گروه اقتصادی: بیکاری گسترده، نبود امنیت شغلی و ناتوانی دولت در ایجاد اشتغال جوانان، معضلاتی است که تبعات نامطلوب آن خواه‌ناخواه دامنگیر کشور می‌شود. این پدیده شوم که در چند سال اخیر با شیبی تند همراه شده است همچنان ریشه می‌دواند تا در صورت کم‌توجهی و عدم چاره‌اندیشی نسبت به حل تدریجی آن به بحرانی سخت در کشور تبدل شود. به گفته کارشناسان، آمار غیررسمی بیکاری در کشور به  بیش از 7 میلیون نفری رسیده است و روز به روز بر این آمار سنگین اضافه می‌شود. این روزها معاون وزیر اسبق کار از یک مغلطه بزرگ آماری در دولت تدبیر پرده برداشت؛ یکی از مشکلاتی که در این دولت ایجاد شد بیکار شدن تعداد شاغلان جدید است. سال ۹۳، ۳۰۰ هزار نفر و سال گذشته هم رقمی نزدیک به همین عدد بیکار شدند. حمید حاجی‌عبدالوهاب، معاون وزیر اسبق کار و رفاه اجتماعی درباره عملکرد دولت یازدهم در حوزه اشتغالزایی و همچنین آمار اشتغال مطرح شده توسط رئیس‌جمهور اظهار کرد: متاسفانه اطرافیان آقای روحانی درباره اشتغال به ایشان آمار غلطی می‌دهند و با ارقام بازی می‌کنند. معمولا تعداد شاغلان در فصول مختلف با سال‌های گذشته مقایسه می‌شود و ما‌به‌التفاوت آن به عنوان اشتغال ایجاد شده در نظر گرفته می‌شود. وی افزود: آمار اشتغال به این شکل به مفهوم اشتغال سرشماری‌شده نیست. گزارش‌های مرکز آمار معمولا براساس نمونه‌گیری است، بنابراین استناد به این گزارش‌ها نمی‌تواند یک استناد دقیق علمی باشد. معاون وزیر اسبق کار با انتقاد از اعلام اشتغالزایی خالص صفر درصدی در دولت قبل توسط حسن روحانی بیان کرد: همه دولت‌ها حداقل در تمام سال‌ها تعدادی استخدام داشته‌اند، بنابراین اینکه دولت قبل هیچ اشتغالی ایجاد نکرده حرف غیرعلمی و بی‌ربطی است. حداقل اگر فرض کنیم هیچ اشتغالی از جانب عوامل دیگر ایجاد نشده، دولت قبل به میزان افراد بازنشسته اجازه استخدام داده بود، بنابراین چطور ممکن است در دولت قبل هیچ اشتغالی ایجاد نشده باشد! عبدالوهاب افزود: برای بیان تعداد اشتغال ایجاد شده باید مستند و براساس تعداد کسانی که از بیمه بیکاری تامین اجتماعی بهره‌مند هستند و یا تعداد بیمه‌شدگان تامین اجتماعی از ناحیه کارفرمایان، حرف بزنیم. وی گفت: سازمان تامین احتماعی باید تعداد این افراد را اعلام کرده و در کنار آن تعداد افرادی که بازنشسته، بازخرید یا ترک شغل داشتند را هم اعلام کند. اما اینکه بخواهیم با استناد به 2 رقم بگوییم تعداد اشتغال یا بیکاری چقدر بوده است نگاهی بسیار محدود و غیرکارشناسی است. معاون وزیر اسبق کار با انتقاد از نگاه دولت یازدهم به مساله اشتغال به «نسیم آنلاین» عنوان کرد: یکی از مشکلاتی که در این دولت ایجاد شد بیکار شدن تعداد شاغلان جدید است. سال 93 حدود 300 هزار نفر و سال 94 نیز رقمی نزدیک به همین عدد بیکار شدند، اما در برابر این عملکرد ضعیف دولت، دولتمردان توانستند تعدادی از افراد را که بیکار شده بودند به شغل خود بازگردانند. عبدالوهاب