گروه بین‌الملل: ترکیه سه‌شنبه شب‌گذشته ششمین حمله تروریستی بزرگ خود در سال جاری میلادی را شاهد بود. شاید رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه که طی 2، 3 روز پیش بعد از نهایی کردن عادی‌سازی رابطه با رژیم صهیونیستی و ارسال نامه عذرخواهی برای ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، در توهماتش خود را برترین بازیگر سیاسی منطقه و صنعت گردشگری کشورش را رو به بهبود تصور می‌کرد، فکر نمی‌کرد بار دیگر انفجارهای مهیب مردم ترکیه را مضطرب و صنعت گردشگری آن را مختل کند. منابع رسانه‌ای ترکیه، سه‌شنبه از وقوع انفجارها و تیراندازی‌های گروه تروریستی داعش در فرودگاه بین‌المللی آتاتورک در استانبول خبر دادند که در پی آنها، دست‌کم 41 تن شامل 13 خارجی کشته و بیش از 234 تن دیگر زخمی شدند. وزیر دادگستری ترکیه در گفت‌وگوی تلفنی با رسانه‌های این کشور از انتحاری بودن این حملات خبر داده و گفت یکی از انتحاری‌ها پیش از انفجار جلیقه مواد منفجره همراه خود، مسافران حاضر در سالن اصلی فرودگاه را با اسلحه کلاشنیکف به رگبار بسته است. رسانه‌های ترکیه به نقل از یک شاهد نوشته‌اند عاملان حادثه پس از آن به تیراندازی پرداخته‌اند که نیروهای لباس شخصی پلیس به این افراد مشکوک شده و به تعقیب آنها پرداخته‌اند. برخی منابع تعداد مظنونان حادثه را 3 نفر اعلام کرده‌اند. فرودگاه بین‌المللی آتاتورک مهم‌ترین و بزرگ‌ترین فرودگاه کشور ترکیه محسوب می‌شود. این فرودگاه در فاصله تقریباً ۱۶ کیلومتری از مرکز شهر استانبول و در قسمت اروپایی آن قرار دارد. پروازهای مسافری بیشترین تعداد پروازهای فرودگاه بین‌المللی آتاتورک را تشکل می‌دهد. فرودگاه آتاتورک، مقصد اصلی پروازهای داخلی و خارجی است و یک پایانه مهم برای صنعت گردشگری ترکیه به حساب می‌آید. در پی حملات انتحاری در فرودگاه آتاتورک استانبول، اردوغان به همراه مقامات و فرماندهان نیروهای مسلح جلسه فوق‌العاده برگزار کرد. اردوغان در اظهاراتی حمله تروریستی سه‌شنبه شب را محکوم کرده و گفته است از این پس جهان باید سخت‌تر از گذشته با تروریسم مبارزه کند. اردوغان گفت: «این حمله می‌توانست در هر کجای دیگری از جهان رخ دهد. ترکیه با وجود بهایی که می‌پردازد، توان مبارزه با تروریسم را دارد». در ماه‌های گذشته، ترکیه بویژه استانبول شاهد حملات خونبار مختلفی بوده که توسط گروه داعش یا گروه‌های کُرد انجام شده است. آخرین این حملات، حدود 3 هفته پیش، در نزدیکی‌های میدان تقسیم شهر استانبول روی داد.
