اسدالله خسروی: نرخ سود تسهیلات بانکی در حالی از 22 درصد به 18 درصد رسید که بانکها حاضر نیستند به متقاضیان وام 18 درصدی بدهند؛ این درحالی است که با کاهش نرخ سود سپرده بانکی از 18 درصد به 15 درصد، بانکها از همان لحظه نخست سودها را پایین آوردند. به گزارش «وطنامروز»، بانکها دوست ندارند وام خرد را حتی با سود تسهیلات بالا به نیازمندان بدهند، چرا که برای آنها نه جای زد و بندی وجود دارد و نه سود آنچنانی از محل پرداخت وام کسب میکنند اما وامهای کلان و نجومی در خیلی از شعب بانکی به آسانی و در کمترین زمان لازم پرداخت میشود زیرا این شیوه سود سرشاری را نصیب مدیران برخی، شعب بانکی میکند. مطابق گزارشهای منتشره بیشترین رقم معوقات کلان بانکی اکنون در دست معدود افرادی است که وامهای کلان دریافت کردهاند اما حاضر نیستند آنها را پس بدهند و مدیران بانکی نیز چون پای خودشان در این مساله گیر است، خیلی به آنها فشار نمیآورند. در همین حال، رئیسکل بانک مرکزی از تکنرخی شدن سود بانکی خبر میدهد در حالی که بانکها اکنون به موجب کاهش نرخ سود با خروج منابع مواجه هستند و از طرفی با اینکه نرخ سود تسهیلات بانکی نیز متناسب با کاهش نرخ سود بانکی باید پایین بیاید اما بانکها به آسانی حاضر نمیشوند به متقاضیان وام کمسود پرداخت کنند. در این باره قائممقام انجمن مدرسان اقتصاد مقاومتی به تشریح شگردهای فساد در بانکها که عمدتاً توسط مدیران و کارکنان شعب بانکها انجام میگیرد، پرداخت و گفت: بازار فروش وام با نرخ رشوه ۸درصد راه افتاده است. حجتالله عبدالملکی با اشاره به مساله عدم بازپرداخت وامهای کلان از سوی گیرندگان، آن را در جهت زدوبندهای بانکی دانست و تصریح کرد: این اتفاق چند مدل دارد، یا وام را میگیرد و ورشکست میشود و دیگر پولی برای بازپرداخت نمیماند یا اینکه تعمدی است؛ یعنی عمداً شخص با اینکه پول دارد اما پس نمیدهد. این حالت با هماهنگی خود بانک صورت میگیرد؛ یعنی با یک توافق قبلی قرار میشود وام دیگر بازپرداخت نشود، مثلاً با هماهنگی مدیران شعبه بانک بعضاً با 2 کارت ملی وام پرداخت میشود، وثیقه هم که باید از سوی مدیر بانک تعیین شود، تعیین نمیشود و البته حق حساب مدیر شعبه هم پرداخت میشود، کسی نیست این پول را بخواهد و قوهقضائیه هم وثیقهای از او ندارد که بخواهد از او پول بگیرد. اگر هم کار به جای باریک کشید فرار میکند! وی با بیان اینکه باید سختگیریهایی از سوی بانک در جریان وامهای کلان صورت پذیرد، ادامه داد: در این موارد بانک قطعا با وامگیرنده هماهنگ است، چراکه میتواند این وام را با وثیقه محکم کند یا هنگام بازپسگیری کار را جدی پیش ببرد. حالت دیگر این است که کارشناس یک ملک را که قرار است وثیقه گذاشته شود، چند برابر قیمتگذاری میکند و بالطبع وام هم مقدارش بیشتر میشود. بعد زمان بازپرداخت، پول را نمیدهد و قوهقضائیه هم نمیتواند این پول را در صورت عدم بازپرداخت، پس بگیرد. او با ابراز اینکه بخش مهمی از مفاسد بانکی از طریق کارمندان و مدیران خود بانکها اتفاق میافتد، افزود: