printlogo


کد خبر: 156737تاریخ: 1395/2/11 00:00
افزایش اختیارات شاه اردن

گروه بین‌الملل: تحولات روزهای گذشته حکایت از آن دارد که اردن در حال تبدیل به کریدور اصلی و زمین  تجاوز نیابتی آمریکا به شام توسط ائتلاف سعودی است. چهارشنبه گذشته پارلمان اردن در اقدامی بی‌سابقه  با تغییر قانون اساسی  و زیر پا گذاشتن اصل مشروطیت پادشاه، رای به افزایش اختیارات عبدالله دوم داد. این اتفاق در حالی رخ داد که شاه اردن همان روز در حال سفری مهم به ریاض بود؛ سفری که به نظر می‌رسد طی آن عبدالله دوم قول‌هایی به سلمان پادشاه سعودی برای باز کردن مرزهای کشورش برای حمله احتمالی به سوریه  داده است. این در حالی است که  طبق شنیده‌ها طی روزهای گذشته حجم عظیمی از تجهیزات نظامی سعودی‌ها از پایگاه خمیس مشیط در جنوب عربستان و نزدیک مرزهای یمن به فرودگاهی  در اردن منتقل شده و از آنجا به مرز با سوریه برده شده‌است. به همین دلیل تغییر تاریخی در قانون اساسی اردن در حقیقت نشان از تحولات مهم پشت‌پرده و تغییراتی در نقش این کشور به عنوان یک کشور خنثی در جنگ سوریه و مساله فلسطین دارد. براساس تعدیلی که در ماده 40 قانون اساسی اردن  ایجاد شده پادشاه می‌تواند سران ردیف اول را بدون مشورت با دولت این کشور انتخاب کند. 123 نماینده از مجموع 142 نماینده مجلس اردن  به اصلاحیه‌ای رأی دادند که براساس آن عبدالله دوم می‌تواند بدون کسب موافقت دولت، ولیعهد، جانشین ولیعهد، رئیس و اعضای شورای اعیان (سنا) را انتخاب کند.  علاوه بر این انتخاب یا پذیرش استعفای فرماندهان ارتش و سازمان اطلاعات، رئیس شورای قضایی و اعضای دادگاه قانون اساسی جزو اختیارات شاه خواهد بود. بدین ترتیب اردن به نظامی یک نفره درست همانند شیخ‌نشین‌های مرتجع عربی یعنی عربستان، امارات، قطر و بحرین تبدیل می‌شود آن هم در حالی که جامعه اردن از نظر سیاسی فعال است و به هیچ‌وجه تناسبی با جوامع این شیخ‌نشین‌ها ندارد. اما در کنار افزایش اختیارات بی‌سابقه پادشاه اردن، سفر او در همان روز چهارشنبه به ریاض هم بی‌سابقه بود. سلمان شاه سعودی که طی روزهای پیش از آن  به بهانه تغییرات در پروتکل‌های تشریفاتی حکومت عربستان، حتی به پیشواز باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا و همچنین شاه بحرین نرفته بود، ناگهان در مورد همتای اردنی‌اش این پروتکل‌ها را نادیده گرفت و با همراهی تعداد زیادی از شاهزادگان دست به استقبالی تاریخی از او در ورودی قصر خود زد. پایگاه رای‌الیوم در تحلیلی استقبال بی‌سابقه از عبدالله دوم در ریاض را سرمنشأ همکاری‌های خاصی بین سعودی و اردن دانسته است. به نوشته این روزنامه فرامنطقه‌ای در کشوری سنتی مثل عربستان که هر گام یا ژستی در استقبال از سران خارجی در قالب زبان بدن معنای سیاسی خاص خود را پیدا می‌کند، آمدن سلمان و شاهزادگان سطح بالای سعودی برای استقبال از پادشاه جوان‌تر هاشمی و سپس آذین بستن پایتخت برای ورود میهمانی که سالی چندین بار پا به عربستان می‌گذارد چیزی فراتر از یک پیام سیاسی است.  این موضوع در کنار تحولات لجستیکی نشان می‌دهد اردن سرانجام احتیاط را کنار گذشته و برای فرار از انزوای منطقه‌ای پس از توافقات سه‌جانبه مصر، عربستان و اسرائیل بر سر جزایر راهبردی دریای سرخ، حاضر شده نقش کریدور یا راهروی لجستیکی جنگ تحمیلی جدیدی به سوریه توسط عربستان را بازی کند. این کشور پس از آنکه مصر با توافق پنهان جزایر مهم تیران و صنافیر را در جنوب شبه جزیره سینا به عربستان فروخت، نسبت به بلااستفاده شدن بندر عقبه، در شمال شرقی سینا ابراز نگرانی کرده بود. حال عبدالله دوم مجبور است برای جا نماندن از این تغییرات ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک، به جنگ‌سالاران سعودی در خاک خود سواری بدهد.  انتقال نیروها و تجهیزات عربستان و متحدانش به مرزهای جنوبی سوریه آن هم در حالی که ارتش این کشور آماده عملیات بزرگ آزادسازی مناطق شرقی می‌شود که عمدتا در کنترل داعش هستند، می‌تواند به معنای احتمال حمله‌ای دیوانه‌وار از سوی ائتلاف سعودی با حمایت غرب برای جایگزینی فوری نیروهای‌شان به جای تروریست‌های داعش تحت عنوان ظاهری عملیات ضدتروریستی بین‌المللی باشد که در حقیقت معنایی جز اشغال سوریه نخواهد داشت. با همه اینها جای این سوال وجود دارد که آیا خاندان سلطنتی هاشمی و کشور کوچک اردن خود ظرفیت تحمل عواقب دخالت در چنین تجاوز آشکاری را دارند؟


Page Generated in 0/0062 sec