استان قم با وجود 12 هزار اثر تاریخی فاقد موزه مناسبی به منظور عرضه اشیای تاریخی است. به گزارش فارس از قم، شهروندان و مسافرانی که به منظور زیارت و عبادت راهی مسجد مقدس جمکران میشوند بیشک نمیدانند تپهای که در راه رسیدن به جمکران از جاده قم- کاشان از کنار آن عبور میکنند، یک محوطه تاریخی به شمار میرود که در حدود 7هزار سال قبل رونق داشته است. اشیای تاریخی به دست آمده از این محوطه گویای این حقیقت است. محمدرضا داروغهحسینی، باستانشناس درباره محوطه قلیدرویش گفته است: در کاوشهای این محوطه در لایههای عصر آهن اول، بسیاری از شاخصههای یک جامعه شهری اعم از تفکیک منازل مسکونی از واحدهای صنعتی، وجود بناهای یادمانی آیینی، مدارک مهم دال بر وجود مدیریت بازرگانی سازمان یافته برون منطقهای، وجود صنایع حرفهای اعم از فلزگری، سفالگری و همچنین وجود مدیریت نظامی مشخص شد. منطقه دیگر باستانی موجود در استان قم که بسیاری از ساکنان این استان از آن بیخبرند، تپه تاریخی آوه است که تاکنون از آن سفالینههای بسیاری استخراج شده است. طبق آخرین فصل کاوش، در این منطقه یک شهر 220 هکتاری با حریم آزاد وجود دارد که تمام آن زیر خاک است. منطقه باستانی دیگر استان قم تپه صرم است که با 7هزار سال قدمت، گورستانی با 80 تدفین از عصر آهن را برای مردم عصر حاضر به ارمغان آورده است. صدها قوری، فنجان با دهانه بیضیشکل، کوزه، خمره و لیوانهای استوانهای به رنگ خاکستری به دست آمده که در نوع خود بینظیر است. عیسی رضایی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم میگوید: در حال حاضر حدود 12 هزار شیء از محوطههای تاریخی مختلف استان قم به دست آمده است که همگی در مخازن نگهداری میشوند. به گفته رضایی، این آثار از دورههای مختلف تاریخی از عصر آهن، ساسانی و ایلخانی تا قاجار به دست آمده است و در قالبهای متنوعی از جمله ظروف، سکه، ظروف آهنین و آثار معماری است. اما همانگونه که مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم میگوید، تمام آثار به دست آمده از کاوشهای محوطههای تاریخی قم در مخزنها نگهداری میشود؛ مخزنهایی که تا چندی قبل برای نگهداری اشیای تاریخی استاندارد نبود و اکنون این ادارهکل در حال احداث مخزنهایی استاندارد است. البته این مخزنها پس از احداث به تجهیز نیز نیاز دارد. رضایی در پاسخ به سوالی درباره فقدان موزه در شهر قم با وجود تعدد آثار تاریخی، میگوید: هر سال بودجهای را به منظور احداث موزه در شهر قم پیشنهاد میدهیم اما به دلیل بزرگ بودن رقم مورد نیاز با این پیشنهاد موافقت نمیشود. وی با اشاره به اعتبار 15 میلیارد تومانی مورد نیاز برای احداث موزه قم، میگوید: زمینی برای احداث موزه در پروژه پیامبر اعظم(ص) پیشبینی شده است اما تاکنون در اختیار ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم قرار نگرفته است. با توجه به اینکه آستان مقدس حضرت معصومه(س) بودجهای برای خرید آثار تاریخی ندارد و اساسا خرید آثار تاریخی از وظایف آن به شمار نمیرود، تمام آثار تاریخی موجود در این موزه از سوی مردم اهدا شده است. در این موزه که بنای اولیه یک خزینه (حمام) قدیمی بوده است، از انواع تابلوهای نقاشی و مینیاتوری، آثار چوبی خاتمکاری، منبتکاری، اسکناس، تمبر، ظروف سفال، ظروف چینی، ظروف شیشهای، کتیبهها، آثار حجاری و سنگهای تزئینی، لوازم فلزی با تزئینات قلمزنی، قالیچهها و پارچههای دستباف، نشانهای نامآوران ورزشی ایرانی و غیرایرانی، درها، کاشیکاریها، مسکوکات، تجهیزات و ادوات نظامی تا قرآنها و کتابهای خطی نگهداری میشود. البته موزه آستان مقدس حضرت معصومه(س) در سال 1314 راهاندازی شده است و به همین لحاظ یکی از قدیمیترین موزههای ایران به شمار میرود اما حتی فضای موجود در موزه آستان مقدس حضرت معصومه(س) نیز برای نمایش تمام 5 هزار و 500 اثر متعلق به این آستان کافی نیست و بسیاری از اشیای گرانبهای متعلق به حرم حضرت معصومه(س) در انبارها نگهداری میشود.