گروه اقتصادی: کاهش خرید و فروش و کاهش تولید، 2 مشکل بزرگ این روزهای بازار خودروی داخلی است و البته در این میان خودروسازان تلاش می‌کنند با روش‌های مختلف خودروهای مانده در انبارهای خود را به مشتریان بفروشند؛ خودروهایی که نه خدمات پس از فروش درست و حسابی دارند و نه کیفیت آنچنانی. جالب‌تر آنکه خریداران خودروهای صفر پس از دریافت خودرو هر زمان که برای رفع مشکلی پیش آمده در خودروی خود که برخی باید از سال‌ پنجم خرید خودرو به بعد بروز کند، مراجعه می‌کنند با این پاسخ دندان‌شکن روبه‌رو می‌شوند که این مشکل جزو خدمات پس از فروش نیست. خریداری تعریف می‌کرد: «هنوز یک‌سال از خرید خودروی صفر مدل« پارس‌سال»‌ام نگذشته که شیلنگ‌های آب شیشه پاک‌کن از کار افتاده و سپرش تا الان 2 بار از جا کنده شده است. علاوه‌‌بر یکی از چرخ‌ها صدا می‌کند و احساس ناامنی می‌کنم». این گفته‌های یکی از هزاران مشتری‌ای است که پس از خرید خودروی نو از شرکت‌های داخلی فقط لذت نو بودن را در روزهای اول می‌چشند و پس از آن هر روز به خود نهیب می‌زنند که این هم از خودروی صفر!
به جرأت می‌توان بهترین فصل فروش خودروی خودروسازان داخلی را همزمان با پرداخت وام‌های 25 میلیون تومانی خودرو برشمرد و پس از آن بازار این محصول به خواب رفت و حتی در 2 ماه آغازین سال 1395 از تیراژ تولید این کارخانجات کاسته نیز شده است. بنا بر آمارهای اعلامی وزارت صنعت، معدن و تجارت تولید انواع خودرو در فروردین و اردیبهشت امسال با افت 8/2 درصدی همراه شد. در این 2 ماه 158 هزار و 571 دستگاه خودرو در کشور تولید شد که نسبت به مدت مشابه پارسال 8/2 درصد کاهش داشته است. در این مدت، تولید انواع سواری در کشور به 145 هزار و 930 دستگاه رسید که افت 9/3 درصدی را نسبت به 2 ماه اول پارسال نشان می‌دهد. بر این اساس تولید خودرو در اردیبهشت امسال نیز نسبت به اردیبهشت 94 افت 7/0 درصدی داشت به‌طوری‌که در این ماه 102 هزار و 92 دستگاه انواع خودرو در کشور به تولید رسید. همچنین تولید سواری در اردیبهشت امسال 8/1 درصد نسبت به اردیبهشت 94 کاهش داشته است. در همین حال تولید شرکت ایران‌ خودرو در این 2 ماهه، کاهشی 5/5 درصدی نسبت به 2 ماه ابتدایی پارسال داشته است. در هر حال در فروردین و اردیبهشت امسال 80 هزار و 931 دستگاه انواع خودرو توسط گروه ایران‌‌خودرو تولید شد. همچنین در 2 ماه اول امسال، تولید سواری توسط گروه ایران‌‌خودرو به 77 هزار و 23 دستگاه رسید که کاهش 9/6 درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد. تولید انواع خودرو توسط گروه ایران‌‌خودرو در اردیبهشت امسال نیز به 50 هزار و 884 دستگاه رسید که نسبت به اردیبهشت 94 کاهش 8 درصدی را نشان می‌دهد. از سوی دیگر گروه ایران‌ خودرو در 2 ماه اول امسال، افت 7/8 درصدی تولید سواری را نیز تجربه کرد و در این مدت 48 هزار و 330 دستگاه سواری توسط این گروه صنعتی به تولید رسید. اما در گروه خودروسازی سایپا باید به افزایش 8/4 درصدی تولید انواع خودرو در 2 ماه اول امسال اشاره کرد به‌طوری‌که در این مدت 62 هزار و 924 دستگاه انواع خودرو توسط گروه سایپا به تولید رسید. همچنین در این 2 ماه، 56 هزار و 840 دستگاه سواری با رشد 4 درصد نسبت به مدت مشابه پارسال، به تولید رسید. تولید انواع سواری توسط گروه سایپا در اردیبهشت امسال نیز با رشد 7/12 درصدی همراه بود و در مجموع، تولید انواع خودرو توسط این گروه صنعتی در این ماه 7/12 درصد رشد داشته است. گفتنی است در فروردین و اردیبهشت امسال، 11 هزار و 384 دستگاه وانت در کشور تولید شد که برخلاف خودروهای دیگر، نسبت به مدت مشابه سال قبل سیر مثبتی را طی کرده و 6/26 درصد افزایش داشته است. تولید مینی‌بوس و میدل‌باس اما با کاهش 8/60 درصدی نسبت به 2 ماه اول پارسال به 29 دستگاه رسید. تولید اتوبوس نیز کاهش 4/62 درصدی را در 2 ماه اول امسال تجربه کرد و به 59 دستگاه رسید. در این مدت، تولید کامیونت، کامیون و کشنده هم به هزار و 169 دستگاه رسید که با افت 9/40 درصدی نسبت به مدت مشابه پارسال همراه بوده است.
