گروه اقتصادی: سرانجام مسؤولان آمار نقدیگی بالای هزار هزار میلیارد تومان را اعلام کردند اما گفتند این آمار طبیعی است! به گزارش «وطن‌امروز» دیروز در همایش سیاست‌های پولی و بانکی، قائم مقام بانک مرکزی از عبور نقدینگی از ١٠٠٠ هزار میلیارد تومان در پایان سال گذشته خبر داد. بدین ترتیب در دولت روحانی در مدت 30 ماه حدود 600 هزار میلیارد تومان بر نقدینگی افزوده شده است و مشخص نیست چرا نقدینگی با این حجم زیاد نتوانسته رشد اقتصادی ایجاد کند. در زمان بر سر کار آمدن دولت روحانی حجم نقدینگی 460 هزار میلیارد تومان بود و حالا این آمار به 1017 هزار میلیارد رسیده است! اکبر کمیجانی گفت: میزان نقدینگی با رشد ٣٠ درصدی در پایان سال ١٣٩٤ نسبت به سال قبل از آن به حدود ١٠١٧ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. قائم مقام بانک مرکزی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه رسیدگی به وضعیت سپرده‌گذاران کلان ثامن‌الحجج چه زمانی صورت می‌گیرد، اظهار کرد: رسیدگی به وضعیت سپرده‌گذاران کلان در جریان است و کارهای مربوط به آن شروع شده و پیگیری می‌شود ولی فعلا مطلبی بیش از این نمی‌توانم بگویم. کمیجانی در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به این سوال که آیا نرخ سود سپرده‌های بانکی متناسب با مصوبه شورای پول و اعتبار در بانک‌ها رعایت می‌شود یا خیر، ادامه داد: در مقایسه با گذشته به صورت قابل ملاحظه‌ای بانک‌ها همراهی  و نرخ سود سپرده‌های بانکی را رعایت می‌کنند ولی هنوز همگی بانک‌ها نتوانسته‌اند آنگونه که باید و شاید با مصوبه شورای پول و اعتبار مطابقت کنند، البته چه در سطح شورای هماهنگی بانک‌ها و چه در عملکرد بانک‌ها کاهش سود بانکی  به صورت روزانه مشاهده می‌شود و ما از عملکرد بانک‌ها در این زمینه راضی هستیم. وی همچنین در پاسخ به این موضوع که با توجه به اینکه نرخ سود سپرده‌های بانکی 18 درصد و نرخ تورم 2/10درصد اعلام شده، نمی‌توان نظام بانکی را در خدمت تولید دانست، گفت: برای تحلیل این موضوع باید به سال‌هایی بازگردیم که تورم به بالای 40 درصد رسیده بود و هزینه منابع برای بانک‌ها زیاد بود و نظام بانکی نتوانست نرخ سود بانکی را به اندازه تورم تنظیم کند. قائم مقام بانک مرکزی ادامه داد: در نظر بگیرید زمانی که نرخ سود بانک‌ها بالاست در راه برگشت معمولا چسبندگی دارد. اکنون در برخی بانک‌ها سپرده‌هایی وجود دارد که 5 ساله و 4 ساله و... هستند. ما سپرده‌گذاری بالای یک ساله را ممنوع کرده‌ایم ولی کسانی که پیش‌تر سپرده‌گذاری کرده بودند، نرخ سود آنها بالای 20 درصد محاسبه شده است و باید اجازه دهیم تا زمان چند ساله سپرده‌گذاری آنها تمام شود. ولی‌الله سیف، رئیس‌ کل بانک مرکزی هم درباره نقدینگی آمارهای تکراری داد و گفت: رشد ۳۰ درصد نقدینگی در سال ۹۴ به ترتیب از رشد 1/17 درصدی پایه پولی و ۱۱ درصدی ضریب فزاینده نقدینگی ناشی شده که حاصل ترکیب مناسب رشد نقدینگی است. سیف درباره حجم نقدینگی گفت: این موضوع در سال 94 با 30 درصد افزایش نسبت به سال قبل از آن به هزار و 17 هزار میلیارد تومان بالغ شد که در مقایسه با گذشته متغیر مذکور در پایان 93، 7/7 درصد افزایش یافت که 5 واحد درصد آن به مساعدت بانک مرکزی به تولید مربوط می‌شود. وی ادامه داد: به‌رغم نقش موثر بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در رشد پایه پولی یک دهه اخیر، باعث شده رشد حجم نقدینگی در سال 94 به میزان 7/1درصد کاهش داشته باشد. نقدینگی دائما در حال افزایش است اما هیچ رد و اثری از آن در بخش‌های واقعی اقتصاد و تولید کشور دیده نمی‌شود، چرا که با وجود افزایش آن به هزار هزار میلیارد تومان باز هم فعالان اقتصادی از کمبود منابع مالی می‌نالند.
