گروه سیاسی: پس از 2 دور مذاکره محمدجواد ظریف و جان کری در نیویورک با دستور کار تجارت بانک‌های معتبر اروپایی با ایران، پنجشنبه هفته گذشته جان کری با مدیران ارشد چند بانک معتبر اروپایی در لندن جلسه گذاشت. اما پس از این جلسه که پشت درهای بسته برگزار شد، مدیران بانک‌های اروپایی اعلام کردند برای ازسرگیری تجارت با ایران، از سوی وزیر خارجه آمریکا تضمین نگرفته‌اند و جک لو، وزیر خزانه‌داری آمریکا نیز 2 روز بعد اعلام کرد آمریکا به مدیران ارشد بانک‌های اروپایی درباره واقعیت‌های مربوط به برجام و مخاطرات تجارت با ایران توضیحاتی ارائه داده است. این مواضع نشان داد تغییری در وضعیت بن‌بست بانکی ایجاد نشده است.  به گزارش «وطن امروز»، در ایران مقامات دولت حسن روحانی یا در واقع عاملان بار آمدن برجام درباره نقض آمریکا در عدم تجارت بانک‌های اروپایی با ایران بارها اعلام نظر کرده‌اند.  یک ماه قبل عباس عراقچی در یک برنامه زنده تلویزیونی گفت ماموران وزارت خزانه‌داری آمریکا با حضور در کشورهای مختلف، برای عادی شدن تجارت با ایران شیطنت می‌کنند. پس از آن محمدجواد ظریف نیز درباره مانع‌تراشی آمریکا بر سر راه تجارت بانک‌ها با ایران اظهارنظر کرد. موضوع به درخواست از آمریکایی‌ها هم کشید و ظریف در گفت‌وگویی از آمریکایی‌ها درخواست کرد به تعهدات خود در برجام پایبند باشند. البته تیم مذاکره‌کننده درباره برنامه خود برای فشار بر آمریکا برای اجرای تعهدات خود در برجام نیز سخن گفت. مذاکرات اخیر نیویورک میان ظریف و جان کری نیز گویا در همین راستا صورت گرفته بود. مذاکراتی که البته در سایه دستبرد 2 میلیارد دلاری آمریکا به اموال مردم ایران آن هم همزمان با حضور ظریف در آمریکا قرار گرفت. اکنون و پس از اینکه جلسه آمریکایی‌ها با مدیران بانک‌های اروپایی بدون نتیجه به پایان رسید و براساس مشاهدات، تغییری در وضعیت بن‌بست بانکی میان ایران و بانک‌های اروپایی ایجاد نشده، محمدجواد ظریف اظهارنظر کرده و گفته است آمریکایی‌ها راه را برای تجارت بانکی ایران و اروپا باز نمی‌کنند. ظریف که دیروز برای شرکت در اجلاس سوریه به وین رفته بود، درباره این موضوع گفت: ما اعتقاد داریم ایالات متحده به اندازه‌ای که باید راه‌ها را باز می‌کرده و به بانک‌ها برای حضور در ایران اطمینان می‌داده، اقدام نکرده است و ما هم این کار را پیگیری می‌کنیم. وزیر امور خارجه با اشاره به اجلاس ویژه سفرای ایران در کشورهایی که با ایران روابط تجاری و اقتصادی بیشتری دارند، خاطرنشان کرد: در این اجلاس راهکار‌های جدی برای ایجاد فشار کاری برای اجرای برجام را بررسی کردیم. ظریف گفت: در این سفر هم در ملاقات‌های حاشیه کنفرانس نشست سوریه، چه با وزیر خارجه آمریکا و چه با دیگر وزیران جلسه خواهم داشت و موضوع ضرورت رعایت تعهدات آمریکا در برجام را پیگیری خواهم کرد.