تصریح کرد: باید مشخص شود کسانی که جدیدا به تعداد شاغلان اضافه شده‌اند چقدر بوده‌اند و کسانی که از یک شغل به شغل دیگری رفته‌اند چه میزان بوده‌اند، مثلا ممکن است شخصی قبلا شغل مزدبگیر داشته باشد ولی بعدا به شغلی رفته باشد که خویش‌فرما شود، بنابراین ممکن است آمار کسانی که تغییر شغل داده باشند هم در آمار اشتغال جدید محاسبه شود. وی بر همین اساس گفت: برای اظهارنظر دقیق‌تر باید منتظر نتایج سرشماری 5 سال یکبار مرکز آمار باشیم که در آن تست‌های دقیق‌تری برای به دست آوردن رقم اشتغال واقعی انجام می‌شود. عبدالوهاب خاطرنشان کرد: رقم یک میلیون و 176 شغل جدیدی که آقای روحانی اعلام کرده است، رقم درستی نیست. بخشی از این اشتغال کارمندانی هستند که به جای کارمندان بازنشسته‌شده استخدام شده‌اند. معاون وزیر اسبق کار خاطرنشان کرد: ممکن است یک کارگر ساختمانی تصمیم بگیرد باغچه‌ای برای کاشت محصولات کشاورزی ایجاد کند، در این صورت فرصت شغلی جدیدی در بخش کشاورزی ایجاد شده اما اشتغال ایجاد نشده است، بنابراین اشتغال با فرصت شغلی برابر نیست و 2 مقوله کاملا متفاوت است. عبدالوهاب گفت: در 4-3  سال اخیر قدرت خرید مردم کم شده و مردم ناچارند چندشغله باشند، بنابراین شغل جدید در جامعه ایجاد شده اما افراد جدیدی شاغل نمی‌شوند و از تعداد بیکاران کم نمی‌شود. وی افزود: در دولت آقای روحانی هم معمولا فرصت شغلی به عنوان اشتغال جدید به حساب می‌آید. این یک مغلطه بزرگ آماری است که از دولت قبل آغاز شده و در این دولت هم تداوم دارد.
اختلاف یک میلیونی در آمار بیکاری
یک کارشناس بازار کار گفت: گره زدن مسائل بین‌المللی به مشکلات داخلی، رکود را تشدید کرد. حمید حاج‌اسماعیلی با تاکید بر اینکه دولت در ارائه راهکارهای ایجاد شغل و برنامه مدون تقویت بازار کار ضعف‌های مهمی دارد، گفت: نگاه به بیرون و توجه به مسائل بین‌المللی، غفلت از ظرفیت‌های داخلی کشور را به دنبال داشته است. وی خطاب به مسؤولان دولتی تأکید کرد، نسبت به امیدواری‌های بیش از حد به مسائل بین‌المللی پرهیز کنند و فکر اساسی به حال ساختارهای بیمار اقتصاد ایران کنند؛ شرایط به وجود آمده در 3 سال اخیر به دلیل ضعف عملکرد مدیران و مسؤولان دولت است. این کارشناس بازار کار با بیان اینکه دولت‌های گذشته در زمینه ایجاد رونق اقتصادی و افزایش زیرساخت‌های ایجاد اشتغال برنامه‌های بسیار مطلوبی ارائه کردند، گفت: شاید در عمل برخی از این برنامه‌ها منحرف شد اما در کل سطح عمومی اشتغال شرایط بهتری داشت اما هم‌اکنون هیچ برنامه‌ای از سوی دولت نمی‌بینیم. وی به ارائه آماری از سوی مرکز آمار ایران و مرکز پژوهش‌های مجلس اشاره کرد و گفت: با مقایسه این دو آمار متوجه اختلاف آماری دولتی‌ها درباره ایجاد اشتغال می‌شویم چرا که طبق اعلام مرکز پژوهش‌ها 5/6 میلیون نفر در انتظار ایجاد شغل در خانه نشسته‌اند و بنگاه‌ها نیز ظرفیت جذب آنها را ندارند و این رقم در گزارش دولتی‌ها 5/5 میلیون نفر است.