با گذشت چند روز از رای بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپایی، نه‌تنها جو وحشت و اختلاف در اروپا و جزیره فرو ننشسته بلکه هر روز عواقب این تصمیم تاریخی، ابعادی جدی‌تر پیدا می‌کند. زلزله سیاسی در 2 حزب سنتی انگلیس یعنی احزاب کارگر و محافظه‌کار و همچنین ایجاد چند دستگی در نحوه مواجهه با بحران کوچک شدن اتحادیه اروپایی میان برلین، پاریس، بروکسل و حتی برخی کشورهای شرق اروپا مثل مجارستان تنها پس‌لرزه‌های زلزله 23 جولای در غرب نیست. با وجود سقوط 10 درصدی بهای پوند انگلیس متعاقب بریگزیت  که گرانی مواد غذایی و نگرانی اجتماعی در جزیره و افت قابل توجه یورو و خسارت‌های چند تریلیارد دلاری در بازارهای مالی و سهام جهانی را به همراه داشته است، اظهارات مضحک جورج آزبورن،  وزیر دارایی بریتانیا مبنی بر آرام کردن بازارها  توسط دولت انگلیس آن هم از موضع قدرت به سوژه طنز رسانه‌ها و مردم اروپا تبدیل شده است. در همین حال واکنش مشترک مقامات اسکاتلندی و اروپایی مبنی بر دور زدن رای خروج بریتانیا از اتحادیه، نشان از فروپاشی فوری اقتدار سیاسی حکومت لندن دارد. در همین حال با آنکه مخالفان بریگزیت با ادامه جمع‌آوری 3 میلیون امضا برای برگزاری همه‌پرسی مجدد تلاش می‌کنند، یک تحلیلگر سیاسی اسکاتلندی می‌گوید تکرار همه‌پرسی خطرناک است، چرا که شدت اختلاف‌ها در جامعه بریتانیا را تشدید می‌کند. کریس بامبری، از اعضای برجسته گروه سوسیالیست بین‌المللی به پرس تی‌وی گفت «هیچ سازوکاری» برای برگزاری مجدد همه‌پرسی وجود ندارد. او تلویحا به این موضوع اشاره کرد که تکرار همه‌پرسی روز پنجشنبه گذشته به معنای تکرار همه‌پرسی 2 سال پیش استقلال اسکاتلند از بریتانیا نیز خواهد بود که در شرایط فعلی قطعا رای خواهد آورد، چرا که 60 درصد رای‌دهندگان اسکاتلندی خواسته‌ای مخالف اکثریت انگلیسی‌ها دارند. اگرچه مخالفان خروج از اتحادیه اروپایی آینده انگلیس و نفوذش بر امور جهانی را در خطر دیده و افزون بر این به ایجاد موانع تجاری بین انگلیس و اتحادیه اشاره می‌کنند اما بامبری معتقد است رای خروج ریشه در شکاف طبقاتی جامعه بریتانیا داشته است: «در حالت کلی، هرچه افراد فقیرتر باشند احتمال (رای دادن آنها) به خروج از اتحادیه اروپایی بیشتر است و هر چه افراد ثروتمندتر باشند، احتمال (رای دادن آنها) به ماندن در اتحادیه اروپایی قوی‌تر است».
سقوط پوند،گرانی غذا
بر پایه آخرین گزارش‌ها سقوط آزاد پوند استرلینگ که از سحرگاه جمعه گذشته با اعلام نتیجه همه‌پرسی جدایی بریتانیا آغاز شده بود کماکان ادامه دارد به شکلی که دیروز در نخستین روز کاری هفته جدید، واحد پول انگلیسی‌ها با کاهشی 3 درصدی نسبت به روز جمعه، به قیمت 3365/1 دلار در بازار معامله شد. بدین ترتیب پوند که زمانی باثبات‌ترین واحد پول جهان تصور می‌شد در مجموع ظرف 4 روز 10 درصد ارزشش را از دست داده است که در دهه‌های اخیر بی‌سابقه بوده است. اما  کاهش ارزش پوند و همچنین وابستگی انگلیس به واردات، قیمت مواد غذایی را در این کشور افزایش داده است. مایرگ ریموند، رئیس اتحادیه ملی کشاورزان انگلیس (NFU) با اشاره به این گرانی که در 3 دهه اخیر و از زمان صدارت مارگارت تاچر بی‌سابقه بوده،  نتیجه همه‌پرسی بریگزیت را «یک تصادف سیاسی» توصیف کرد و گفت بدین ترتیب، کشاورزان انگلیسی که هر ساله حدود 3 میلیارد پوند از اتحادیه اروپایی یارانه دریافت می‌کردند، به حال خود رها می‌شوند.
