دکتر پرویز امینی: شکست «فرصتطلبی» جریان اصلاحطلبی در تغییر رویههای خود بویژه بعد از سال ۸۴ از خیلی از شعارهای خود عدول کرد. شعار عبور از حاکمیت و عبور از خاتمی، ابتدا به بازگشت به سوی خاتمی، سپس بازگشت به هاشمی، موسوی و حتی روحانی تبدیل شد و در انتخابات اخیر به بازگشت به لاریجانی رسید. طوری که لاریجانی به عنوان نماینده راستگراترین گروههای سیاسی و بخشی از همراهانش در لیست اصلاحطلبان حضور داشت. بنابراین اصلاحطلبی تحت تأثیر «اپورتونیسم» و قدرتطلبی صرف بیمعنا شده بود اما این مسیر قابل تداوم نبود و به شورش بدنه و بازیگرانی مثل عارف که در این فرصتطلبی قربانی میشدند انجامید و ناکام ماند. اصلاحطلبان انتظار داشتند در این فضای فرصتطلبی، عارف انصراف بدهد اما وی به خاطر فشار افکار عمومی این کار را نکرد.
شکست «ادراک»
پس از نتیجه انتخابات هفتم اسفند، اصلاحطلبان احساس پیروزی داشتند اما مسیری که دیروز در انتخابات هیأترئیسه مجلس طی شد، اصلاحطلبان را در موضع «احساس شکست» قرار داد و از این رو پیروزی ادراکی تبدیل به شکست ادراکی شد. کسانی که تا پیش از این میگفتند ما پیروز انتخابات هستیم، از ۱۲ نفر هیأترئیسه دیدند که ۹ نفر از جریان رقیب رأی آوردند. بویژه بعد از نتایج انتخابات ریاست مجلس خبرگان که با مخالفت سهچهارم اعضای خبرگان (۶۴ نفر) با هاشمی توأم بود، احساس شکست مضاعف در این بدنه اجتماعی رقم خورد که سرخوردگی و بیاعتمادی از پیامدهای آن است.
شکست «تحلیلها»
شکست تحلیلهای غیرواقعبینانه و سیاستزده از مصادیق شکستهای دیروز است، چراکه جریان اصلاحطلب تا دیروز از پیروزی خود سخن میگفت اما فاصله ۷۰ رأی بین لاریجانی و عارف نشان داد اگر آنها پیروز انتخابات بودند، چنین نتیجهای نباید شکل میگرفت.
شکست «مبناگرایی خام»
برخی در سیاست آنچنان روی مبناها تأکید میکنند که از نتیجه و عمل سیاسی صرفنظر میکنند و این دامنه عملشان را محدود میکند و زمانی که به واقعیت رجوع میشود ما شاهد نوعی از مبناگرایی خام هستیم که مصداق این امر، مرزبندی ضخیم اصولگرایان با لاریجانی و قالیباف پیش از این و حمایت از لاریجانی در انتخابات هیأت رئیسه و پذیرفتن او است.
شکست «نمادگرایی»
شکست دیگر، «شکست نمادگرایی در سیاستورزی» بود که نماد آن نیز خاتمی است. این مساله نشان داد سیاست محدود به سیاستورزی نمادین نیست که آقای خاتمی گفت «تکرار میکنم به هر دو لیست رأی بدهید». فکر کردند پیروز انتخابات شدهاند اما الان هم در خبرگان و هم در مجلس ریاست به گونهای رقم خورده که نتیجه دلخواه آنها به دست نیامده است.
شکست «نابلدی»
نماد شکست «نابلدی» در انتخابات دیروز، آقای عارف است، چراکه شما نمیتوانید با ادعا و پروپاگاندا پیروز میدان عمل باشید و سیاست یک امر کاملاً حرفهای است و از این رو ما دیدیم که نفر دوم شهرستان قم با فاصله ۷۰ رأی و با غلبه بر نفر اول تهران، رئیس مجلس شد.
شکست «دوقطبی»
فضای هیأترئیسه نشان داد حضور افراد مستقل در مجلس آنقدر جدی است که آنها را در بالا و پایین آوردن موقعیت اقلیتهای بزرگ اما شکننده 2 طیف سیاسی نقشآفرین کند. از این رو ما دیدیم همزمان لاریجانی با ۱۷۳ رأی رئیس مجلس شد و مطهری رأی نیاورد اما پزشکیان با ۱۵۴ رأی در ترکیب هیأت رئیسه قرار گرفت. بنابراین رأی مستقلها در مجلس دهم سرایت کرده و ما شاهد شکست تحلیلهایی هستیم که سعی داشتند فضای جامعه را دوقطبی کرده و به تکثر بیتوجه باشند.