مهدی جابری: توجه به محرومان و اقشار کم‌درآمد و آسیب‌پذیر جامعه در برنامه‌های اقتصادی دولت آنقدر کمرنگ شده است که حتی عده‌ای قصد سوءاستفاده و کاسبی از شرایط خاص محرومان را دارند! تا جایی که محصولات غذایی تاریخ مصرف گذشته همچنان نصیب اقشار محروم و ضعیف جامعه می‌شود؛ از جمله کالاهایی که با عنوان «سبد کالا» در اختیار مددجویان کمیته امداد و بهزیستی قرار گرفت و البته بخشی از آن نیز به صورت آزاد وارد بازار شد. مطابق سندی که در خبرگزاری تسنیم منتشر شده است، 2300 تن برنج وارداتی تاریخ گذشته و 2 هزار تن مرغ منجمد که در آستانه فاسد شدن قرار دارد، برای توزیع بین اقشار کم‌درآمد و محروم جامعه در اختیار برخی فروشگاه‌ها قرار گرفت اما به مرور از بازار آزاد سردرآورد! با این حال پس از آنکه تقریبا نیمی از آن به فروش رفت یا به خانواده‌های نیازمند تحویل شد، مابقی این محصول روی دست ماند، چراکه مردم تمایلی به خرید برنج فاسد و تاریخ گذشته نداشتند. این اتفاق و موارد مشابه در حالی است که توجه به سلامت و معیشت مردم، از جمله شعارهای انتخاباتی این دولت بود اما چگونه است که اقلام خوراکی فاسد و تاریخ گذشته با مدیریت و نظارت همین دولت وارد سبد کالایی و برنامه تغذیه‌ای اقشار محروم می‌شود و حتی بخش زیادی از آن به بازار آزاد راه می‌یابد تا به تمام اقشار جامعه فروخته شود!
تحویل محصولات به تعاونی‌ها با تأخیر!
اکنون اما مدیرعامل سازمان تعاون روستایی دست به قلم شده و در نامه‌ای به مدیرعامل شرکت بازرگانی ایران، از وی خواسته است که با مرجوع شدن باقیمانده برنج‌های تاریخ گذشته موافقت کند تا جلوی زیان و ضرر فروشگاه‌ها و توزیع‌کنندگان گرفته شود! بنا به اعلام تسنیم، حسین صفایی، رئیس هیأت‌مدیره و مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران در نامه‌ای به قنبری مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران از فروش نرفتن 45 درصد برنج موجود در سبد کالا و منقضی شدن تاریخ مصرف آن خبر داده و خواستار موافقت با مرجوع کردن این برنج‌ها برای جلوگیری از ضرر و زیان شبکه تعاونی‌ها و اتحادیه‌های مجری طرح توزیع سبد کالا شده است. در این نامه آمده است: «این سازمان از طریق شبکه فروشگاهی و مرکز عرضه محصولات در سطح شهرها و روستاها که حدود 950 فروشگاه هستند تجهیز گردیده و این فروشگاه‌ها در اجرای طرح توزیع سبد غذایی کالا ویژه اقشار آسیب‌پذیر (مستمری‌بگیران کمیته امداد امام خمینی و بهزیستی) و همگام با سایر تعاونی‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای از جمله شهروند، رفاه، اتکا، امکان و فرهنگیان در امر توزیع سبد غذایی کالا همکاری و مشارکت داشته‌اند. در همین راستا در آخرین مرحله از اجرای این طرح ملی، تفاهمنامه‌ای با شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی (تامین‌کننده برنج) و شرکت پشتیبانی امور دام کشور (تامین‌کننده مرغ و کنسرو مرغ) منعقد شد که طی آن برای فروشگاه‌های تحت پوشش