عبدالباری عطوان*: بالاخره کاسه صبر سازمان بینالمللی «پزشکان بدون مرز» لبریز شد و پنجشنبه و پس از صبری بسیاری طولانی تصمیم گرفت کارکنان خود را از 6 بیمارستان در شمال یمن در اعتراض به بمبارانهای مکرر و قتل دهها پزشک و بیمار تخلیه کند. دوشنبه گذشته این سازمان اعلام کرد در بمباران بیمارستان عبس در استان حجه که بر آن نظارت دارد 19 نفر کشته و 24 نفر دیگر زخمی شدند؛ امری که باعث شد پزشکان بدون مرز تصمیم بگیرد تیمهای پزشکیاش را از یمن حارج کند. در بیانیهای که سازمان پزشکان بدون مرز صادر کرد، آمده است: «تخلیه تیمهای پزشکی در نبود تضمینهایی قابل اعتماد توسط طرفهای نزاع در زمینه احترام به بیمارستانها و پزشکان و بیماران کار سادهای نیست اما هیچ تصمیم و چارهای جز این وجود ندارد». این تخلیه آن هم توسط یکی از بزرگترین سازمانهای پزشکی خیریهای جهان، به مثابه محکومیت صریح توفان قاطعیت عربستان سعودی و همه کشورهای زیر لوای «ائتلاف عربی» تحت رهبری سعودی است و نیز تاکید بیشتر و اضافی به نقض حقوق بشر مردم یمن و به خطر افتادن جان این مردم به دلیل بمباران یمن توسط هواپیماهای ائتلاف عربی و محاصرهای است که کشورهای ائتلاف عربی علیه این کشور اعمال کردهاند. سرتیپ احمد عسیری، سخنگوی توفان قاطعیت نمیتواند بگوید بمبارانها دقیق صورت میگیرد و فقط اهداف نظامی را شامل میشود. بانکیمون، دبیرکل سازمان ملل نیز صورتش از شرم قرمز میشود، زیرا این تصمیم تخلیه توسط سازمان پزشکان بدون مرز چند هفته پس از آن صورت گرفت که بان ائتلاف سعودی را از قتل کودکان در یمن تبرئه کرد و پس از تن دادن به فشارها و تهدیدها توسط عربستان سعودی، نام این ائتلاف را از فهرست سیاه خارج کرد. فرماندهی ائتلاف سعودی از این خروج اعتراضآمیز سازمان پزشکان بدون مرز از شمال یمن و پیامدهای حقوقی و قانونی آن احساس خطر کرد به همین دلیل بلافاصله بیانیهای صادر و تاسف شدید خود را اعلام کرد و خواستار دیدار فوری با مسؤولان سازمان پزشکان بدون مرز برای بررسی چگونگی رسیدن به راهحلهایی برای این بحران شد. ما بر این باور نیستیم که سازمان پزشکان بدون مرز از این دعوت به دیدار استقبال کند، زیرا این سازمان در بیانیه خود تاکید کرد که «مسؤولان سازمان پزشکان بدون مرز 2 بار در ریاض با مسؤولان بلندپایه ائتلاف عربی به رهبری عربستان دیدار کردند و به آنها نقشه مراکز جغرافیایی بیمارستانهای ششگانه را که بر آنها نظارت دارند تحویل دادند.» اما بمباران همچنان ادامه یافت و 4 بیمارستان هدف قرار گرفت. سازمان پزشکان بدون مرز احساس میکند رهبران ائتلاف سعودی در ریاض به تعهدات خود احترام نمیگذارند و به عمد بیمارستانها را هدف قرار میدهند. این همان چیزی است که از بیانیه این سازمان میتوان نتیجه گرفت و این یعنی هر گونه دیدار جدیدی با این رهبران مانند دیدارهای سابق بیفایده است و در این زمینه حق با سازمان پزشکان بدون مرز است. توفان قاطعیت که حداقل از 17 ماه پیش شروع شد و همچنان ادامه دارد و منجر به کشته شدن بیش از 7 هزار یمنی شده و نیز دهها هزار یمنی را زخمی کرده و زیرساختهای کهنه و فقیر و آثار باستانی و تاریخی یمن را نابود کرد و مدرسهها، مرغداریها و منابع ذخیره آب و چندین مراسم عروسی را بمباران کرد، به هیچکدام از اهداف خود نرسیده است. خطرناکتر از آن این است که عربستان را در جنگ فرسایشی انسانی و اقتصادی غرق کرد که پایان آن مشخص نیست و چهره این کشور را در همه جهان مخدوش کرد آن زمان که این کشور را در فهرست کشورهایی قرار داد که جنایتهای جنگی مرتکب میشوند و کودکان را میکشند، آن هم پس از آنکه «کبوتر صلح»بود و نقش محوری در حل نزاعها و درگیریهای برای جلوگیری از خونریزی بازی میکرد. تصمیم سازمان پزشکان بدون مرز تصمیمی شجاعانه و پرجرأت و فریاد اعتراض برای یاری رساندن به بیگناهانی است که موشکهای هواپیماهای بیرحم بدنهای آنها را تکه تکه میکنند؛ علاوه بر آن،«نه»بزرگ به شیوه ترساندن و سیلیای محکم به دبیر کل سازمان ملل و برخی کشورهای منطقه است.
*تحلیلگر برجسته جهان عرب