گروه بینالملل: « زیباتر از این نمیشد. مانند زنان بر داریا گریه کنید و قبل از آن بر زبدانی و مضایا و حمص. همه با اتوبوسهای سبز تسلیم شدند اما فوعه و کفریا وسط دریای تکفیریها مقاومت میکند.» این اشاره یک نوجوان سوری در شبکههای اجتماعی است به شکسته شدن مقاومت گروهکهای تروریستی و خارج شدن آنها از غوطه غربی دمشق، آن هم در حالی که شهرکهای شیعهنشین حوالی ادلب همچنان پس از 4 سال محاصره در میان تکفیریها تاب آوردهاند. به نوشته تحلیلگر اسپوتنیک، تخلیه داریا به معنی سرنگونی نماد جنگافروزی در سوریه بود. عماد آبشناس مینویسد که اهمیت شهر داریا نه در موقعیت راهبردی آن، بلکه در نقش نمادینش است، چرا که اولین منطقهای بود که بیش از 4 سال پیش به دست شورشیان افتاد و یگانهای تروریستی موسوم به ارتش آزاد در آنجا اعلام موجودیت کردند. عقبنشینی مخالفان و تحویل داریا که 4 سال است در محاصره قرار دارد به این معناست که زمینه سقوط معظمیه که تافته جدا بافته داریا نیست، نیز فراهم شده و همه فشارهای ارتش سوریه بر پاکسازی دوما، آخرین پایگاه تروریستها در نزدیکی دمشق متمرکز خواهد شد. در صورتی که این 3 منطقه از دست شورشیان خارج شود دمشق و زینبیه کاملا امن خواهد شد و تروریستها دیگر امیدی به سرنگونی دولت مرکزی نخواهند داشت. در راستای همین تحولات، دیروز متعاقب تسلیم تروریستهای داریا به دولت سوریه و خروج از این شهر، گزارش منابع سوری حاکی از آن است که عناصر مسلح در شهرک المعضمیه در ریف دمشق نیز خواستار توافق با ارتش شدهاند. ارتش سوریه در راستای پاکسازی مناطق اطراف پایتخت، از مدتها پیش، عملیات گستردهای را در غوطه غربی و شرقی آغاز کرده بود که به پاکسازی بخشهای زیادی از این مناطق منجر شد. در غوطه غربی 2 شهرک معظمیه و داریا به دلیل نزدیکی به شهر دمشق همواره مورد توجه ارتش سوریه بوده است. در شهرک معظمیه براساس توافق مصالحه میان ارتش و تروریستها، آتشبس برقرار است ولی تروریستهای شهرک داریا به روند آشتی نپیوسته و به درگیری با ارتش سوریه ادامه میدادند. ارتش سوریه نیز با عملیاتی طولانی مدت و هر چند کند اما توانست این شهرک را از معظمیه جدا کرده و آن را محاصره کند. در روزهای گذشته با افزایش فشارها بر تروریستها و عقبنشینی آنها از مزارع اطراف شهر به مناطق مسکونی و با توجه به بسته بودن مسیر تدارکاتی آنها و تنگ شدن حلقه محاصره، زمزمههای آتشبس و آشتی به گوش میرسید. این آتشبس و توافق، عصر پنجشنبه گذشته برقرار شد و براساس آن، قرار شد تروریستها در قبال خروج از این شهر، تنها یک تفنگ به همراه خود حمل کرده و شهر را تحویل دهند. داریا از اکتبر سال 2012 محل استقرار چند گروهک مسلح وابسته به «ارتش آزاد» از جمله «لوا شهدا کفرسوسه» و «لوا شهدا الاسلام» بود. روز جمعه با خروج نخستین گروه از 4000 غیرنظامی به مکانی امن، داریا به آغوش دمشق بازگشت. در مرحله نخست حدود 500 غیرنظامی به ریف دمشق منتقل و حدود 300 فرد مسلح نیز به سوی ادلب فرستاده شدند. طی توافق حاصل شده، تخلیه شهرک داریا از همه افراد حاضر در آن که حداقل 5 و حداکثر 8 هزار نفر است، نباید بیش از 4 روز طول بکشد. داریا که قبل از بحران حدود 250 هزار نفر سکنه داشت، اندک اندک از سکنه خالی شد تا اینکه فقط وابستگان افراد مسلح در آن ماندند و طبق توافق به قدسیا (در شمال داریا) یا صحنایا (جنوب داریا) منتقل میشوند. مجموعا 700 فرد مسلح بعد از آنکه سلاح سنگین و نیمهسنگین و مهمات خود را تحویل میدهند به ادلب فرستاده میشوند. افراد خارج شده حق انتقال اشیای قیمتی، پول و طلا را ندارند اما میتوانند سلاح شخصی خود را ببرند. در چارچوب موافقت دولت دمشق هر شخصی که سلاح خود را زمین بگذارد، براساس قوانین سوریه بخشیده خواهد شد و افراد بخشوده شده در صورت تمایل میتوانند در شهر داریا باقی بمانند. افراد مسلح با اتوبوسهای سبزرنگی به ادلب منتقل میشوند که برای آنان یادآور وضعیتی مشابه در حمص قدیم، الوعر (در ریف حمص) و زبدانی (در 45 کیلومتری شمال غرب دمشق) است که ارتش سوریه با محاصره این مناطق، افراد مسلح را مجبور به تسلیم کرد و آنان را به دیگر مناطق تحت تسلط تروریستها منتقل کرد. افراد مسلح از این اتوبوسهای سبزرنگ به بدی یاد میکنند و آن را مایه خفت و خواری میدانند زیرا برای آنان نماد تسلیم شده است. طبق این گزارش، در حال حاضر لودرها کار برچیدن خاکریزهای اطراف شهر را آغاز کردهاند و 2 گذرگاه برای خروج غیرنظامیان از داخل آن ایجاد شده است. واحد مهندسی ارتش سوریه نیز کار خنثی کردن مینهای کار گذاشته شده توسط گروههای تکفیری را به انجام رساندهاند. با این توافق دولت سوریه به نبرد در این منطقه پایان داد و برگ دیگری را که براساس آن گروههای مسلح از افراد غیرنظامی به عنوان سپر استفاده میکردند، از دست آنان خارج کرد. اکنون داریا بعد از 4 سال از دست گروههای مسلحی که سبب کوچ بیش از 200 هزار انسان از این شهرک شدند، آزاد میشود تا غوطه غربی دمشق امنتر از گذشته شود و روحیه ناامیدی را به دیگر گروههای مسلح در شرق دمشق تسری دهد؛ گروههای مسلحی که در دوما در محاصرهای مشابه قرار گرفتهاند و سرنوشتی جز سرنوشت داریا ندارند. مطمئنا اگر حوادث جرابلس و حلب نبود پاکسازی داریا از وجود تروریستها در صدر اخبار تحولات میدانی سوریه قرار میگرفت.
