گروه اقتصادی: دولت به جای توجه به تحقق اقتصاد مقاومتی، برخلاف آن حرکت میکند
چرا که واردات روزانه 16 میلیون لیتر بنزین که منابع ارزی کشور را میبلعد از یکسو و بیتوجهی به تولید سوخت در داخل از طرف دیگر متاسفانه رویکرد نادرستی است که کشور را روز به روز به بیگانگان وابستهتر میکند. حال با گذشت 3 سال از عمر دولت تدبیر و ادامه واردات چشمگیر بنزین میتوان رای قطعی داد که خودکفایی در بنزین در کشور به سال چهارم دولت تدبیر هم قد نخواهد داد. رکوردشکنی در واردات بنزین، درست در ابتدای ماه سوم سال جاری را به جرات میتوان در رده یکی از مهمترین رخدادهای اقتصادی در کشور برشمرد که اکنون وزارت نفت آن را در پرونده کاری خود به ثبت رسانده است؛ میزان واردات بنزین بین ۱۵ تا ۱۶ میلیون لیتر در روز. گمان میرود با ادامه وضع موجود، در بهترین حالت، واردات بنزین در انتهای سال جاری از رقم ۱۷ میلیون لیتر در روز کمتر نباشد، واقعهای بس تلخ که بلادرنگ چوب حراج به منافع ملی را در ذهن تداعی میکند. اجرایی شدن چنین سیاستی دایر بر ابراز رضایت از واردات این حجم بنزین، یعنی چراغ سبزی واضح به خروج لااقل 2 میلیارد دلار ارز از کشور. از قرار معلوم میزان واردات بنزین از سال 92 تا انتهای سال ۹۴ به کشور روندی صعودی داشته و از رقم روزانه حدود 5/4 میلیون لیتر در سال 92 به 5/8 میلیون لیتر در سال ۹۴ رسیده که اکنون این رقم به روزانه ۱۵ میلیون لیتر رسیده است. ورود روزانه ۱۵ میلیون لیتر بنزین به کشور به معنی افزایش دقیقا
2 برابری واردات این محصول مهم سوختی به کشور در کمتر از چند ماه است. شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی گزارش داده که در ۹ پالایشگاه کشور در سال قبل حدود ۶۲ میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر بنزین در روز تولید شده و به طور متوسط ۷۰ میلیون و۵۰۰ هزار لیتر در کشور هم مصرف شده است، به عبارت بهتر روزانه 7 میلیون لیتر بنزین از خارج کشور به سمت مرز ایران سرازیر شده است. دیگر میتوان با محاسبه دقیق، تایید کرد که وزارت نفت در اعلام آمار واردات بنزین کماظهاری میکند. اتفاقی که مهمترین دلیل آن فرار از نگاه سنگین رسانهها نسبت به عملکرد بسیار ضعیف سکاندار وزارت نفت در تولید بنزینی بوده که تا اکنون همه ژنرالهای زنگنه در وزارت نفت هم نتوانستهاند گرهی از گرههای نرسیدن به خودکفایی را باز کنند. به گزارش نسیم آنلاین، بر کسی پوشیده نیست که واردات بنزین دستاوردی جز وابستگی بیش از پیش کشور به واردات بنزین، افزایش روزافزون خروج ارز از کشور و حرکت در مسیر مخالف اقتصاد مقاومتی ندارد. پس پرسش اساسی این است که چرا وزارت نفت تن به واردات روزانه ۱۵ میلیون لیتر بنزین داده اما تلاشی برای رسیدن به ایستگاه خودکفایی این محصول مهم نفتی نمیکند؟ بویژه آنکه طبق آمار وزارت نفت میانگین مصرف بنزین کشور در اردیبهشتماه سال جاری از عدد ۷۸ میلیون لیتر در روز فراتر رفته که این رقم یعنی مصرف این فرآورده نفتی کشور در ماه دوم سال جاری نسبت به میانگین کل سال قبل روزانه 5/7 میلیون لیتر بیشتر شده است. این رقم در نوع خود یک رکورد جدی محسوب میشود که تاکنون نهادهای نظارتی نسبت به واردات این حجم از بنزین واکنشی از خود نشان ندادهاند. دلایل مختلفی برای افزایش حجم واردات بنزین به کشور تاکنون برشمرده شده که از جمله آنها میتوان به مواردی چون بدعت غلط زنگنه در عدم توجه به ساخت پالایشگاه در کشور، وجود رانت شدید در واردات بنزین، تاخیر در زمان اجرای فاز دوم هدفمندی یارانهها، افزایش نامناسب قیمت بنزین در فاز دوم و تکنرخی شدن آن در فاز سوم اشاره داشت. با این حال، یک دلیل مهم دیگر وجود دارد که کمتر به زیر ذره بین رسانهها لغزیده و آن هم تاخیر در طرحهای راهاندازی پالایشگاههای تولید بنزین در کشور بوده است؛ احداث پالایشگاههای نفت ستاره خلیج فارس، آناهیتای کرمانشاه، نفت سنگین خوزستان، نفت سنگین هرمز «بهمن گنو»، نوسازی و ارتقای پالایشگاههای پارس شیراز، طرح تثبیت پالایشگاههای نفت اصفهان و آبادان، پالایشگاه شهریار تبریز و کاسپین گلستان و مجتمع بنزینسازی پالایشگاه بندرعباس به دلایل مختلف فنی، عملیاتی و تامین منابع مالی و اعتباری متوقف یا از پیشرفت لاکپشتی برخوردار هستند. هرچند بیژن نامدارزنگنه، سال جاری را سال خودکفایی کشور در تولید بنزین خوانده اما هنوز معلوم نیست چگونه به این مهم دست خواهد یافت. برای مثال، گزارشها نشان میدهد که پیشرفت فیزیکی پالایشگاه بندرعباس ۹۱ درصد بوده، مجموعه بنزینسازی آن ۹ سال پیش آغاز شده و اکنون طبق اعلام شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی پایان شهریورماه افتتاح خواهد شد. جلیل سالاری، مدیرعامل اسبق شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی به نسیم آنلاین گفته که پیشرفت فیزیکی پالایشگاه ستاره خلیجفارس ماهانه ۳ دهم درصد بوده که برآورد میشود این طرح پالایشی در انتهای سال هم به بهرهبرداری نرسد. او اذعان دارد که دولت قبل، طرح بنزینسازی بندرعباس را با ۹۲ درصد پیشرفت فیزیکی تحویل دولت یازدهم داده که با گذشت ۳ سال هنوز این طرح به بهرهبرداری نرسیده است، موضوعی که در صورت قرین به صحت بودن، نمیتواند امری سهوی به نظر آید. بویژه آنکه رانت واردات بنزین در کشور همواره یکی از سوژههای داغ رسانهها بوده است. دستاندرکاران امر معتقدند که سیاستهای نادرست وزارت نفت در راهاندازی طرحهای پالایشی، کشور را به یکی از واردکنندگان مهم بنزین در منطقه خاورمیانه مبدل کرده و اذعان دارند که عدم ایجاد تمایز بین پالایشگاههای فعال و کمتر فعال از سوی وزارت نفت، سبب شده تا انگیزه تولید رقابتی بنزین در بین پالایشگاهها بشدت فرو بکاهد.