط محصولات تراریخته
قانعی با اشاره به ملاحظاتی که در تدوین استانداردهای ملی در حوزه محصولات کشاورزی دستکاری شده ژنتیکی در نظر گرفته خواهد شد، خاطرنشان کرد: ما تا به امروز در کشور فقط واردات محصولات دستکاری شده ژنتیکی داشتیم و بحث تولید چنین محصولاتی در کشور مطرح نبود؛ در بحث واردات، وزارت بهداشت براساس استانداردهای خودش محصولات وارداتی را بررسی می‌کند و اگر محصولی کمتر از یک درصد از لحاظ ژنتیکی تغییرات داشته باشد، می‌تواند به بازار عرضه شود در غیر این‌صورت به بازار عرضه نخواهد شد.
وی در پاسخ به این پرسش که اگر محصول تراریخته‌ای وارد کشور شود آیا با استانداردهای وزارت بهداشت مورد بررسی قرار می‌گیرد، اظهار داشت: در کشور آزمایشگاه‌هایی برای چنین کاری تعریف شده است اما در مواردی پیش می‌آید که به عنوان مثال فلان محصول وارداتی «دستکاری شده ژنتیکی» تاییدیه فلان کشور اروپایی را دارد و به همین دلیل دیگر ما در آزمایشگاه‌های خود به بررسی آن نمی‌پردازیم؛ در حوزه دارو نیز به همین شکل است. وی در پایان تصریح کرد: بنابراین اگر محصولی از کشورهای اروپایی تاییدیه داشته باشد دیگر وزارت بهداشت در کشور به بررسی آن نمی‌پردازد و فقط در صورت نداشتن تاییدیه کشورهای اروپایی، آن را در آزمایشگاه‌های خود بررسی می‌کند.