با وجود اینکه طرح خرید تضمینی گندم به عنوان حمایت از گندمکار در دست اجرا است، گندمکاران از فعالیت گسترده دلالان در غفلت دستگاه‌های ناظر دولتی گله‌مند هستند. خرید تضمینی گندم در اردبیل به مانند سال‌های گذشته از نزدیک به
۲۰ روز قبل آغاز شده است و به گفته مسؤولان جهاد کشاورزی استان ۷۲ مرکز خرید در سطح استان دایر است. با توجه به زمان برداشت محصول در ابتدا خرید تضمینی از شمال استان آغاز شده و سپس به بخش‌های مرکزی می‌رسد. در سال جاری نرخ مصوب خرید تضمینی هزار و ۲۰۷ تومان برای هر کیلو اعلام شده است. رقمی که به خودی خود نه‌تنها کشاورز را راضی می‌کند بلکه می‌تواند پشتوانه مالی مطلوبی برای وی به دنبال داشته باشد. با این وجود وضعیت نامطلوب خرید گندم در اردبیل موجب شده است دلالان در روند خریدوفروش دست‌درازی کرده و بیشترین ضربه را به تولیدکننده اصلی و کشاورزی که با تحمل زحمت محصول را به عمل آورده وارد کنند. هر چند خرید تضمینی با قیمت مناسب و قابل قبول مصوب شده است، ولی کشاورزان از تأخیر در پرداخت خرید تضمینی گله‌مند هستند. بهنام بایرامی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر تصریح کرد: گفته شده 5 تا 7 روز بعد از خرید، پول کشاورز به حساب وی واریز می‌شود اما عملاً این مهم اجرا نشده و ما شاهدیم که حداقل یک تا 3 ماه مطالبات کشاورزان با تأخیر پرداخت می‌شود. کشاورز اردبیلی تأکید کرد: این تأخیر موجب شده عده‌ای از دلالان از فرصت پیش آمده سوءاستفاده کنند و گندم را به قیمت نازل هزار تومان در کیلو و به صورت نقد خریداری می‌کنند.  وی افزود: به دلیل اینکه کشاورز نیازمند پول نقد است و برای اینکه گرفتار تأخیر یک‌ماهه پرداخت پول خود نشود، با قیمت ارزان‌تر و حتی با زیان گندم خود را به فروش می‌رساند. به گفته بایرامی، در ادامه دلالان همین گندم را به قیمت تضمینی به خود دولت می‌فروشند و متأسفانه با وجود اعتراض مکرر، نظارت بر این گونه فعالیت‌ها کافی نیست. به اذعان کشاورزان، گندم تولیدی اردبیل از کیفیت مطلوبی برخوردار است و تنها ایراد آن رطوبت بالاست که موجب می‌شود در هنگام خرید تا ۳۰۰ تومان به دلیل رطوبت و هزینه کرایه ارزان‌تر خریداری شود. وضعیت نامطلوب در خرید تضمینی موجب شده است هم‌اینک کشاورزان حومه اردبیل درباره خرید تضمینی نگرانی داشته باشند، چراکه همتایان آنها در شمال استان چه در سال گذشته و چه در سال جاری با تأخیر قابل‌توجه مطالبات خود را دریافت کرده‌اند. بایرامی بیشترین زیان را متوجه خرده‌کاران دانست و تأکید کرد: در حال حاضر در خود اردبیل به دلیل اینکه بیشتر سیب‌زمینی کشت می‌شود، نیمی از اراضی گندم خرده‌کاری است و زیر ۱۰ تن کشت می‌شود. کشاورز اردبیلی تأکید کرد: وقتی نمی‌توان زیر ۱۰ تن را به تعاونی فروخت مجبور می‌شویم با قیمت نازل به دلالان بفروشیم و این در حالی است که اگر نرخ تضمینی بموقع پرداخت شود، هیچ کشاورزی راغب به این کار نیست. رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل هم درباره مطالبات گندمکاران در گفت‌وگو با مهر تصریح کرد: هر چند مطالبات تاخیر دارد اما در حال پرداخت تدریجی مطالبات هستیم. به گفته عدیل سروی، خرید
۵۰۰ هزار تن گندم در سال جاری پیش‌بینی شده و تاکنون ۳۰۰ هزار تن گندم خریداری شده است. در عین حال با وجود اینکه کشاورزان می‌توانند گندم خود را مستقیماً به کارخانه‌های آردسازی بفروشند، عملکرد کارخانه‌ها نیز مطلوب نبوده و رنگ و بوی سودزایی از دسترنج کشاورز شنیده می‌شود. یکی از کشاورزان اردبیلی در این‌باره به خبرنگار مهر گفت: کارخانه آردسازی هنگام خرید درصد افت به دلیل رطوبت محاسبه می‌کند و همین موضوع زیان قابل‌توجهی را متوجه کشاورز بویژه خرده‌کار کرده است. وی معتقد است اگر جهاد کشاورزی استان با برنامه قوی و منسجمی در امر خرید و انبار کردن گندم ورود می‌کرد بهانه فعالیت از دلالان و سوءاستفاده از دسترنج کشاورز سلب می‌شد. دردسر دیگری که موجب شده حقوق کشاورزان ضایع شود، واردات گندم آن هم در فصل برداشت این محصول است. با این وجود گندم وارداتی به قیمت نازل تا ۸۰۰ تومان خریداری شده و توسط دلالان به گندم تولید داخلی اضافه شده و مجدداً به فروش می‌رسد. در این‌باره مدیرکل تعزیرات حکومتی استان اردبیل از توقیف 6 مورد ورود گندم قاچاق به استان در 3 ماهه نخست سال جاری خبر داد. حسین نجف‌زاده تصریح کرد: براساس بررسی‌های صورت گرفته گندم وارداتی با گندم داخلی مخلوط شده و در برخی مواقع آمارهایی از جمله افزایش تولید و خودکفایی طرح می‌شود.