گروه فرهنگ و هنر: کمترین انتظار از کسی که مسؤولیتی را بر عهده میگیرد، این است که نسبت به امور جاری حوزه تحت نظارت و مسؤولیتش اطلاع داشته باشد. اینکه مسؤولیت اتفاقات را بپذیرد، پاسخگو باشد، منابع انسانی آن حوزه را مدیریت کند و انتظاراتی از این دست را برآورده کند، توقعاتی فراتر است که این روزها متاسفانه برخی از مدیران نمیتوانند آن را برآورده کنند. قطعا یکی از این برخی، وزیر ارشاد دولت یازدهم است. در حالی که نزدیک به 3 سال از عمر کاری دولت حسن روحانی میگذرد، وزیر ارشاد هنوز با بسیاری از حوزههای تحت مدیریتش آشنایی ندارد.
خبرنگاران، علی جنتی و زور بیشتر بادیگاردها
وزیر ارشاد در مهمترین برنامههای فرهنگی کشور حضور ندارد. جنتی حتی در جشنوارهها و مراسمی که وزارتخانه متبوعش به عنوان برگزارکننده آن شناخته میشود و نقش دارد هم شرکت نمیکند. این روزها هم «نبودن» وزیر ارشاد آنقدر «عادی» شده است که گویی انتقاد به این موضوع هم بیفایده تلقی میشود. در روزهای «غربت فرهنگ» و در حالی که تذکرات و نگرانیهای حوزه فرهنگ، کار را به اعتراضهای علنی دلسوزان کشور کشانده است، وزیر فرهنگ درباره هر سوالی که از او میشود، به «اطلاع ندارم» بسنده میکند! و قابل تامل آنکه دیگر مجالی برای خبرنگاران هم باقی نمیگذارد که در واکنش به این «اطلاع ندارم» بگویند: آقا، شما وزیر ارشاد هستید، یعنی چه اطلاع ندارم؟! یا در جای دیگر، مثلا در جشنواره بینالمللی فیلم فجر، حجم «بادیگارد»ها آنقدر دور آقای وزیر را میگیرد که خبرنگاران را از او دور میکند.
وقت وزیر ارشاد از وقت رهبری عزیزتر است؟
مرثیه وزارت ارشاد، آنجا دردناکتر میشود که علی جنتی به عنوان متولی دولتی فرهنگ کشور به یکی از غایبان اصلی برنامههای فرهنگی تبدیل میشود. عدم حضور وزیر ارشاد در جلسه قاریان و حافظان قرآن کریم با رهبر انقلاب در نخستین روز ماه مبارک رمضان در حالی که آقای وزیر در مراسم مسابقات بینالمللی قرآن کریم هم حضور نیافته است را در خوشبینانهترین حالت، چگونه میتوان تحلیل کرد؟ در هفتههای اخیر، سیوسومین دوره مسابقات بینالمللی قرآن کریم درحالی با موفقیت به پایان رسید که خبری از حضور رئیسجمهور و وزیر ارشاد نشد. مسابقاتی که در همه دورهها، با حضور اقشار مختلف مردم، رؤسایجمهور و سخنرانی آنها و با حضور بالاترین مقامهای رسمی کشور برگزار میشد، امسال در کمال ناباوری در غیبت معنادار وزیر فرهنگ و ارشاد و همینطور رئیسجمهور و معاونانش به پایان رسید. در واقع مواجهه چندین و چند ساله جمهوری اسلامی با مسابقات بینالمللی قرآن کریم آن را از هرجهت در میان کشورهای اسلامی ممتاز کرده بود. امسال نیز اگرچه عدم حضور علی جنتی و حسن روحانی در این مسابقات به عنوان ضعفی غیر قابل چشمپوشی در کارنامه وزارت فرهنگ و مجموعه دولت یازدهم ثبت شد، اما مسابقات با استقبال قابل توجه مردم مواجه شد و قاریان و حافظان برتر شرکتکننده در مسابقات بینالمللى قرآن کریم به دیدار رهبر انقلاب رفتند و از صحبتهای ایشان نیز بهره بردند. مواجهه ضعیف وزیر ارشاد با مسابقات بینالمللی قرآن کریم، این سوال را نیز به وجود میآورد که آیا وقت آقای وزیر از وقت رهبر جمهوری اسلامی عزیزتر است؟ در حالی که وزیر ارشاد در جلساتی کماهمیتتر حضور پررنگتری داشته، این غیبت چگونه توجیه میشود؟ و در حالی که این رفتار غیرمسؤولانه از آقای وزیر سر میزند، از مدیران پاییندستی در ارشاد چه انتظاری میتوان داشت؟ غیبت وزیر ارشاد در برنامههای وزارتخانههای متبوع خود نیز کمسابقه است. وزیر ارشاد در مراسمی که برگزارکننده آن خود وزارت فرهنگ و ارشاد است نیز حضور ندارد. عدم حضور در افتتاحیه و اختتامیه برخی جشنوارهها در نوع خود عجیب و قابل تامل است. جشنوارههای این وزارتخانه بدون حضور وزیر برگزار میشود. اگرچه خندهدار به نظر میرسد، اما علی جنتی و حجتالله ایوبی حتی در جلسه ضیافت افطاری سال گذشته هنرمندان با حسن روحانی جزو غایبان بودند. در این جلسه نهتنها هیچ سخنی از رئیسجمهور درباره سینما عنوان نشد بلکه غیبت شخص علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد و رئیس سازمان سینمایی نیز تعجببرانگیز بود. آقای وزیر به طریق اولی در برنامههای فرهنگی که مستقل از وزارتخانه برگزار میشود نیز حضور پیدا نمیکند. علی جنتی در حالی که در مراسم ختم والده یکی از اصلاحطلبان شرکت کرده بود، در پاسخ به چرایی عدم شرکت در جشنواره عمار گفته بود: وقت نکردم که در این جشنواره شرکت کنم.
ولنگاری وزیر ضعیف!
ضعف وزیر ارشاد در حوزه مدیریت فرهنگی، تقریبا برای همه طیفهای فرهنگی و هنری با سلایق مختلف، مشهود شده است. حتی هنرمندانی که در انتخابات به روحانی رای دادهاند، دیگر تساهل و تسامح را کنار گذاشتهاند و هر روز نامههایی را به روحانی و وزیر ارشاد گسیل و از ضعف جنتی و ناتوانی او در اداره وزارتخانه عریض و طویل ارشاد گلایه میکنند. تناقض و دوگانگی رفتارهای علی جنتی در حوزه سینما داد سینماگران را درآورده است. حضور کمتعداد علی جنتی در برنامههای فرهنگی حالتی نمادین به خود گرفته است، به طوری که او بعد از سخنرانی خود از سالن خارج میشود. چندی پیش این رفتار در مراسم نشست کتابخوان از علی جنتی سر زد. در آن مراسم داریوش ارجمند با اشاره به خروج وزیر ارشاد از سالن مراسم، از این رویه انتقاد کرد و گفت: آقای وزیر ارشاد چشم دیدن ما را ندارد، رفت، مهم هم نیست. بسمالله میگویم و آغاز کلام میکنم تا متهم به کفر نشوم. خراسانیام، شاگرد شریعتیام و دغدغهام فرهنگ و هنر است و به اینها افتخار میکنم، اما همیشه نگران گنجینه فرهنگی خودمان هستم. همه هنرمندان دنیا با اتکا به ادبیات خود رشد کردهاند، اما ما کاملاً از تاریخ و ادبیات بریدهایم. در جایی به زور میایستانندمان و زینت مجالس میشویم و عکس میگیرند حتی پشت کارت دعوت این مراسم هم آرم ما نیست در حالی که این مؤسسه را ما با خون دل بهوجود آوردهایم. همه فرهنگ را رها کردند. چون ما از حسنک وزیر تا امیر کبیر نخبهکشی کردیم! رهاکردن فرهنگ نکتهای بود که رهبر انقلاب در دیدار اخیر خود با نمایندگان مجلس نسبت به آن هشدار داده و گفتند: در مساله فرهنگ، بنده احساس یک ولنگاری میکنم؛ در دستگاههای فرهنگی-اعم از دستگاههای دولتی و غیردولتی- یک نوع ولنگاری و بیاهتمامی در امر فرهنگ وجود دارد؛ چه در تولید کالای فرهنگی مفید که کوتاهی میکنیم، چه در جلوگیری از تولید کالای فرهنگی مضر که کوتاهی میکنیم. اهمیت کالای فرهنگی از کالای مصرفی جسمانی کمتر نیست، بیشتر است... باید مراقبت کرد! وظیفه ما تولید کالای فرهنگی مفید و جلوگیری از کالای فرهنگی مضر است. بنده در این زمینه احساس یک ولنگاریای میکنم؛ باید این را شماها در نظر داشته باشید و اهمیت بدهید.