تعاونی‌ها و اتحادیه‌های وابسته سهمیه‌ای تعیین گردید، به طوری که 2300 تن برنج وارداتی و 2 هزار تن مرغ منجمد و 7/2 میلیون قوطی کنسرو مرغ پیش‌بینی شد و البته با تاخیر در اختیار مراکز عرضه و فروشگاه‌های تحت پوشش شبکه قرار گرفت». ادامه این نامه نیز جالب و قابل تامل است؛ چراکه از توافق برای فروش برنج سبدکالایی در بازار آزاد خبر می‌دهد و می‌نویسد: «از آنجا که مقرر بود چنانچه بخشی از اقلام مذکور پس از اتمام طرح باقی بماند، به شکل فروش آزاد توزیع گردد و با عنایت به اینکه ظاهراً بنابر اعلام استان‌ها برنج مذکور تاریخ مصرف آن منقضی بوده و استقبال مناسبی جهت فروش به شکل آزاد به عمل نیامده، لذا بخشی از سبد مذکور حدوداً
45 درصد آن باقیمانده که به جهت شرایط دمای بالای مقطع کنونی امکان فسادپذیری آن بسیار زیاد می‌باشد (مرغ منجمد و برنج) و براساس پیگیری صورت گرفته و اعلام شرکت پشتیبانی امور دام و آن شرکت، امکان مرجوع نمودن اقلام فوق وجود ندارد. لذا در جهت جلوگیری از ایجاد ضرر و زیان به شبکه تعاونی‌ها و اتحادیه‌های مجری طرح، خواهشمند است ضمن مساعدت لازم دستور فرمایید شرایط مرجوع نمودن اقلام یاد شده مهیا گردیده و ضرر و زیان ناشی از این امر به حداقل برسد».
سؤالات بی‌پاسخ
اما سوالاتی که در این میان مطرح می‌شود این است: چرا نهادهای دولتی و مرتبط با دولت، اقلام تاریخ گذشته را برای توزیع میان اقشار ضعیف و محروم جامعه انتخاب کرده‌اند؟ و چرا برای حمایت از تولید داخلی، از برنج ایرانی برای سبد کالای محرومان استفاده نمی‌شود؟ حال که واقعیت مشخص شده و تاریخ گذشته بودن برنج‌ها فاش شده است، چرا امکان مرجوع شدن آنها وجود ندارد؟ انتظار مردم از دولت این است که مسائل مرتبط با سلامت جامعه را با حساسیت بیشتری دنبال کند و این تصور و تفکر در نهادهای اجرایی وجود نداشته باشد که اقشار ضعیف و متوسط جامعه مجبور به مصرف نامرغوب‌ترین محصولات خوراکی هستند! این در حالی است که مدیران دولتی بویژه در آستانه آغاز ماه مبارک رمضان در اخبار متعددی اعلام کردند که بر فراوانی، کیفیت و قیمت کالاهای مصرفی مردم نظارت دارند اما اتفاقات اینچنینی نشان می‌دهد که برخی اخبار و مصاحبه‌ها جنبه تبلیغاتی دارد یا برای حفظ ظاهر و رفع مسؤولیت است. فاسد بودن برنج‌های توزیعی بین مردم و خطر فاسد شدن مرغ‌های منجمد که در این گزارش به آنها اشاره شد نشان می‌دهد که نهادهای مرتبط با دولت، پیش از توزیع محصولات خوراکی بین مردم، باید از استاندارد و کیفیت آنها اطمینان یابند و نیز برنامه زمانی مناسبی برای توزیع سریع این محصولات داشته باشند؛ متاسفانه در برخی مراکز توزیع کالا شاهد هستیم که مرغ‌های منجمد آنقدر در محیط گرم قرار می‌گیرند که از حالت انجماد خارج می‌شوند و نکته عجیب این است که همان مرغ‌ها مجددا فریز می‌شوند! چنین تغییراتی در محصولات غذایی از نظر بهداشتی تایید نمی‌شود و نه‌تنها ارزش غذایی محصولات از بین می‌رود بلکه سلامت مصرف‌کنندگان را تهدید می‌کند.