اسدالله خسروی: بانک‌ها در حرکتی خودمختارانه نرخ سود بانکی را بدون تغییر نرخ سود تسهیلات، کاهش دادند تا در مسیر تناسب نرخ سود بانکی با نرخ تورم گام بردارند. به گزارش«وطن‌امروز»، اقدام بانک‌ها در راستای پایین آوردن نرخ سود بانکی به بهانه کاهش نرخ تورم اگر چه اصولی است اما چنین رویکردی با توجه به اینکه کاهش نرخ سود تسهیلات نادیده گرفته شده است از دید کارشناسان بی‌منطق بوده و جای تامل و سخن بسیار دارد، چرا که کاهش نرخ سود بانکی باید با کاهش نرخ سود تسهیلات همراه شود نه اینکه بانک‌ها در راستای منافع خود اقدام به کاهش سود بانکی کنند اما برای اخذ سود تسهیلات به بهانه‌های مختلف و استفاده از فرمول‌ها گوناگون و... سودی فراتر از نرخ مصوب را از وام‌گیرنده بی‌دفاع بگیرند. معاون سابق بانک مرکزی در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره کاهش نرخ سود بانکی بدون توجه به کاهش نرخ سود تسهیلات تصریح کرد: تفاوت عمیق نرخ سود بانکی با نرخ سود تسهیلات که اکنون این تفاوت به بیش از 10 درصد می‌رسد در هیچ کجای دنیا وجود ندارد. دکتر حیدر مستخدمین‌حسینی با بیان اینکه تولیدکنندگان و مراکز صنعتی کشور اکنون سودی حدود 26 درصد را بابت تسهیلات اخذشده به بانک‌ها پرداخت می‌کنند، افزود: اگرچه نرخ سود بانکی باید متناسب با نرخ واقعی تورم باشد اما با توجه به آمار اعلام‌شده نرخ تورم و رسیدن آن به 12 درصد، بنابراین نرخ سود بانکی باید 4 درصد بالاتر از تورم در نظر گرفته شود. این در حالی است که نرخ سود تسهیلات نیز باید به موازات آن کاهش یابد. وی به نرخ سود 26 درصد تسهیلات در کشور اشاره کرد و گفت: هرچند بانک‌ها اکنون نرخ سود تسهیلات را 22 درصد در نظر می‌گیرند اما در عمل اینطور نیست، چرا که بانک‌ها با فرمول‌های گوناگون نظیر سپرده‌گذاری در بانک و... سودی فراتر از سود مصوب از وام‌گیرنده اخذ می‌کنند. این کارشناس ارشد بانکی اظهار داشت: روند نامتعادل پرداخت سود سپرده و تسهیلات بانکی اکنون معضلاتی را در اقتصاد کشور به وجود آورده است که تعطیل سریالی مراکز تولید و شرکت‌های بزرگ نمونه‌ای از آن است. مستخدمین‌حسینی افزود: زمانی که نرخ سود تسهیلات بانکی حدود 30 درصد باشد تولیدکنندگان با مشکلات عدیده مواجه می‌شوند، چرا که این نرخ صرفه‌ای برای آنها ندارد و هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهد و نتیجه آن تعمیق رکود، گرانی کالا، اخراج کارگران و در نهایت تعطیلی کارخانه‌ها و بنگاه‌های اقتصادی خواهد شد. معاون سابق بانک مرکزی با بیان اینکه تعیین نرخ سود بانکی یکی از متغیرهای اصلی و کلیدی اقتصاد است، افزود: از آنجا که هر فعالیت اقتصادی با معیار نرخ سود بانکی سنجیده می‌شود بنابراین توجه به این موضوع از حساسیت بالایی برخوردار است.  وی ادامه داد: اکنون شیوه‌ای که بانک‌ها در تعیین نرخ سود بانکی اتخاذ می‌کنند چنین است که سود را کمتر به سپرده‌گذار داده و توجهی به کاهش نرخ سود تسهیلات ندارند یعنی به نوعی تجهیز منابع را کمرنگ می‌کنند که این رویکرد مسیری انحرافی است و شورای پول و اعتبار باید با دخالت سریع و بررسی لازم و دقیق این موضوع مانع خودمختاری بانک‌ها و تعیین نرخ سود بانکی بی‌قاعده شود. مستخدمین ‌حسینی موضوع نرخ سود بانکی را معادله‌ای دوطرفه عنوان کرد و گفت: یک طرف معادله تجهیز منابع حاصل از نرخ سودی است که به سپرده‌گذار داده می‌شود که بانک‌ها برای تجهیز منابع از آن استفاده می‌کنند و طرف دیگر نرخ سود تسهیلات است که این معادله دو وجهی  باید همراستا با نرخ تورم باشد و اگر تناسبی نداشته باشد منجر به سرکوب مالی خواهد شد که قدرت خرید سپرده‌گذار و میل به پس‌انداز کاهش می‌یابد و منابع بانکی کم می‌شود.
