فرش به عنوان کالایی مهم در حوزه صادرات کشور این روزها با مشکلاتی دست و پنجه نرم میکند که موجب تنزل جایگاه این کالا در عرصه جهانی شده است. فرش ابریشم قم، بافتهای است که ۲۰ درصد از صادرات کل فرش ایران به دروازههای جهان اول را به خود اختصاص داده است، فرشی با بافتههایی از گلهای رز تا خشت و درخت زندگی و طرح و نقشی که همه آنها در بازار جهانی از چنان شهرتی برخوردار است که کپیبرداری از آن به دغدغه طراحان و صاحبان سبک تبدیل شده است. اما آنچه امروز به دغدغههای این صنعت آمیخته با هنر و ظرافت دست افزوده، رکود بازار و ورود رقبایی است که اگرچه به گرد پای فرش ایران و نقشهای هنرمندانه قمیها نمیرسند اما در هر حال با کاهش هزینههای تولید، سعی در قبضه بازار فرش جهان دارند؛ بازاری که روزی ایران یکهتاز بلامنازع آن بود. رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرش قم در این رابطه در گفتوگو با مهر، وضعیت فرش قم را در بازار جهانی مساعد نمیداند. ابوالفضل رجبیان به رکود بازار اشاره میکند؛ رکودی که امروز نهتنها بر بازار فرش حاکم شده بلکه بسیاری از تولیدات را نیز این روزها تحتالشعاع خود قرار داده است. این تولیدکننده فرش که تجربه صادرات را نیز در کارنامه فعالیت خود دارد به سیر نزولی صادرات فرش طی سالهای اخیر اشاره میکند، هر چند در ادامه صحبتهای خود امیدوار است با کنار رفتن تحریمها بخشی از بازار از دست رفته ایران دوباره احیا شود. وی در ادامه به رقبای ایران در این صنعت آمیخته به هنر اشاره میکند و نام بردن وی از کشورهایی همچون هند و پاکستان و نپال شاید به نوعی با افسوس همراه باشد؛ کشورهایی که به گفته ابوالفضل رجبیان در تولید فرش ابریشم و دستباف نمیتوانند به گرد پای تولیدکنندگان ایرانی برسند. رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرش قم اگرچه آمار دقیقی درباره میزان صادرات این محصول از قم را در یاد ندارد و برخی آمار مطرح شده را نیز درست نمیداند ولی در گفتههایش به این امر اذعان میکند که آنچه مهم است به دست آوردن بازارهای از دست رفته است. وی در ادامه بالا بودن هزینه تولید فرش در ایران را مورد اشاره قرار میدهد و به نکتهای قابل تامل در این زمینه تکیه دارد، اینکه هزینه تولید فرش در کشورهای نام برده شده یکچهارم هزینههای تولید در ایران است و همین امر باعث میشود که محصولات آنان اگرچه از کیفیت بالایی برخوردار نیست اما بتواند در برخی از بازارها فروش خوبی را دنبال کند. رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرش قم در عین حال درباره بازارهای جهانی صادرات فرش نظرات جالبی دارد؛ اینکه فرش ایران و نقش و نگارهای هنرمندانه آن در اقصی نقاط جهان از خاور دور تا غرب اروپا و آمریکای شمالی و جنوبی و حتی کشورهای حوزه خلیج فارس خواهان فراوانی دارد و آنچه در این بین به نظر وی اهمیت دارد و بر آن نیز تاکید شد مقابله با رقباست؛ رقبایی که به گرد پای ایران نمیرسند اما به مدد حمایت مسؤولان کشور خود راهی به بازار جهانی پیدا کردهاند. وی در ادامه سخنان خود به دغدغه دیگر صنعت فرش اشاره میکند و آن کاهش تولید است که به نظر رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرش این امر نیز ناشی از رکود بازار و کاهش صادرات است زیرا هنگامی که فروش خوب نباشد قطعا برای ادامه کار باید تولید را کاهش داد. به هر حال در استان قم نزدیک به ۲۵ هزار بافنده فرش دستباف شناسایی شده که به نظر میرسد با توجه به گفته رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرش قم رکود بازار قطعا از این آمار کاسته است و در کنار این تعداد نزدیک به ۳۶۰ نفر نیز تولیدکننده و صادرکننده فرش در استان قم هستند که میزان ۹۰ درصد از تولیدات خود را به بازارهای خارج از کشور روانه میکنند و با توجه به اینکه فرش کالایی استراتژیک در سبد صادراتی کشور است و از سوی دیگر بخش وسیعی از مردم نیز در تولید آن نقش دارند، باید برای رکود و هزینههای تولید و همچنین به دست آوردن بازارهای جدید چارهای اندیشید، چارهای که بنا به گفته رجبیان، فرش ایران را که پرچم دوم کشورمان در جهان است دوباره در بازارهای جهانی برافراشته کند.