شوک آغاز روند جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپایی، سرانجام رویای دیرین امپراتوری را از سر انگلیسیها پرانده است. طی 2 روز گذشته بزرگترین رسانه دولتی بریتانیا یا همان بنگاه خبرپراکنی سلطنتی(بیبیسی) با واقعگرایی بیسابقهای با سونامی تحولات در جزیره برخورد کرده است که نمود آن در یادداشت تاریخی مارک ایستون، سردبیر امور داخلی بیبیسی در تارنمای این شبکه است با این عنوان: «بریتانیایی که دیگر کبیر نیست!» این در حالی است که در ایران رسانههای پیشرو مثل «وطن امروز» از چند سال پیش عبارت کنایی «بریتانیای صغیر» را به نشانه سپری شدن اقتدار پادشاهی انگلیس و آغاز روند فروپاشی آن به کار میبردند. اما اینبار این سردبیر بیبیسی است که در مقاله خود همهپرسی درباره آینده عضویت در اتحادیه اروپایی را عامل باز شدن زخمی کهنه در بریتانیا یا «پادشاهی متحده» میشناسد، گسلی که باعث شکاف در بدنه سیاسی و ساختارهای سنتی بریتانیا شده و مشخص نیست آیا این پادشاهی همچنان میتواند خود را متحد بنامد یا نه؟ او پرسش اصلی همهپرسی 23 جولای را در نگاه مردم جزیره چنین توصیف میکند: «میخواهید بریتانیا چگونه کشوری باشد؟» سپس به دوپارگی جامعه بر سر ماندن در اتحادیه اروپایی و وعدههای جهانی از یکسو و استقلال همراه با بازگشت به سنن و میراث بریتانیا ازسوی دیگر میپردازد. مارک ایستون این همهپرسی را یک پیروزی برای حومه شهرها دانسته است: «بیشتر مردم در مرکز شهرهای لندن، منچستر، بریستول، لستر، لیدز و لیورپول به ماندن رای دادند. اما هرچه از مرکز شهر دورتر شوید مردم بیشتری به ترک اتحادیه اروپایی رای دادهاند». از نظر او شکاف شهرهای مدرن و چند فرهنگی با حومهها و روستاهای سنتی، چالش آینده بریتانیا خواهد بود: «در این شکاف شکل گرفته، منفیترین احساسها علیه لندن بوده است. بیرون اتوبان ام ۲۵ که دور تا دور لندن کشیده شده، به لندنیها به چشم افرادی نگاه میشود که بشدت از سیاستهای جهانیسازی پیروی میکنند بدون آنکه احترامی برای سایر مردم بریتانیا قائل باشند. رای چشمگیر مردم لندن برای ماندن در اتحادیه اروپایی میتواند اینگونه تعبیر شود که چقدر آنها تافته جدابافته هستند». همچنین به موازات شکاف شهری و غیرشهری، شکاف دیگری است به نام فاصله نسلها و همچنین بیاعتمادی به سیاستمداران انگلیسی که به پایینترین سطح ممکن رسیده است. او در نهایت مینویسد که همهپرسی اخیر پرچم ملیگرایی انگلیسی را دوباره زنده کرد اما به قیمت پایین آمدن پرچم بریتانیا: «با رای اسکاتلندیها و مردم ایرلندشمالی به ماندن در اتحادیه اروپایی، حالا بحرانی دیگر پیشروی بریتانیاست. اسکاتلند و ایرلندشمالی رویکردی متفاوت با انگلستان داشتند. اسکاتلندیها سوالهای جدی از خود خواهند پرسید درباره اینکه حالا منافع آنها چگونه تامین خواهد شد. همین بحثها در ایرلندشمالی هم مطرح خواهد شد». در این تحلیل به سر باز کردن گسل قدیمی بریتانیا میان ساختار قدیمی و رایج سنتی با تغییرات سریع و پرریسک اجتماعی و اقتصادی در همهپرسی اخیر اشاره شده است و در نهایت همین گسل سراسری در بریتانیا که هیچگاه ترمیم نشده، به زخمی تشبیه شده که مدام در حال بدتر کردن حال پادشاهی است.