گروه اجتماعی: علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آخرین روز هفته گذشته با هیات همراه دیداری با آیات عظام و مراجع تقلید داشت؛ دیدارهای مهم که با اظهارات و ناگفته‌هایی مهم‌تر همراه شد و واقعیت‌های بسیاری را از رفتار دولت عربستان با  تیم مذاکره‌کننده ایرانی که برای تعیین تکلیف حج تمتع 95 عازم این کشور شده بودند برای همگان مشخص کرد. در حاشیه این دیدارها وزیر ارشاد با اشاره به انجام انگشت‌نگاری از تیم مذاکره‌کننده ایرانی گفته است: «شرایط برای اعزام زائران به حج امسال آماده نیست». جنتی با اشاره به آخرین وضعیت حج بیان داشت: تلاش می‌کنیم بحث حج را با سعودی‌ها حل کنیم، به این منظور هیأتی اعزام کردیم تا به مذاکره با آنها بپردازند اما آنها با کارشکنی حاضر به دادن روادید به تیم مذاکره‌کننده نمی‌شدند. وی خاطرنشان کرد: از ابتدای ورود تیم مذاکره‌کننده ایرانی آنها را با بی‌اعتنایی تحقیر کردند و حتی از آنها انگشت‌نگاری شد. وی یادآور شد: عربستان سعودی در زمینه روادید حجاج ایرانی هیچ قولی نداده است که در مجموع نشان می‌دهد شرایط برای اعزام حجاج آماده نیست. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه برخوردهای سعودی‌ها سرد و نامناسب بود، افزود: در مذاکره درباره روادید، حمل‌ونقل هوایی و تامین امنیت حجاج مطالبی مطرح شد.

جالب اینجاست که دولت عربستان نه تنها نسبت به رفتار توهین‌آمیز خود با تیم ایرانی عذرخواهی نداشته است بلکه وزارت حج عربستان در اطلاعیه‌ای اعلام کرده است: «این کشور مانع سفر حجاج ایرانی نبوده و نیست و دولت ایران است که مانع حجاج ایرانی می‌شود».  وزارت حج عربستان اعلام کرده هیأت مذاکره‌کننده ایرانی حاضر نشده است صورت‌جلسه مذاکرات انجام شده را امضا کند.
 

آیات عظام: باید دور حج امسال را قلم کشید

همزمان با این دیدارها که با آیت‌الله ناصر مکارم‌شیرازی، آیت‌الله نوری‌همدانی، آیت‌الله جوادی‌آملی، آیت‌الله موسوی‌اردبیلی و آیت‌الله سبحانی انجام شد،  مراجع تقلید و آیات عظام در صحبت‌هایی مهم همگی به اتفاق بر یک موضوع تاکید داشتند و آن هم داشتن حجی آبرومندانه و عزتمندانه بود. 

آیت‌الله مکارم‌شیرازی از آیات عظام در دیدار با علی جنتی، وزیر ارشاد با بیان اینکه حجی آبرومندانه و عزتمندانه می‌خواهیم و باید دور حج امسال را قلم کشید، خاطرنشان کرد:  قرائن به وضوح نشان می‌دهد قصد دولت سعودی از اعمالش توهین است و با این شرایط، باید این فکر را که عربستانی‌ها پیشنهادی برای حج بدهند از سر بیرون کنیم و آنچه از مردم شنیده‌ایم، آنها نیز مایل نیستند با ذلت به حج بروند. بنا بر اظهارات این مرجع تقلید، با تعبیراتی که از دولت سعودی می‌شنویم و آنها خود را مالک حرمین شریفین می‌دانند، می‌خواهند انتقام یمن، سوریه و عراق را در موضوع حج از ما بگیرند و پیداست که برخورد آنها سیاسی و انتقامی است و به این چنین حجی، خدا و بندگان خدا راضی نیستند. وی افزود: اینکه دولت سعودی عنوان کرده ایران نمی‌تواند با هواپیماهای خودی حاجیان ایرانی را به عربستان منتقل کند یک توهین است. آیت‌الله مکارم‌شیرازی خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد:  اگر فردا‌روزی بنشینید و مذاکره کنید مطمئن باشید نتیجه منفی است و نمی‌توانید خدمات‌دهی کنید و باید فکر حج امسال را از سر به در کنیم، چرا که حجی آبرومندانه و عزتمندانه می‌خواهیم.  وی افزود: کشور ما در خاورمیانه حرف اول را می‌زند و آمریکایی‌ها نیز این را قبول دارند و نباید در برابر یک عده مزدور آمریکا سر ذلت فرود آوریم و پیامبر (ص) نیز راضی به این موضوع نیستند و باید دور حج امسال قلم کشید. این مرجع تقلید اظهار داشت: باید اهرم‌های فشار داشته باشیم و اگر نداشته باشیم عربستانی‌ها خود را مالک حرمین شریفین می‌دانند و این طرح را باید دنبال کنیم که حرمین شریفین از نظر مراسم حج باید در اختیار سازمان همکاری اسلامی باشد و نمایندگانی از همه کشورها در آن حضور داشته باشند، در حالی که تجربه نشان داده است عربستان نمی‌تواند حج را اداره کند.
 