الآن بازاری راه افتاده است بهنام بازار فروش وام؛ مثلاً مدیر اعتبارات بانک با یک واسطه، افرادی را که میخواهند وام بگیرند شناسایی میکند و خودش یا واسطهاش را برای مذاکره به خارج بانک میفرستد. او بهدنبال وامگیرنده میرود و به او میگوید اگر قبول کند مقداری از وام را به او بدهد، وامش را خارج از نوبت پرداخت میکند. این پول بین این واسطه و رئیس اعتبارات تقسیم میشود. این بازار در برخی بانکها راه افتاده است و فرد باید 8 درصد را رشوه بدهد. این موضوع با یکی از رؤسای بانکها مطرح شد، وی گفت: ما میدانیم این بازار راه افتاده است که وام میفروشند و نرخش هم همین 8 درصد است! وی یکی از مهمترین و متعارفترین انواع فساد اقتصادی را مفاسد بانکی عنوان کرد و افزود: برای نمونه به بانک میروید تا وام 3 میلیون تومانی ازدواج بگیرید، به شما چنین وامی را نمیدهند چون اعتبار ندارند و باید صبر کنید اما از سویی یک نفر دیگر ظرف یک هفته، 10 میلیارد تومان وام میگیرد. وامهای کلان از مصادیق مفاسد اقتصادی است، البته همیشه نه؛ زمانی شخصی 10 میلیارد تومان سرمایه دارد، با پشتوانه این پول 30 میلیارد تومان وام میگیرد اما زمانی که شخصی هیچ سرمایهای ندارد و دلیلی هم بر وام دادن به او نیست، اقدام به دریافت وام کلان میکند که این موضوع یکی از مصادیق بارز مفاسد اقتصادی است. گاهی جریان وامهای بزرگ با زدوبند همراه است؛ یعنی این فردی که میخواهد وام بگیرد، با این افرادی که میخواهند وام بدهند زدوبند میکنند و از این طریق وام میگیرند. عبدالملکی یکی دیگر از مفاسد اقتصادی را موضوع وامهای کلان با بهره پایین عنوان کرد و گفت: دولتها به بانکها حکم میکنند به بخشهای خاص، مثلاً کشاورزی تسهیلات تکلیفی دهند تا از آنها حمایت شود و در نتیجه وام با بهره پایین به آنها میدهند. در حالت عادی، افراد معمولی دسترسی ندارند اما ناگهان یک سری افراد این وام با بهره پایین را بهصورت کلان میگیرند درحالی که کشاورزهای عادی به این وام خرد هم دسترسی ندارند. حالا با همین زدوبندهایی که در بانکهای کوچک انجام میشود، بانکها بدون وثیقه وام میدهند یا بهجای وثیقه ملکی با سفته وام میدهند، چراکه وامگیرنده رفیق یا فامیل رئیس بانک است، این در حالی است که وامهای بالای 20 - 10 میلیون تومان حتماً وثیقه ملکی میخواهد.
نرخ سود تک رقمی میشود
رئیس کل بانک مرکزی با اعلام اینکه نرخ سود بانکی تک رقمی میشود، از تک نرخی شدن ارز تا پایان سال جاری خبر داد و از تلاش بدون وقفه بانک مرکزی برای تحقق این امر گفت. ولیالله سیف در پاسخ به سوالی درباره کاهش نرخ سود بانکی و اینکه آیا باز هم ادامه خواهد داشت، تصریح کرد: خوشبختانه میدانید که بانک مرکزی حساسیت ویژهای درباره نرخ سود بانکی دارد و تابهحال روند خوبی را در این زمینه طی کرده است اما هدف نهایی ما کاهش نرخ سود بانکی تا مرز نرخ تورم است. وی ادامه داد: کاهش نرخ سود بانکی تا حد فعلی رها نخواهد شد و هدف بانک مرکزی کاهش و رساندن این نرخ به مرز یک رقمی و همسو با نرخ تورم است.