گروه سیاسی: اگرچه قرار بود با برجام تحریم‌ها لغو شود و اقتصاد ایران براحتی با بانک‌های اروپایی و غربی مراودات مالی داشته باشد اما این اتفاق نیفتاد و حتی باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا از عدم دسترسی ایران به سیستم بانکی آمریکا گفت. او البته گفت که ایران می‌تواند از طریق موسسات مالی اروپایی هم کارش را پیش ببرد.  به گزارش «وطن امروز»، اگر چه آمریکا ظاهرا روی کاغذ اجازه تبادلات مالی ایران و بانک‌های اروپایی را داده اما در عمل این اتفاق نیفتاده است و دولت و تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای نیز به این مساله اعتراف کرده‌اند.  ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی نخستین چهره دولتی بود که به صراحت از دستاورد «تقریبا هیچ» ایران از برجام گفت. سیدعباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای نیز در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری ابعاد دیگری از این مساله را تشریح کرد و از سنگ‌اندازی‌های طرف آمریکایی برای فعالیت بانک‌ها با ایران گفت و افزود: «ما در مسیر اجرای برجام مشکلات را یکی یکی حل می‌کنیم و آقای کری و ظریف با ایمیل در ارتباط هستند. هر چند ما کارشکنی‌هایی را از آمریکایی‌ها می‌بینیم و ماموران خزانه‌داری آمریکا نیز در کشور‌هایی که می‌خواهند شرکت‌های آنها با ایران رابطه برقرار  کنند شیطنت می‌کنند اما ما نیز به آنها اعتراض و با آن برخورد می‌کنیم».  پس از این وضعیت بود که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان به آمریکا سفر کرد تا با همتای آمریکایی‌ خود مذاکره کند و از آنها بخواهد در ارتباطات ایران با سایر کشورها مداخله نکنند. در همین مذاکرات بود که دیوان عالی آمریکا اجازه سرقت 2 میلیارد دلار از اموال ایران را صادر کرد.  به دنبال درخواست دولت روحانی برای عدم دخالت آمریکا در مراودات بانکی ایران با سایر کشورها، وزیر خارجه آمریکا پنجشنبه هفته گذشته با بانک‌های اروپایی دیدار کرد تا  نگرانی‌های آنها برای مراودات اقتصادی با ایران را رفع کند اما سبک اظهارات کری و عدم تضمین جدی وی به بانک‌های اروپایی، مدیران ارشد این بانک‌ها را مجبور کرد به صراحت از  عدم همکاری با ایران بگویند.   جان کری در نشست با مدیران ارشد 8 بانک بزرگ اروپایی در لندن، گفت: «بانک‌ها تا آنجا که احتیاطات لازم را به کار می‌بندند و می‌دانند که با چه کسی مبادله می‌کنند با معیارهای (قانونی) نامناسب و غیرمشخص روبه‌رو نخواهند شد». به‌رغم این نشست و بیان سخنان تکراری در زمینه آزادی بانک‌ها برای همکاری با ایران، اظهارنظرهای مدیران بانک‌های اروپایی نشان می‌دهد آنها چندان از این سخنان به ظاهر اطمینان‌بخش کری قانع نشده‌اند. به گزارش تسنیم، چارلی اولیویر، سخنگوی داچ بانک آلمان در این باره گفت: «کاهش تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپایی علیه ایران این انتظارات را افزایش داده که بخش بانکی از شرکت‌های مختلف در فعالیت‌های تجاری قانونی‌شان با ایران حمایت کند اما برخی تحریم‌های اتحادیه اروپایی و آمریکا علیه ایران و محدودیت‌های غیرتحریمی همچنان پابرجاست بنابراین داچ‌بانک همچنان به طور کلی تجارت مرتبط با ایران را محدود خواهد کرد»‎. ‫استوارت لوی، مدیر امور حقوقی بانک انگلیسی اچ‌اس‌بی‌سی نیز پس از دیدار با کری اعلام کرد به‌رغم توضیحات کری، این بانک هیچ برنامه‌ای برای احیای مراودات مالی با ایران ندارد. اچ‌اس‌بی‌سی که به بهانه نقض تحریم‌های ایران میلیاردها دلار از سوی دولت آمریکا جریمه شده، تاکید کرده است قصدی برای انجام هیچ‌گونه فعالیت جدید مرتبط با ایران ندارد. بانک استاندارد چارتر انگلیس نیز در این باره اعلام کرد: «ما هیچ مشتری‌ای را که ساکن ایران است یا هر موسسه‌ای را که تحت کنترل یا مالکیت فردی ساکن ایران است نخواهیم پذیرفت... ما نه معامله جدیدی را بر عهده خواهیم گرفت و نه با ایران یا هیچ طرف ایرانی‌ای تعامل خواهیم کرد». خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی به تشریح عدم تمایل بانک‌ها برای مراوده با ایران پرداخت و نوشت: «دولت‌ها، بانک‌ها و سایر شرکت‌های خارجی خواستار توضیح کتبی از وزارت خزانه‌داری 