توافق روسیه و آمریکا بر حاکمیت سوریه
تاکید بر «یک سوریه متحد» و اینکه جامعه کردتبار سوریه باید بخشی از این کشور باقی بماند، محور توافق روز جمعه وزرای خارجه آمریکا و روسیه در نشست ژنو بود. به گزارش المیادین، همچنین پس از این دیدار سرگئی لاوروف و جان کری اعلام کردند بر سرفهرست گروههای تروریستی، دولت انتقالی در سوریه و کمکرسانی انسانی به حلب به توافقاتی بسیار مهم دست یافتهاند که به زعم آنان به افزایش همکاری مسکو و واشنگتن در کاهش اختلافات برای حل بحران سوریه میانجامد. اما با توجه به سابقه خراب کاخ سفید در نقض کردن توافقاتی که با طرفهای بینالمللی انجام داده، این پرسش مطرح میشود که آمریکاییها تاکنون کی به قولشان عمل کردهاند؟ اتفاقات هفتههای اخیر، یعنی ارسال تسلیحات پیشرفته بویژه موشک و احتمالا سلاحهای شیمیایی توسط آمریکا و شرکایش برای تروریستهای حلب، حمایت از تجاوز زمینی و هوایی ترکیه به شمال سوریه در جرابلس و همچنین حمایت و پشتیبانی رسمی از شورشیان کرد همراه با موضعگیری علیه ارتش سوریه برای اشغال شهرهای شمالی و شرقی مثل حسکه، شاهدی بر این مدعاست که آمریکا فارغ از هر توافقی به دنبال تداوم جنگ در سوریه است. سرگئی لاوروف روز جمعه (5 شهریور) در یک کنفرانس خبری مشترک با جان کری، وزیر خارجه آمریکا در ژنو سوییس، موفقیت مسکو و واشنگتن را در کاهش «سوءتفاهم و بیاعتمادی دوجانبه»، یک دستاورد دانست و گفت 2 کشور درباره افزایش همکاریهای نظامی خود جهت حل و فصل بحران چند ساله در سوریه و راههای تسریع روند برقراری صلح در این کشور عربی به توافق رسیدهاند. پس از نشست ژنو، یکی از موضوعاتی که وزیر خارجه روسیه بیشتر روی آنها تاکید داشت، مشخص شدن تفاوت نیروهای معارض میانهرو سوری از گروههای تروریستی همچون جبهه النصره بود: «در حقیقت امروز شرکای آمریکایی ما برای نخستین بار فهرستی از سازمانهای شورشی در اختیار ما قرار دادهاند که بعد از میانجیگری آمریکا به آتشبس پیوستهاند». او ضمنا از برخی دولتها به خاطر دخالت غیرقانونی در سوریه و تقویت تروریستها از طریق تضعیف دولت بشار اسد انتقاد کرد. در حالی که مشخصا منظور اصلی لاوروف دخالت ترکیه بود، او در ادامه ایران و روسیه را تنها کشورهایی خواند که به طور قانونی به سوریها در داخل سوریه کمک میکنند.
ترکیه برای تروریستهای حلب انبار تسلیحاتی ساخت
نماینده دائم سوریه در سازمان ملل میگوید ارتش ترکیه برای گروههای تروریستی در استان حلب انبار تسلیحاتی احداث کرده و سلاح در اختیار آنان گذاشته است. بشار الجعفری روز جمعه در نامهای خطاب به بان کیمون، دبیرکل سازمان ملل و رملان بن ابراهیم، رئیس شورای امنیت این سازمان نوشت: «در تاریخ اول آگوست 2016 (11 مرداد 1395) شاهد ورود نیروهای ترکیه به خاک سوریه بودیم. این نیروها در روستای مقابل روستای بیکه در شمال استان حلب جمع شدند و انبارهای تسلیحاتی ساختند. نیروهای ترکیه این انبارها را پر از سلاح و مهمات کردند و این تسلیحات را به گروههای تروریستی جیشالفتح، جبهه النصره و احرارالشام تحویل دادند. نیروهای ترکیه همچنین برای گروههای تروریستی مستقر در حلب موشک و مهمات ارسال کردند. نماینده دائم سوریه در سازمان ملل در این نامه تصریح کرده است: «همچنین ورود کاروانی حامل تروریستها از ترکیه به سوریه را شاهد بودیم». وی در پایان این نامه تصریح کرد: «سوریه از شورای امنیت سازمان ملل میخواهد تا رژیم ترکیه را مجبور به بستن مرزهایش به روی گروههای تروریستی و توقف تامین تسلیحاتی و مالی چنین گروههایی کند».