باز هم ایمیل می‌زنید؟
محمدجواد ظریف که پیش‌تر هم  به بدعهدی آمریکا در برجام بویژه در موضوع تجارت بانک‌های اروپایی با ایران اعتراف کرده بود، این بار نیز از برنامه خود برای فشار بر آمریکا برای اجرای تعهدات خود در برجام گفته است. این در حالی است که ظریف پیش‌تر نیز چنین اظهارنظرهایی را مطرح کرده است اما تاکنون برنامه‌های آنان برای متقاعد کردن آمریکا به شکست منجر شده است. البته در ایران کارشناسان و منتقدان نحوه عملکرد ظریف در مذاکرات هسته‌ای معتقدند نحوه مناسبات و رفتار وزارت امور خارجه با آمریکایی‌ها در موضوع برجام، آمریکایی‌ها را نسبت به تداوم بدعهدی خود راغب کرده است.  به اعتقاد کارشناسان، برجام یک تعهد 2طرفه است و طبیعی است در صورت بدعهدی هر کدام از طرفین، مکانیسم‌هایی برای فشار بر طرف خاطی در نظر گرفته شده است. بنابراین دلیلی برای درخواست و التماس از طرف مقابل برای اجرای تعهداتش در برجام وجود ندارد، چراکه طرف ایرانی می‌تواند با رجوع به مکانیسم داوری و استفاده از ضمانت اجرایی برجام، طرف آمریکایی را مجبور به اجرای تعهداتش در برجام کند. با این حال آنچه در واقع مشاهده شده، این است که نه تنها مکانیسم محکمی برای ضمانت تعهدات طرف آمریکایی در برجام وجود ندارد بلکه متاسفانه به نظر می‌رسد اراده‌ای برای نشان دادن یک اقدام متقابل از سوی دولت ایران نیز وجود ندارد.  موضوع به گونه‌ای است که در افکار عمومی مذاکرات ایمیلی تیم مذاکره‌کننده با همتایان آمریکایی تبدیل به یک لطیفه شده است، چراکه در واقع این قبیل رفتارها را فاقد اثرگذاری لازم در تغییر رفتار آمریکا می‌دانند.  اکنون که ظریف مذاکرات مکرر خود با جان کری درباره تجارت بانک‌ها با ایران را بی‌نتیجه می‌بیند؛ تنها راه باقی مانده برای اینکه آمریکایی‌ها ناچار به برداشتن موانع خود بر سر راه تجارت بانک‌های اروپایی با ایران شوند؛ اقدام متقابل ایران در حوزه دانش و صنعت هسته‌ای است. تجربه مذاکره با آمریکایی‌ها نشان داده است ترساندن آنها از اینکه ایران سراغ چنین گزینه‌ای خواهد رفت نیز بی‌نتیجه است بلکه آنچه می‌تواند آنها را سر جای خود بنشاند؛ همان سیاستی است که ایران در دوران تحریم اعمال کرده و آن استفاده از گزینه پیشبرد برنامه هسته‌ای است. تنها در چنین شرایطی است که طرف آمریکایی ناچار به امتیازدهی خواهد بود. البته اکنون موضوع امتیازدهی مطرح نیست بلکه درباره اجرای تعهدات آمریکا در برجام است. ماجرا اکنون این است که ایران براساس برجام، بخش مهمی از برنامه هسته‌ای خود را تخریب و بخشی از آن را متوقف کرده است. اما در مقابل دستاورد قابل ملاحظه‌ای نداشته است. بنابراین در شرایط فعلی، قطعا زمان به زیان ایران است و باید هرچه سریع‌تر اقدام متقابل ایران در واکنش به بدعهدی‌های مکرر آمریکا، به مرحله اجرا برسد. البته برخی کارشناسان نیز معتقدند با توجه به ابراز نیاز‌های مکرر دولت ایران به برجام، نمی‌توان امید چندانی برای تصحیح مناسبات با آمریکایی‌ها داشت و به نظر می‌رسد باز هم همان مناسبات سابق در پیش گرفته می‌شود.

روانچی: بانک‌ها مته به خشخاش نگذارند!
بی نتیجه بودن مذاکره با آمریکا درباره تجارت بانک‌ها با ایران نشان داده است «بن‌بست بانکی» تا اطلاع بعدی، ثابت خواهد ماند. در کنار موضوع چگونگی رفتار با آمریکایی‌ها بر سر این ماجرا، به نظر می‌رسد وزارت امور خارجه ایران، برنامه منطقی برای مذاکره با بانک‌های اروپایی و راضی کردن آنها برای تجارت با ایران نیز ندارد. تاکنون برنامه‌ای از سوی وزارت امور خارجه برای مذاکره با بانک‌های اروپایی برای از سرگیری تجارت با ایران مشاهده نشده است. از سوی دیگر ادبیات درستی نیز در این‌باره از سوی دیپلمات‌های ایرانی بکار گرفته نمی‌شود.   مجید تخت روانچی، معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه که ماجرای بن بست بانکی در حوزه تکالیف وی مطرح است؛ در اظهارنظری عجیب بانک‌های اروپایی را به خاطر ترس از تجارت با ایران شماتت کرد!   وی در نخستین همایش مشترک ایران و ایتالیا درباره مسائل بانکی و وضعیت اجرای برجام اظهار داشت: آن چیزی که مدنظر ایران بوده تا امروز به‌طور کامل مشاهده نشده و ما اجرای برجام را به‌طور کامل ندیده‌ایم.  معاون وزیر امور خارجه با بیان اینکه براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، ایران نوزدهمین اقتصاد بزرگ دنیاست، گفت: با توجه به امر حضور سرمایه‌گذاران خارجی و قوانین موجود در کشور و اقتصاد مقاومتی در ایران امکان همکاری‌های خوبی با ایتالیا وجود دارد.  وی در ادامه سخنان خود درباره مبادلات بانکی ایران با کشورهای اروپایی خاطرنشان کرد: بانک‌های اروپایی نباید بیش از حد مته به خشخاش بگذارند که این امر به معنی از دست رفتن فرصت‌هاست، ضمن اینکه برخی بانک‌های اروپایی اطلاع ندارند که تحریم‌ها لغو شده‌اند.