آمریکا- یعنی اساساً ضمانتی مبنی بر عدم مواجه شدن با تحریم‌های آمریکا- هستند اما واشنگتن تمایلی به انجام این کار ندارد، زیرا نمی‌خواهد اینطور به نظر برسد که در زمینه جریمه‌های قاطعانه‌اش درباره رفتارهای غیرهسته‌ای، نرمش به خرج می‌دهد». این در حالی است که وزارت خزانه‌داری آمریکا بلافاصله پس از اجرایی شدن برجام بیانیه‌ای را منتشر کرده و در آن تفسیر خود از متن برجام را ارائه داد. این بیانیه ترس و تردید بانک‌های خارجی برای ورود به ایران را افزایش داد. دولت آمریکا در این بیانیه تاکید کرد بانک‌های خارجی نمی‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم از سیستم بانکی آمریکا برای معامله با ایران استفاده کنند که با توجه به ارتباطات گسترده بانک‌های اروپایی با سیستم بانکی آمریکا،‌ این در واقع به معنای تداوم تحریم بانکی ایران است. با این حال، دولت اوباما تمایل دارد بانک‌ها اظهارات شفاهی مقامات دولت وی را کافی تلقی کنند و برای موثر جلوه کردن توافق هسته‌ای، همکاری با ایران را آغاز کنند، چرا که شکست توافق و روی آوردن مجدد ایران به برنامه هسته‌ای‌اش یک میراث نامطلوب برای سیاست خارجی دولت اوباما خواهد بود. به اعتقاد تحلیلگران، مواضع دولت آمریکا در قبال تجارت با ایران متناقض به نظر می‌رسد و این یکی از علل احتیاط و ترس بانک‌های اروپایی است. از یک طرف، واشنگتن به ممنوعیت دخالت بانک‌ها و شرکت‌های آمریکایی در معاملات مرتبط با ایران ادامه می‌دهد. در ماه فوریه، اداره کنترل دارایی‌های خارجی خزانه داری آمریکا بر نگرانی‌های خود درباره «تهدید جدی» ایران برای سیستم مالی بین‌المللی تاکید کرد و از کشورها خواست اقدامات بازدارنده موثری را در این زمینه به اجرا بگذارند. گنجاندن ایران و بانک مرکزی و موسسات مالی کشور در فهرست خزانه‌داری آمریکا به‌عنوان متهمان پولشویی و تاکید بر خطری که آنها برای سیستم مالی بین‌المللی دارند نیز از تناقضات موجود در اظهارات مقامات آمریکایی است. از طرف دیگر، کری از بانک‌های غیرآمریکایی می‌خواهد بدون در نظر گرفتن هشدارهای قبلی دولت آمریکا درباره ریسک‌های مالی این موسسات، با ایران همکاری کنند و هیچ تضمینی هم وجود ندارد که این همکاری‌ها از سوی مسؤولان رگولاتوری مالی دولت آمریکا و نهادهای اجرای قانون این کشور به منزله نقض مقررات تحریم‌های آمریکا تلقی نشوند.

وزارت خارجه آمریکا نیز نه کنترلی بر تصمیمات اجرایی این مقامات دارد و نه نقشی مهم در این تصمیمات ایفا می‌کند.

طرح جامع قانونگذاران آمریکایی برای تحریم ایران

در حالی آمریکا به دنبال متقاعد کردن بانک‌های اروپایی برای همکاری با ایران است که یک رسانه آمریکایی گزارش داده قانونگذاران هر دو مجلس و هر دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات در کنگره آمریکا در ماه‌های گذشته با یکدیگر برای آماده کردن یک طرح تحریمی جامع علیه ایران همکاری کرده‌اند. به گزارش فارس، پایگاه خبری- تحلیلی المانیتور، روز چهارشنبه با گزارش این خبر می‌افزاید طرح تحریمی جدید قانونگذاران آمریکایی قرار است ایران را به بهانه‌های حقوق بشر، آزمایش‌های موشکی و فعالیت‌های دیگر مورد تنبیه قرار دهد. رابرت منندز، سناتور دموکرات ایالت نیوجرسی که از سخت‌ترین مخالفان «برجام» و تهیه‌کننده چندین طرح قانونی در سال‌های گذشته برای تحریم ایران بوده به المانیتور گفت: «احساس من درباره حزب جمهوری‌خواه این است که رهبران این حزب تنها به تمدید «قانون تحریم‌های ایران»، بدون وضع تحریم‌های بیشتر راضی نخواهند شد». نمایندگان حزب جمهوری‌خواه آمریکا در ماه‌های گذشته گفته‌اند قصد دارند «قانون تحریم‌های ایران»، معروف به قانون «داماتو» را که سال 2016 منقضی می‌شود برای یک دوره 10 ساله دیگر تمدید کنند. این قانون، مصوب سال 1996، زیربنای بسیاری از طرح‌های قانونی ضد‌ایرانی در کنگره آمریکاست.  منندز در مصاحبه با المانیتور افزود: «مطمئناً من می‌خواهم این کار (تمدید قانون تحریم‌های ایران) انجام شود اما اگر این، به تهیه یک بسته (تحریمی) بزرگ‌تر منجر شود، آن وقت خوب خواهد بود».