زلزله سیاسی لندن و استقلال اسکاتلند
با اعلام استعفای دیوید کامرون از مقام نخست‌وزیری و طبعا ریاست توری‌ها (حزب محافظه‌کار)، این انتظار در حزب رقیب کارگر هم به وجود آمده بود تا ریاست آن جرمی کوربین که به عنوان رئیس دولت سایه (اپوزیسیون) شناخته می‌شود نیز در اقدامی مشابه کنار رود. مخالفان کوربین با این بهانه که او موضع رسمی حزب برای باقی ماندن در اتحادیه اروپایی را چندان جدی نگرفته، کودتایی درون‌حزبی علیه او راه انداختند اما کوربین تسلیم نشد. «هیلاری برن» از اعضای کابینه سایه که کوربین را ناکارآمد خوانده و عامل تماس با دیگر وزرا برای خروج از کابینه بود توسط رهبری حزب برکنار شد و متعاقب آن نیز او برای 10 وزیر مستعفی جایگزین‌هایی معرفی کرد. با این وجود نشانه‌های ادامه  تزلزل سیاسی در هر 2 حزب اصلی دیده می‌شود که بیش از هر چیز بر افول اقتدار حکومت مرکزی لندن تاثیر می‌گذارد. نشانه این افول پیام‌های آشکاری است که مستقیما میان مقامات اسکاتلندی و همتایان اروپایی‌شان خارج از کانال قدرت مرکزی بریتانیا مبادله می‌شود. نیکولا استرجن، وزیر اول اسکاتلند گفته است به دنبال مذاکرات فوری با اتحادیه اروپایی برای حفظ موقعیت اسکاتلند در این اتحادیه است. او همچنین نه‌تنها از وتوی رای همه‌پرسی اخیر بریتانیا توسط حزب ملی اسکاتلند در وست مینیستر(پارلمان بریتانیا) صحبت به میان آورده است بلکه اعلام کرده برگزاری همه‌پرسی جدید استقلال اسکاتلند را بسیار محتمل می‌داند. کابینه اسکاتلند رسماً با برگزاری همه‌پرسی دوم برای استقلال این کشور موافقت کرده است.
تفرقه اتحادیه
اما اتفاق مهم‌تر آنکه یکی از مقامات ارشد اتحادیه اروپایی و آلمان در واکنش به حرف‌های استرجن، از احتمال پیوستن اسکاتلند به اتحادیه اروپایی پس از خروج بریتانیا استقبال کرده است. گانتر کریچ‌بام، یکی از اعضای حزب محافظه‌کار مرکل و رئیس کمیسیون امور اروپا در بوندستاگ (پارلمان آلمان) گفت: «اتحادیه اروپایی همچنان 28 عضو خواهد داشت، چرا که من انتظار دارم همه‌پرسی جدیدی درباره استقلال اسکاتلند (از بریتانیا) برگزار شود و نتیجه آن مثبت باشد». او سپس در مصاحبه با یک روزنامه آلمانی گفت: «ما به سرعت باید به درخواست پذیرش یک کشور دوستدار اتحادیه اروپایی- اسکاتلند- پاسخ دهیم». چنین پیامی بسیار حیاتی است، چرا که می‌تواند تبدیل به رویه‌ای برای دور زدن حکومت‌های مرکزی درباره سایر مناطق استقلال‌طلب اروپا نظیر کاتالونیا شود. در عین حال تفرقه  قطب‌های اروپایی در قبال بحران خروج انگلیس از اتحادیه خود به تضعیف مواضع دیپلماتیک آن انجامیده است. با وجود تشکیل نشست فوری سران اتحادیه اروپایی و همچنین دیدار اضطراری آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان با فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهور فرانسه، شنیده می‌شود هر یک از کشورهای اصلی در حال برنامه‌ریزی مستقل برای مواجهه با پیامدهای سیاسی و اقتصادی این بحران هستند به طوری که جورج سوروس، صهیونیست آمریکایی- به عنوان دلال مالی و سیاسی انقلاب‌ها و فروپاشی‌ها در سراسر جهان- از بقای اتحادیه اروپایی در آینده نزدیک ابراز ناامیدی کرده است. اقدام عجیب جلسه محرمانه مشترک اولاند و  وزرای اقتصادی‌اش با  پیر موسکویچی، کمیسیونر فرانسوی امور اقتصادی و مالی اتحادیه اروپایی در کاخ الیزه پاریس، باعث نگرانی‌های بسیاری میان دیگر اعضا شده، چرا که چنین جلسه‌ای طبق پروتکل‌های اتحادیه باید در بروکسل و با حضور سایر سران کشورها تشکیل می‌شد.
 

پیروزی بی‌فایده محافظه‌کاران اسپانیا
حزب محافظه‌کار حاکم بر اسپانیا به‌رغم پیروزی مجدد در انتخابات پارلمانی تکراری روز یکشنبه در این کشور، باز هم از تشکیل دولت عاجز ماند. حزب راستگرای مردمی به رهبری ماریانو راخوی، نخست‌وزیر موقت با کسب ۱۴ کرسی بیشتر نسبت به انتخابات پاییز گذشته و کسب ۳۳ درصد آرا، تعداد کرسی‌های خود را به ۱۳۷ کرسی افزایش داد. در مقابل اگرچه حزب سوسیالیست کار در ادامه سقوط خود ۵ کرسی دیگر را از دست داد همچنان با ۸۵ کرسی، قدرت اول جناح چپ باقی ماند. ائتلاف پودموس(می‌توانیم)  به رهبری پابلو ایگلاسیاس هم همان ۷۱ کرسی خود را حفظ کرد و جایگاه خود را در جناح چپ تثبیت کرد. راخوی در سخنرانی جشن پیروزی محافظه‌کاران مدعی شد باید به عنوان رهبرحزب پیروز از سوی پادشاه اسپانیا مامور تشکیل کابینه جدید شود اما با توجه به لزوم کسب دست‌کم ۱۷۶ کرسی، محافظه‌کاران حتی در صورت ائتلاف با  حزب راست میانه سیودادانوس (شهروندان) نیز نخواهند توانست اکثریتی پارلمانی برای به دست گرفتن دولت تشکیل دهند و ابهام قدرت در اسپانیا ادامه خواهد یافت.