کوتاهی وزارت امور خارجه

آیت‌الله مکارم‌شیرازی افزود: بر فرض هم که عربستان بتواند حج را اداره کند دلیل بر این نیست که حرمین شریفین توسط سازمان همکاری اسلامی اداره نشود و وزارت خارجه کشورمان در این زمینه کمی کوتاهی کرد تا این موضوع جا بیفتد و در مسائل سیاسی کسی پیشرفت می‌کند که اهرم فشار داشته باشد. وی بیان داشت: باید ثابت کنیم داعش و تکفیری‌ها برخاسته از کشور عربستان سعودی است و غربی‌ها نیز دریافته‌اند و روزنامه‌های غربی نیز درباره این موضوع می‌نویسند، از این رو اکنون باید اسنادی را جمع‌آوری ‌کنیم. حتی عربستانی‌ها در کتاب‌های مدارس متوسطه خود نیز روی مسائل تکفیری کار می‌کنند. وی ادامه داد: اسناد جمع شده را باید به مجامع بین‌المللی داد و نمی‌دانم چرا برخی دستگاه‌های ما که بیشتر در این مسائل باید همکاری کنند، همکاری زیادی ندارند و بسیاری از اسناد دست وزارت خارجه ایران است که می‌تواند به ما بدهد و نفراتی معین کرده‌ایم که مشغول مطالعه جدی هستند تا اینگونه اسناد را پیدا کنند. آیت‌الله مکارم‌شیرازی گفت: مردم امسال از نرفتن به حج ناراضی نیستند و نسبت به این موضوع موافقت دارند که نروند و خدا نکند برخی به کشورهای همسایه بروند و ویزایی بگیرند که این کار مشکل شرعی دارد.

مستطیع‌شدگان امسال تکلیفی برای حج ندارند
 

علاوه بر این آیت‌الله جوادی‌آملی هم در دیدار با وزیر ارشاد خاطرنشان کرد: انجام حج بدون عزت واجب شرعی نیست بنابراین افرادی که امسال مستطیع شده‌اند تکلیفی برای سفر حج ندارند. این مرجع تقلید با اشاره به اینکه خداوند حج بدون عزت را واجب نکرده است، افزود: افرادی که امسال مستطیع شده‌اند هیچ تکلیفی ندارند و نگران مساله شرعی حج نباشند. این در حالی است که آیت‌الله حسین نوری‌همدانی از مراجع تقلید هم در دیدار با وزیر ارشاد گفته است: عزت اسلام و امنیت مسلمانان باید حفظ شود و تا اینگونه نباشد زائران خود را به حج نمی‌فرستیم.   وی افزود: هدف ما عزت اسلام است و در شرایط استطاعت، اگر مستطیع احساس خطر برای عزت و امنیت خود کند، حج واجب نیست. وی ادامه داد: برنامه انقلاب حفظ امنیت و عزت مسلمانان است و امروز نیز در منطقه، یک قدرت هستیم و از اوج عزت صحبت می‌کنیم و با دولتی که با آمریکا، استکبار و صهیونیست در ارتباط است نمی‌توانیم راحت کنار بیاییم و پیشنهادهای آنها را قبول کنیم. 

آیت‌الله نوری‌همدانی افزود: عزت سعودی‌ها از استکبار و صهیونیست سرچشمه می‌گیرد، هیچ گاه حاضر نیستیم برابر آنها تسلیم شویم، وظیفه ما حفظ عزت مسلمانان است و باید سعی کنیم هیچ ایرانی از طریق کشورهای دیگر نیز به حج نرود.

سخت‌تر شدن شروط عربستان برای حج95
 

اما رئیس سازمان حج و زیارت هم که در جریان ریز مذاکرات انجام شده با دولت عربستان قرار دارد، درباره آخرین وضعیت این مذاکرات گفته است: «مذاکراتی در زمینه امنیت و عزت حجاج با عربستان سعودی صورت گرفت اما آنها شرایط را برای حجاج ایرانی سخت کردند». سعید اوحدی با اشاره به مذاکرات صورت گرفته در زمینه اعزام حجاج ایرانی اظهار داشت: براساس شروط دولت عربستان زائر ایرانی نباید با هواپیمای ایرانی وارد جده شود، همچنین شرایط درباره دریافت ویزا نیز هنوز مشخص نیست. به گفته رئیس سازمان حج و زیارت، عربستان سعودی اجازه نداد هیأت پزشکی ایرانی در مذاکرات شرکت کند بر این اساس اگر تمهیدات فراهم نشود نمی‌توان در زمینه اعزام حجاج اقدام کرد.

وی با بیان اینکه شرایط اعزام حجاج به حج بسیار سخت شده است، خاطرنشان کرد: تیم مذاکره‌کننده ایرانی از موضع عزت وارد شد و به سعودی‌ها عنوان شد اگر مانعی ایجاد شود زائر ایرانی به حج نمی‌آید. اوحدی عنوان کرد: نباید شرایط به گونه‌ای باشد که امنیت و عزت حجاج مشخص نباشد. سال گذشته هزاران نفر زائر مظلوم از کشورهای دنیا شهید شدند، مردم حق دارند بدانند چه تمهیداتی برای حج فراهم شده است. رئیس سازمان حج و زیارت یادآور شد: آنها روحیه توأم با تکبر داشتند، بین وزارت خارجه، وزارت کشور و وزارت حج آنها اختلافاتی وجود داشت. وی افزود: وزارت خارجه عربستان هنوز تصمیمی درباره صدور ویزا نگرفته است.