شاهدان وحشت و خونریزی
شاهدان حمله تروریستی به فرودگاه آتاتورک استانبول از لحظات فجیع شب وحشت می‌گویند. احمد فورکات گورتونا، کارمند خدمات امنیتی فرودگاه آتاتورک که زمان انفجارها در بخش کنترل پاسپورت کار می‌کرد به راشا تودی گفته است: «من یک تروریست را دیدم که اسلحه کلاشنیکف در دستانش بود و به مردم شلیک می‌کرد. پلیس ترکیه او را کشت و سپس من صدای انفجار شنیدم». به گفته او، «وقتی تروریست‌های بین‌المللی قصد حمله و انفجار دارند» حتی امنیت فرودگاهی که جایگاه سوم از نظر حفاظتی را در اروپا دارد به چالش می‌کشند. تصاویر دوربین‌های امنیتی حاکی از آن است که تروریست‌ها توانسته‌اند عملا بدون مانع به سالن پایانه پروازهای بین‌المللی وارد شوند. این دوربین‌ها لحظاتی را ثبت کرده‌اند که یکی از مهاجمان توسط نیروهای امنیتی زخمی شده اما توانسته است مکانیزم کمربند انفجاری خود را به کار بیندازد. یکی از شاهدان می‌گوید: «من افراد زخمی را دیدم که پیش چشمانم روی زمین می‌افتادند، 4 نفرشان تکه‌تکه شدند». شاهدان از 3 تروریست انتحاری صحبت کرده‌اند که بر اثر تیراندازی‌های نامنظم آنها مردم با ترس و وحشت سعی داشتند مکان امنی بیابند تا پنهان شوند اما جایی وجود نداشت. آلاتین کیلیک، خبرنگار ترک، پس از حادثه وضعیت سالن پروازهای خارجی فرودگاه آتاتورک را چنین شرح داده است:« خیلی از افراد بیهوش هستند و این یک تراژدی واقعی است. اینجا کسانی که نزدیکان‌شان را از دست داده‌اند گریه و زاری می‌کنند و در شرایط وحشتناکی به سر می‌برند».
لغو همه پروازها
در پی وقوع حملات انتحاری و درگیری‌های مسلحانه در فرودگاه بین‌المللی آتاتورک استانبول، نیروهای امنیتی ترکیه همه پروازهای ورودی و خروجی آن را به‌طور کامل تا اطلاع ثانوی لغو کرده و هزاران مسافر سرگردان را به هتل‌های نزدیک فرودگاه انتقال داده‌اند. گفته می‌شود ده‌ها فروند هواپیمای مسافری که قصد فرود در فرودگاه آتاتورک را داشتند دستور بازگشت به مبدأ از برج مخابرات آن دریافت کرده و در آسمان
سرگردان شدند.
واکنش‌های عمومی به حملات استانبول
حمله فرودگاه آتاتورک یکی از خونبارترین و موفق‌ترین حملات داعش در ترکیه محسوب می‌شود که در آن عاملان حمله توانستند نقشه خود را تا حدود زیادی پیاده کنند و یکی از امنیتی‌ترین مناطق در استانبول و تمام ترکیه را هدف بگیرند. این حمله با موجی از محکومیت‌های بین‌المللی همراه شده است. بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد این حمله را محکوم کرد. سخنگوی بان کی مون گفت: دبیرکل عمیق‌ترین مراتب همدردی خود را با خانواده‌های قربانیان و دولت و مردم ترکیه ابراز می‌کند و آرزوی بهبودی سریع زخمی‌ها را دارد. جان کری، وزیر خارجه آمریکا هم این حمله را «اقدامی از سر ناامیدی در مواجهه با یک شکست» نامید. کری گفت: یک سال بیشتر از زمانی که داعش حمله سراسری خود را آغاز کرده می‌گذرد اما ائتلاف ما همچنان سرسختانه در تمام جبهه‌ها به پیش می‌رود. دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا هم بلافاصله به این حادثه واکنش نشان داد و گفت نباید اجازه داد حملات تروریستی به خاک آمریکا کشیده شود. دونالد ترامپ، طی پیامی در صفحه شخصی‌اش در شبکه اطلاع‌رسانی توئیتر نوشت: «باز هم حمله تروریستی، این بار در ترکیه. آیا جهان متوجه اوضاع می‌شود؟ باید هر طور شده تروریسم را خارج از ایالات متحده نگه داریم. چارلز میشل، نخست‌وزیر بلژیک که پایتخت آن در ماه مارس هدف حمله قرار گرفت، از داخل جلسه سران اتحادیه اروپا در بروکسل در توئیتر نوشت: فکرمان پیش قربانیان حملات فرودگاه استانبول است. ما این اعمال بی‌رحمانه خشن را محکوم می‌کنیم. رئیس کمیته بین‌الملل دومای روسیه نیز در پیامی در توئیتر با محکوم کردن حمله تروریستی در فرودگاه آتاتورک استانبول نوشت: تمام قربانیان عملیات تروریستی در سراسر جهان انسان‌های بیگناه هستند. روسیه مراتب تسلیت خود را برابر این واقعه ابراز می‌کند. هیچ توجیهی برای عملیات تروریستی قابل پذیرش نیست. آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان نیز با محکوم کردن این حادثه گفت: می‌خواهم اعلام کنم با تمام مردم ترکیه در مبارزه با ترور همصدا هستیم و از یکدیگر حمایت می‌کنیم. نخست وزیران ایتالیا و فرانسه و وزیر خارجه انگلیس نیز در پیام‌هایی این واقعه را تسلیت گفتند.
