مهدی مهدویگرگانی: در حالی که 100 روز از آغاز اجرای برجام میگذرد، ایالات متحده آمریکا درست در همان مسیری پیش میرود که پیش از این، منتقدان آگاه و دلسوز داخلی در خلال مذاکرات یا بعد از حصول توافق هستهای گفته یا درباره آن هشدار داده بودند.
اکنون اگر به پشت سر نگاه کنیم، باید بگوییم مشکلات برجام، درست از توافق ژنو در 3 آذر 92 آغاز شد؛ جایی که آمریکا و متحدانش بنیان توافق هستهای را گذاشتند. همان زمان درباره ایرادات و اشکالات فاحش توافق ژنو بسیار گفته شد و البته دولت وعده داد ایرادات موجود در توافق را برطرف کند اما اکنون که به توافق، نحوه اجرا و زمانبندی آن نگاه میکنیم متوجه میشویم برجام دقیقا همان توافق ژنو و کامل شده آن در لوزان است.
آقای دکتر روحانی در سخنرانی خود بعد از توافق لوزان بیان داشتند همه تحریمها در همان روز اجرای توافق لغو میشود. براساس اظهارات رئیسجمهور در آن زمان، تعهدات آمریکا به ایران باید همزمان با تعهدات ایران اجرا میشد. ایراد توافق لوزان هم مانند «ژنو»، در مسائل کلی نبود بلکه در جزئیات آن نهفته بود؛ جایی که با عبارتسازی و بازی با کلمات، روز اجرای توافق را از روز اجرای تعهدات ایران متفاوت کردند. البته در همان زمان بارها هشدار داده شد اگر توافق هستهای قرار است براساس لوزان چیده شود، توافق کاملا نامتوازن، نامتعادل و غیرهمسنگ خواهد بود.
مقام معظم رهبری در فرمایشات ابتدای سال 94 (درست 13 روز قبل از توافق لوزان) بر این موضوع تاکید کردند که رفع تحریمها جزو مذاکره است و نه نتیجه آن و اینکه آمریکا میگوید ما بعد از اینکه ایران به تعهدات خود عمل کرد تحریمها را برمیداریم، غیرقابل قبول است. حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای بعد از توافق لوزان نیز بارها در بیاناتشان نسبت به همزمان بودن تعهدات آمریکا و ایران در توافق تاکید کردند اما دوستان دولت با خوشخیالی از کنار این تاکیدات به سادگی گذشتند.
***
اکنون دیگر فرصت پرداختن به گذشته نیست و باید به حال و آینده فکر کرد. منظور مقدمه گزارش این بود که گفته شود هشدارها و انتقاداتی که مطرح شده بود برخلاف اظهارات دولت، از روی بغض و کینه نبود و اکنون مشخص شده است همه آنها درست و بجا بوده است.
اکنون زمان آن رسیده است که دولت به حقانیت منتقدان ایمان بیاورد و دست از خوشخیالی بردارد و اقدامات آمریکا علیه ایران را بزک سیاسی و مالهکشی نکند.
آمریکا همواره نشان داده بدترین کار را همیشه در بدترین زمان ممکن انجام میدهد. حکم اخیر دیوان عالی آمریکا و سرقت 2 میلیارد دلاری از اموال ایران توسط آمریکا درست زمانی اعلام شد که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان به نیویورک سفر کرده بود و قصد داشت درباره موانع آمریکا در مسیر اجرای برجام مذاکره کند. با این وجود وی همچنان نسبت به نیات واشنگتن ابراز امیدواری میکند(!) ظریف در مصاحبه با روزنامه نیویورکر و در پاسخ به این سوال که «الان آخرین سال حضور باراک اوباما و جان کری در دولت است. شما فکر میکنید یک رئیسجمهور جدید، خواه دموکرات باشد یا جمهوریخواه، چه معنایی در آینده فرآیندی خواهد داشت که در دوران اوباما شروع شد؟» گفت: «من بیشتر تمایل دارم این فرآیند در دولت اوباما به ثمر بنشیند. اعتقاد من این است که اگر چنین شود، رؤسای جمهوری آینده ایران و آمریکا، هر دو، محافظت از آن [توافق] و ضمانت ادامه آن را در راستای منافعشان خواهند داد، چون ما عقیده داریم این توافق خوبی است».
ظریف همچنین گفت با حکم اخیر دیوان عالی آمریکا «کل احترامم(!) به دستگاه عدالت آمریکا از بین رفت».
اظهارات وزیر امور خارجه درباره اجرای برجام در دولت اوباما و رای اخیر سیستم قضایی آمریکا دربردارنده این کد است که آقای ظریف به دولت باراک اوباما امیدوار است و تا قبل از حکم اخیر دیوان عالی آمریکا، به سیستم قضایی و عدالت آمریکا اعتقاد داشته است! این در حالی است که قبل و بعد از حصول توافق هستهای منتقدان و دلسوزان بارها بر غیرقابل اعتماد بودن غرب و بویژه آمریکا (چه دموکرات و چه جمهوریخواه) تاکید کرده بودند و همچنان بر آن اصرار دارند.
باید یادآوری کنیم روزی نیست که سنا و مجلس نمایندگان آمریکا طرحی ضدایرانی در دستور کار نداشته باشند، سیستم قضایی آمریکا نیز هر چند وقت یکبار یک حکم جدید علیه جمهوری اسلامی ایران صادر میکند، مانند حکم مضحک درباره مشارکت ایران در حادثه 11 سپتامبر و حکم اخیر درباره انفجارهای بیروت که به مجازات 2 میلیارد دلاری علیه ایران منجر شد. دولت آمریکا در جریان اجرای برجام نیز رویکرد خود را در قبال ایران مثل همیشه اثبات کرد. در واقع میتوان گفت مجموعه قوای سهگانه آمریکا به صورت یک ماشین ضدایرانی هماهنگ عمل میکنند. گویی نوعی تقسیم وظایف بین آنها وجود دارد تا پازل طرحهای بلندمدت آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران به نوبت از سوی هر یک از آنها تکمیل شود.
دولت به جای اینکه به فکر حل مسائل دیگری با آمریکا باشد باید به فکر این باشد که بیشتر در باتلاق برجام فرونرود. آقایان روحانی و ظریف باید تلاش کنند همین نوزاد ناقصالخلقه که تا به حال جز ضرر برای منافع ایران چیزی در برنداشته را بزرگ و اجرای تعهدات ایران را متوقف و آن را منوط به اجرا شدن تعهدات طرف مقابل کنند.