عبدالباری عطوان*: آمریکا صادرات بمبهای خوشهای به عربستان سعودی را به دلیل استفاده آنها علیه غیرنظامیان در یمن که به افزایش بسیار تلفات در میان غیرنظامیان یمنی منجر شده است، متوقف کرد. این اقدام میتواند ضربه بزرگی به لحاظ سیاسی و حقوقی به دولت عربستان وارد کند. اتخاذ این تصمیم که یکشبه نبوده است، حکومت سعودی را برای متوقف کردن بمباران غیرنظامیان یمنی توسط هواپیماهای «توفان قاطعیت» تحت فشار شدیدی قرار میدهد، به عبارتی دیگر اتخاذ چنین تصمیمی واکنشی عجولانه نبوده بلکه با استناد به اطلاعات و شواهد عینی و تایید شده بوده است. نمیتوانیم بفهمیم چرا فرماندهان نظامی عربستان سعودی از این بمبها که استفاده از آنها توسط سازمان ملل ممنوع شده است، آن هم علیه ملت عرب و مسلمان استفاده میکنند. آسمان یمن به روی همه هواپیماهای مدرن و پیشرفته، بدون هیچگونه مقاومتی، باز است و انبارهای عربستان مملو از انواع موشکها و بمبها در حجمهای مختلف است، پس چرا از این نوع بمبها استفاده میشود آن هم علیه غیرنظامیان که بدین ترتیب شمار زیادی از آنها را بکشد؟ هیچگونه تفسیری برای این نقض علنی و ثابت شده قوانین بینالمللی وجود ندارد مگر غرور، تکبر و گرایشهای انتقامجویانه و کینهجویانه در همه سطوح آن هم در نتیجه احساس سرخوردگی سعودیها به دلیل شکست «توفان قاطعیت» در تحمیل تسلیم به ملت یمن و مجبور کردن این ملت و جنبش «انصارالله» و همپیمان آن به بالا بردن پرچمهای سفید در روزهای نخست جنگ. خطر این موضعگیری ناگهانی آمریکا در این نهفته است که بستر حقوقی را برای هرگونه تلاش یمنیها برای پیگرد مسؤولان عربستان در سازمانها و نهادهای حقوقی بینالمللی بویژه سازمان دیدهبان حقوقبشر آماده میکند. بویژه اینکه این سازمان آمریکایی آمار کشتهها و زخمیها در میان غیرنظامیان یمنی در جریان استفاده از چنین بمبهای ممنوعه را مستند کرده است. بعید نمیدانیم این فشارهای آمریکاییها و بینالمللی، عربستان سعودی را مجاب کرد که در مواضع خود در قبال جنگ یمن که تا پیش از این تند و عجولانه بود، انعطاف نشان دهد و مذاکرات کویت میان طرفهای یمنی برای رسیدن به راهحلی برای پایان دادن به این بحران را برگزار کند. عبدالمالک المخلافی، معاون نخستوزیر و وزیر خارجه و رئیس هیأت مذاکرهکننده دولت (مستعفی و فراری) یمن به افزایش شمار غیرنظامیانی که در نتیجه تجاوز ائتلاف سعودی در یمن کشته شدهاند، اعتراض و تأکید کرد تشکیل کمیته بینالمللی برای تحقیق در این زمینه را خواستار خواهد شد. سخنانی که خود المخلافی، روز جمعه به روزنامه سعودی «الشرق الاوسط» مطرح کرد و گفت «تماسهای فشردهای میان سفیران سعودی، آمریکا و انگلیس در کویت به منظور دستیابی به راهکاری برای حل بحران یمن تا پیش از آغاز ماه مبارک رمضان، در جریان است»، رویکرد جدید عربستان سعودی برای یافتن راهکاری برای حل بحران یمن به منظور کاستن از تلفات را تایید میکند. سخنان المخلافی درباره رسیدن به راهحلی پیش از آغاز ماه مبارک رمضان در روز یکشنبه یا دوشنبه آینده یعنی یک هفته دیگر، تا حدود بسیار زیادی خوشبینانه است. باید به سخنان «محمد عبدالسلام» از رهبران پرنفوذ انصارالله در گفتوگو با روزنامه لبنانی «الاخبار» توجه کنیم که تأکید کرد «هیچگونه پیشرفت واقعی در مذاکرات کویت حاصل نشده و (وضعیت) مذاکرات همچنان ثابت است». امیدواریم خوشبینی المخلافی بجا باشد. ما در این روزنامه به توقف خونریزی در یمن و بازگشت امنیت و ثبات به این کشور و مردمش در سریعترین زمان ممکن و پرداخت غرامت به این کشور و خانوادههای قربانیان که مستحق آن هستند، چشم امید دوختهایم. جنگ خونین یمن که از بیش از 13 ماه پیش آغاز شده، هزاران کشته و زخمی در میان غیرنظامیان گذاشته است. سازمان دیدهبان حقوقبشر سال 2015 گزارشهایی مستند درباره حمله عربستان به مردم یمن به وسیله 4 نوع بمب خوشهای ساخت آمریکا منتشر کرد. از این بمبها در حملات هوایی یا زمینی به مناطق مختلف یمن از جمله استانهای عمران، حدیده، صعده و صنعا استفاده شد.
*تحلیلگر برجسته جهان عرب