ریشه ناآرامی‌های ترکیه
ریشه ناآرامی‌های ترکیه را باید در سال ۲۰۱۱ جست‌وجو کرد؛ زمانی که دولت ترکیه پس از آغاز بحران در سوریه با اندیشه پوچ براندازی نظام قانونی این کشور تمام امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خود را به‌کار گرفت تا بشار اسد را از گردونه خارج کند و در این راه ترکیه را تبدیل به پایانه‌ای برای انتقال تروریست‌ها و تسلیحات به سوریه کرد. البته تروریست‌هایی که از نقاط مختلف جهان به خیال حضور در سوریه راهی ترکیه شده و می‌شوند، خاک ترکیه را به سرعت ترک نکرده و مدتی را در این کشور می‌مانند که همین حضور موجب ارتباط آنان با گروه‌های افراطی فعال در ترکیه و در نهایت رادیکال‌تر شدن افراطیون ترک می‌شود. در کنار این مساله نباید موضوع پناهجویان را نیز نادیده گرفت. بحران سوریه و حضور داعش در عراق موجب شد از سال گذشته سیل بی‌سابقه پناهجویان روانه اروپا شود و در این راه اصلی‌ترین گزینه پناهجویان برای رسیدن به قاره سبز گذر از خاک ترکیه بود و در کمال تعجب آنکارا از این موضوع نیز به عنوان اهرمی برای سهم‌خواهی از اروپا استفاده کرد. با توجه به حجم بالای حضور مهاجران از نقاط مختلف جهان در ترکیه و با توجه به اینکه داعش در عراق و سوریه در موضع شکست قرار گرفته و همین امر موجب فرار تعداد زیادی از نیروهای آن به سمت ترکیه شده، انباشت این حجم گسترده از انسان‌ها و همنشین شدن آنها با عناصر داعش، مشکلات زیادی را برای ترکیه رقم می‌زند اما سران آنکارا بی‌توجه به این مسائل در اندیشه سهم‌خواهی بیشتر از اروپا درباره بحران مهاجران هستند.
قربانیان و نجات‌یافتگان ایرانی فرودگاه استانبول
روز گذشته پیکر قربانی ایرانی حوادث 8 تیرماه استانبول به ایران منتقل شد. جنازه مرحوم علیرضا رزمخواه، توریست ایرانی که در زمره قربانیان انفجار انتحاری سه‌شنبه‌شب در جاده استقلال منطقه تقسیم استانبول قرار داشت بامداد چهارشنبه طی مراسمی با بدرقه معاون استاندار استانبول و با هماهنگی نهادهای مربوطه و نظارت سرکنسولگری ایران در استانبول با پرواز ترکیش ایر به مشهد مقدس انتقال یافت. همچنین 2 هموطن دیگر نیز در زمره مصدومان حادثه بودند که پس از طی دوره درمانی با همین پرواز به کشورمان عزیمت کردند. در عین حال تعداد زیادی از هموطنان‌مان از این حادثه جان به در بردند که 3 تن از آنان بازیگران سرشناسی هستند. امیرحسین رستمی، ریما رامین‌فر و مهران احمدی ساعتی قبل از آغاز حملات، سالن ترانزیت پروازهای خارجی فرودگاه آتاتورک را ترک کرده بودند.
گفت‌وگوی پوتین و اردوغان
ولادیمیر پوتین در تماسی تلفنی با رجب طیب اردوغان گفت‌وگو کرد. کرملین اعلام کرده رئیس‌جمهوری روسیه در این تماس تلفنی از نامه رئیس‌جمهور ترکیه که در آن مراتب تاسف آنکارا از سرنگونی هواپیمای روسی اعلام شده بود، تشکر کرده است. از سوی دیگر، وزیر خارجه ترکیه، امروز با همتای روس خود در سوچی دیدار و درباره مساله ازسرگیری روابط دوجانبه، شرایط کنونی در سوریه بویژه مساله سرنوشت نظام بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه و راه‌های مبارزه با تروریسم گفت‌وگو خواهد کرد.