تداوم رکود فصلی
آنچه روشن است اینکه بازار خودروی داخلی از ابتدای امسال تاکنون دارای ثبات نسبی بوده و اگرچه قیمت خودرو از سوی شورای رقابت افزایش داشته اما قیمت‌ها در بازار افزایش زیادی نداشته که نشان می‌دهد رکود فصلی همچنان در بازار خودرو حاکم است. اگرچه در پایان سال گذشته قیمت محصولات سایپا و ایران‌خودرو به‌دلیل افزایش تقاضای خرید در بازار آزاد بین یک تا 5/1 میلیون تومان افزایش یافت اما این افزایش قیمت طولی نکشید و در بازه زمانی فروردین، اردیبهشت و خرداد امسال به‌دلیل فقر تقاضا و رکود فصلی بازار، پاپس گذاشت و به سر خانه اول بازگشت. باید توجه داشت که رکود موجود در بازار خودرو فصلی بوده، چراکه در ماه‌های فروردین، اردیبهشت و خرداد بازار کشور با کاهش تقاضای خرید خودرو روبه‌رو است. البته نباید از نظر دور داشت که در شرایط فعلی، خودروهای با کیفیت و همچنین خودروهایی که به شکل لیزینگ با اقساط بلندمدت از سوی خودروسازان عرضه می‌شود متقاضی بیشتری در بازار دارد.
خط و نشان سازمان حمایت
هر چند که بتازگی آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت ‏از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو ابلاغ شده و خودروسازان موظف هستند این آیین‌نامه را اجرایی کنند اما باید دید تا چه اندازه در اجرای این آیین‌نامه، حقوق خریداران خودرو را حفظ می‌کند. به هر حال اکنون سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در برابر آزمون بزرگی قرار گرفته و آن اینکه آیا می‌تواند برابر زیاده‌خواهی خودروسازان داخلی بایستد و از حقوق پایمال شده خریداران و مصرف‌کنندگان خودرو در این سال‌ها و این پس دفاع کند یا خیر؟ بر این اساس سازمان حمایت روز گذشته با ارسال اطلاعیه‌ای به رسانه‌ها اعلام کرد: «در راستای حفظ و صیانت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو و به‌منظور پیشگیری از عقد قراردادهای ‏یکجانبه و ارائه تعهدات فراتر از توان واحدهای عرضه‌کننده، با عنایت به ماده 5 آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت ‏از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو، موضوع مصوبه شماره 7415/ت 51681ها مورخ 28/1/1395 هیات ‏وزیران، عرضه‌کننده خودرو موظف است قبل از اقدام به پیش‌فروش خودرو، مجوز مربوط شامل تعداد خودروی ‏قابل عرضه را از وزارت صنعت، معدن و تجارت دریافت کند که به صراحت موضوع دریافت مجوز پیش‌فروش خودرو ‏توسط عرضه‌کنندگان را از وزارت صنعت، معدن و تجارت تکلیف کرده است. بنابراین ‏درخواست چاپ یا انتشار آگهی‌های مربوط به پیش‌فروش خودرو توسط همه عرضه‌کنندگان خودروهای داخلی ‏ یا وارداتی، شرکت‌های واسطه‌ای، لیزینگ و واحدهای صنفی وابسته به دریافت مجوز از وزارت صنعت، معدن و ‏تجارت شده و شماره و تاریخ مجوز باید در آگهی مربوط درج شود و چنانچه این موضوع رعایت نشده و تخلفی صورت گیرد، در راستای صیانت و احقاق حقوق ‏متقاضیان خرید خودرو، اقدامات بازدارنده قانونی از طریق بازرسان این ‏سازمان اجرا خواهد شد.