نرخ سود تسهیلات باید متناسب با نرخ سود بانکی کاهش یابد
فرید ضیاءالمالکی، کارشناس بانکی نیز در گفت‌وگو با «وطن امروز» اظهار داشت: تعیین نرخ واقعی سود بانکی(سپرده و تسهیلات) باید منطقی، علمی و اصولی صورت گیرد و طوری نشود که نرخ سود بانکی کاهش یابد اما نرخ سود تسهیلات ثابت بماند. وی با بیان اینکه نرخ سود بانکی و تسهیلات باید با هم کاهش یابد، افزود: البته نرخ سود تسهیلات بانکی با توجه با اینکه 10 درصد از منابع در بانک مرکزی، به عنوان سپرده گذاشته می‌شود و سودی به آن تعلق نمی‌گیرد همچنین هزینه‌های پرسنلی، دارایی و حق‌الوکاله باید چند درصد بالاتر از نرخ سود بانکی باشد اما در کاهش نرخ سود بانکی این نرخ نیز باید متناسب با آن کاهش یابد. ضیاءالمالکی گفت: اگر نرخ سود بانکی با توجه به کاهش نرخ تورم 15 یا 16 درصد درنظر گرفته شود نرخ سود تسهیلات نیز باید به حدود 20 درصد برسد.
کاهش نرخ سود بانکی به 15 درصد
رئیس کانون بانک‌های خصوصی کشور با اشاره به بالا بودن نرخ سود سپرده‌های بانکی گفت: از تیرماه نرخ سود سپرده‌های بانکی به ۱۵درصد کاهش خواهد یافت. کورش پرویزیان با اشاره به اینکه بالا بودن نرخ سود سپرده‌های بانکی باعث افزایش نرخ سود تسهیلات و وام‌های بانکی می‌شود، افزود: زمانی که نرخ سود وام‌های بانکی بالا باشد، قیمت تمام‌شده تولید افزایش می‌یابد. او خاطرنشان کرد: از سوی دیگر نرخ‌های سود سپرده بالا سرمایه‌گذاری در بخش تولید را کاهش می‌دهد، چراکه سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند به جای ورود به عرصه تولید سرمایه خود را نزد بانک‌ها سپرده‌گذاری کنند که ریسک پایینی دارد و حتی مشمول مالیات هم نمی‌شود. پرویزیان تأکید کرد: پس از کاهش نرخ سود سپرده‌ها گام بعدی کم شدن نرخ سود تسهیلات است که همتراز با سپرده‌ها عملیاتی خواهد شد. پرویزیان درباره هدفگذاری تعیین‌شده برای کاهش نرخ‌های سود بانکی گفت: طبق توافقی که میان تمام بانک‌های کشور حاصل شده از تیرماه امسال حداکثر نرخ سود سپرده بانکی برای سپرده‌های یک ساله به 15 درصد کاهش خواهد یافت. او همچنین با اشاره به نرخ تعیین‌شده برای سپرده‌های کوتاه‌مدت افزود: نرخی که برای سپرده‌های کوتاه‌مدت در شبکه بانکی تعیین شده است بین 7 تا 10 درصد خواهد بود. بدین ترتیب سپرده‌های روزشمار با حداقل نرخ و سایر سپرده‌ها تا یک سال حدود 10 درصد تعیین شده است.