هزار هزار میلیارد کجاست؟
برخی کارشناسان می‌گویند اگرچه بخش بزرگی از نقدینگی در بانک‌هاست اما این منابع قفل است؛ بخشی از آن شبه پول است و فقط بخشی از آن در اقتصاد در گردش می‌یابد، به همین دلیل بازارهای مالی نمی‌توانند بازارهای اقتصادی را راهبری کنند. برخی بانکداران می‌گویند بخشی از رقم نقدینگی در طرح‌های نیمه تمامی که بانک‌ها به اجبار و براساس طرح‌های تکلیفی در آنها سرمایه‌گذاری کرده‌اند قفل شده است. به هر حال بانکداران تصمیم دارند بزودی نرخ سود بانکی را مورد بازنگری قرار دهند و این احتمال وجود دارد که نرخ سود تا 16 درصد هم کاهش یابد. سیدبهاءالدین حسینی‌هاشمی در گفت‌وگو با مهر، در پاسخ به این سوال که نقدینگی هزارهزار میلیارد تومانی در کجاست؟ گفت: نقدینگی در بانک‌هاست. نقدینگی شامل مجموع اسکناس و مسکوک و سپرده‌های بانکی است و بین 5 تا 7 درصد نقدینگی را اسکناس و مسکوک تشکیل می‌دهد و 95 درصد نیز به عنوان سپرده‌های بانکی شامل حساب جاری، پس‌انداز، قرض‌الحسنه و سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه و بلندمدت است. مدیرعامل اسبق بانک‌های صادرات و سرمایه افزود: آن 5 تا 7 درصد اسکناس و مسکوک نیز در صندوق بانک‌ها یا در جیب مردم یا در شرکت‌ها و خانه‌های مردم است اما 95 درصد نقدینگی بخش خصوصی در حساب‌های بانکی است که بانک‌ها نیز آن را به مصرف رسانده‌اند و به صورت وام و اعتبار به اشخاص و افراد حقیقی و حقوقی پرداخت شده است. حتی برخی بانک‌ها اضافه برداشت‌هایی هم داشته‌اند و بیش از مبلغ سپرده‌های خود مصرف کرده‌اند.  به گفته وی، ممکن است سیاست‌های بازارهای پولی و مالی به گونه‌ای تنظیم شود که در برخی بازارها مطلوبیت و جذابیت ایجاد شود و نقدینگی را به سمت خود بکشد. اگر نرخ سود سپرده‌ها، مناسب و مورد انتظار سپرده‌گذاران نباشد، آنها تصمیم خواهند گرفت که سرمایه‌های خود را از بانک‌ها خارج کنند و این مخاطراتی را برای نظام بانکی به همراه خواهد داشت. اگر بازاری دچار رکود شود، مشخص می‌شود که نقدینگی از آن خارج شده و اگر بازاری حباب گونه شود، مشخص است نقدینگی به آن بازار سرازیر شده است.