مسعود کنعانی*: وزارت نفت برای کنترل و مهار حریق گسترده در مخازن پتروشیمی ماهشهر بار دیگر دست به دامن بازنشستگان دوباره بازگشته 7 ساله شده است.
اداره‌کنندگان صنعت یکصد ساله نفت طبعا بهتر از هر کس دیگر باید بر این نکته واقف باشند که فوران چاه‌های حفاری نفت و گاز یا ایجاد حریق‌های گسترده در تاسیسات نفتی و پتروشیمی احتمالی نزدیک به یقین است و امکان وقوع چنین حوادثی در هر لحظه و در تمام مراحل استخراج، تولید، بهره‌برداری و فرآورش وجود دارد و در جاهای مختلف دنیا آموزش و تجهیز نیروی انسانی به موازات رعایت دقیق و اجباری اصول و استانداردهای ایمنی به‌عنوان پیش‌نیاز و اصل پایدار در تعریف و اجرای هر پروژه در نظر گرفته می‌شود و این اصول هرگز فدای میزان بهره‌وری و افزایش راندمان تولید نمی‌شود و چه بسا پروژه‌های مهم و استراتژیکی که بخاطر عدم برخورداری از استانداردهای ایمنی یا زیست‌محیطی به مرحله اجرا نرسیده یا در حین انجام عملیات از فعالیت بازداشته شده است.
بر این اساس، اداره‌کنندگان صنایع نفت و گاز در کشورهای نفتخیز همواره درصدد آموزش و تربیت نیروی انسانی آشنا با ویژگی‌های این صنعت و خطرات بالقوه آن بوده‌اند و ضمن تشکیل تیم‌های ویژه تخصصی و آموزش مستمر به آنان، نیم‌نگاهی هم به آینده داشته و نسل جایگزین این مدیران و تیم‌های کنترل و مدیریت بحران را نیز پرورش داده و هرگز امنیت سرمایه و منابع ثروت‌ساز و ذی‌قیمت ملی را به احتمالات و وجود اشخاص گره نمی‌زنند.
با توجه به نوع حریق ایجادشده در واحد بوعلی پتروشیمی ماهشهر و با در نظر گرفتن دمای بالای هوا و قابلیت‌ها و
ویژگی‌های مورد نیاز در چنین وضعیتی، آنچه مشهود و آشکار می‌کند، تیم مدیریتی این بحران از ضعف محسوس کمبود نیروی جوانی رنج می‌برد. هرچند تجارب افراد در چنین مواقعی مهم شمرده می‌شود اما تجربه فقط یکی از شاخص‌های مورد نیاز و نه همه آنهاست.
آنچه در حادثه و بحران پیش رو باعث نگرانی شده است، استفاده مجدد وزارت نفت از مدیران بازنشسته‌ای است که در سوابق مدیریتی خود، حوادث متعدد اینچنینی را با آزمون و خطاهای بسیار و هزینه‌کرد گزاف در منابع مالی و رکوردهای زمانی قابل تأمل، اداره کرده و سوال برانگیزتر اینکه به‌رغم تصدی و قبضه مناصب مدیریتی در طول سالیان متمادی، از انتقال واقعی و صحیح تجربیات و دانش فنی در اختیار (در صورت وجود) به جوان‌ترها با علم به نیاز کشور در پیشامدها و حوادث احتمالی آینده، ابا داشته و با نگاهی خوشبینانه بخل ورزیده‌اند!
با عنایت پروردگار و تلاش و انرژی جوانان متخصص و غیرتمند شاهد اطفای این حریق و البته بعد از هدررفت و دود شدن میلیون‌ها دلار از ثروت و دارایى کشور هستیم. اما بعد از فروکش کردن شعله‌های این آتش سوالات متعددی در اذهان عمومی مطرح شده که وزارت نفت باید پاسخگوی آنها باشد. آنچه اکنون گفتنی است اینکه بدون تردید این حادثه نمره منفی دیگری را در کارنامه بیژن زنگنه، وزیر نفت به ثبت رساند و ضرورت بازنگری جدی و اساسی در سامانه آموزش و تجهیز نیروی انسانی و شفاف‌سازی یا تجدید نظر در چگونگی انتصاب و به‌کارگیری مدیران و معیارهای مرتبط با آن در وزارت نفت را آشکار کرد. وزیر نفت باید بپذیرد که دست‌هایش برای مدیریت و کنترل بحران‌هایی از این دست بشدت خالی است و با ابزار کهنه و فرسوده دیروز نمی‌توان بر مشکلات امروز چیره شد...
هر ژنرالی هرچند کارکشته و خبره، به دورانی می‌رسد که کارایی یک سرباز صفر را نیز نخواهد داشت و ژنرال‌های زنگنه نیز دقیقا به این حال و روز رسیده‌اند!
* فعال محیط‌زیست