حامد نجفی‌مهر: آخرین روزهای تابستان مصادف است با ثبت‌نام دانش‌آموزان و ارتقای آنها به پایه بالاتر اما امسال همزمان با مراجعه والدین برای ثبت‌نام فرزندان‌شان نه‌تنها دغدغه‌های مالی گذشته، بلکه مشکلات دیگری از جنس اعمال شروط خودسرانه، حواشی هدایت تحصیلی و تحمیل هزینه اجباری لباس فرم و روپوش و بسیاری موارد دیگر هم مزید بر علت شده است. این در حالی است که دریافت وجه هنگام ثبت‌نام و ایجاد مشکلات مالی برای خانواده‌ها موضوع دیروز و امروز مدارس نیست اما آنچه نوبرانه فصل ثبت‌نام دانش‌آموزان در سال جاری شده است افزوده شدن مشکلات متنوعی است که پروسه ساده ثبت‌نام دانش‌آموزان را به عبور از هفت‌خان رستم تبدیل کرده است.
گمراهی یا هدایت تحصیلی؛ مساله این است!
آنچه امسال به عنوان سرلیست سیاهه حواشی وزارت آموزش‌وپرورش مطرح شده است اجرای عجولانه طرحی است که با عنوان هدایت تحصیلی به اجرا درآمد اما نتیجه‌ای جز ایجاد مشکل برای خانواده‌ها و دانش‌آموزان به دنبال نداشت. هدایت تحصیلی دانش‌آموزان با در نظر گرفتن امتیازاتی براساس نظر مشاور و سابقه تحصیلی و البته با کم‌توجهی نسبت به علاقه فرد، دانش‌آموز را به سمت رشته‌ای خاص سوق می‌دهد اما نبود امکانات کافی برای پاسخگویی به نیاز دانش‌آموزان و نبود شرایط تحصیل برای همه افراد در برخی مناطق کشور باعث شکل‌گیری موج نارضایتی نسبت به این موضوع شده است تا جایی که مدیران وزارت آموزش‌وپرورش هم نسبت به تجدیدنظر درباره موضوع هدایت تحصیلی اقدام کردند و برخی شرایط و محدودیت‌ها در این طرح را تغییر دادند.
اجبار برای لباس فرم
از دیگر برنامه‌ها و طرح‌هایی که در سایه کمبود نظارت گریبانگیر خانواده‌ها شده، خرج‌تراشی مدیران برخی مدارس است که به بهانه‌های گوناگون زمینه کاهش موجودی جیب والدین را فراهم می‌آورند. اجبار دانش‌آموزان به استفاده از لباس یک‌فرم و تهیه چنین پوششی از یک خیاطی خاص نمونه‌ای از مشکلات خانواده‌ها در فصل ثبت‌نام مدارس است. هرچند استفاده از لباس یک‌شکل برای نظم‌بخشی و انضباط مدرسه سرفصل قابل توجهی به حساب می‌آید اما اجرای این طرح با استفاده از جبر، آن هم به شیوه‌ای که تنها خرید از یک خیاطی یا فروشگاه خاص مورد توجه مدیران مدارس باشد باعث شکل‌گیری شائبه‌هایی در این‌باره خواهد شد ضمن اینکه خانواده‌ها را هم در تنگنا قرار می‌دهد.
دریافت خودیاری به شیوه اجباری
از نگاه والدین ثبت‌نام در مدارس مساوی است با پرداخت پول و خانواده‌ها در هنگام مراجعه به مدرسه فرزندشان بدون توجه به دلیل مراجعه‌شان مبالغی پول با خود به همراه می‌برند، چرا که براساس تجربیات گذشته هر جلسه یا گفت‌وگویی در مدارس دولتی به کمبود بودجه آموزش‌وپرورش و انجام داوطلبانه کمک‌های مالی از طرف والدین ختم می‌شود. جالب اینجاست که شیوه انجام این نوع همیاری‌ها داوطلبانه اعلام می‌شود اما در عمل راهی جز پرداخت آن وجود ندارد و در برخی موارد گروکشی‌های مدارس هنگام ارائه کارنامه یا برخی خدمات دیگر، والدین را مجبور به پرداخت کمک‌های داوطلبانه می‌کند!
اعمال محدودیت از نوع جغرافیایی
این در حالی است که در کنار انواع دغدغه‌های ریز و درشت والدین برای ثبت‌نام فرزندان‌شان، از دریافت اجباری شهریه گرفته تا سردرگمی ناشی از اجرای هدایت تحصیلی موضوع محدودیت ثبت‌نام براساس محدوده جغرافیایی هم به عنوان پای ثابت مصائب ثبت‌نام در مدرسه جایی برای خود باز کرده است. به نظر می‌رسد تعریف محدوده جغرافیایی برای پذیرش دانش‌آموزان با اشکالاتی همراه است و در مواردی با وجود نزدیک بودن محل زندگی دانش‌آموز به مدرسه به دلیل شیوه متفاوت تقسیم‌بندی در آموزش و پرورش، والدین با جواب منفی مدیر مدرسه مواجه شده و مجبور شده‌اند فرزندشان را به مدرسه‌ای دورتر انتقال دهند. بر این اساس تحمیل هزینه سرویس مدرسه و مشکلات رفت‌وآمد در معابر و البته افزایش ترافیک هم می‌تواند از تبعات سوءمدیریت در رویه ثبت‌نام دانش‌آموزان باشد.
مطالبات رنگارنگ و شروط خودسرانه
از دیگر مشکلاتی که سر راه ثبت‌نام دانش‌آموزان قرار دارد در نظر گرفتن برخی شروط از سوی مدیران مدارس است که به صورت خودسرانه اعمال شده است. این وضعیت در مدارس غیردولتی با شدت بیشتری در جریان است و حتی برخی مدارس برای ثبت‌نام دانش‌آموزان آزمون ورودی هم در نظر گرفته‌اند. البته مدارس دولتی هم از این قافله عقب نمانده‌اند و این روز‌ها شاهد برخی شروط خاص و براساس سلیقه توسط برخی مدیران مدارس هستیم!