گروه فرهنگ و هنر: علی جنتی در حالی در گفت‌وگوی ویژه خبری یکشنبه‌شب حضور یافت که این روزها حواشی متعددی پیرامون  مباحث مربوط به فرهنگ به وجود آمده است؛ حواشی پررنگ‌تر از متن مدیریت 3 ساله وی در عرصه فرهنگ که با ابهامات و تناقضات گسترده مواجه است. یکی از موارد ابهامی درباره لغو کنسرت‌های موسیقی بود که علی جنتی در این باره گفت: در سال جاری فقط 9 کنسرت لغو شده در حالی که در برخی استان‌ها 300 کنسرت برگزار شده است. جنتی اعتقاد دارد رسانه‌ها این موضوع را بزرگ کرده‌اند. از موارد دیگر دوگانگی در اتخاذ موضع درباره «قصه‌ها» تا همین جمله اخیر وزیر بود که «نظر من درباره «50 کیلو آلبالو» شخصی بود». در واقع هرچه حضور و اظهارنظر جنتی درباره مسائل فرهنگی بیشتر می‌شود، بیشتر متوجه  بی‌سروسامانی در این حوزه می‌شویم. در میان همه پاسخ‌های «از سر بازکن» علی جنتی در گفت‌وگوی تلویزیونی‌اش، اظهارنظری که درباره فیلم و سینما داشت بیش از باقی مواردی که گفته شد، سوال‌برانگیز، عجیب، بی‌پشتوانه و حتی در تطبیق با برخی مصادیق خلاف واقع بود. علی جنتی در گفت‌وگوی اخیر خود می‌گوید: «بدیهی است وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هرگز از فیلم‌هایی که ارزشی نیستند حمایت نمی‌کند».
ولنگاری بدیهی است
البته عبارت «بدیهی است» را که از سوی وزیر ارشاد مطرح شده است، برای ناظران فرهنگی و کسانی که می‌دانند در عرصه فرهنگی چه خبر است، می‌توان با مصادیق دیگر نیز به کار برد. در واقع بدیهی است که وزارت ارشاد در 3 سال گذشته با حمایت مستمر از جریان روشنفکری و کنار زدن جناح مومن فرهنگی، چه فضای بیماری را در عرصه‌های مختلف هنری به وجود آورده است. بدیهی است که وزیر ارشاد با ادبیاتی مانند «درباره 50کیلو آلبالو بی‌اطلاع بودم»، «نظرم درباره 50کیلو آلبالو شخصی است»، «چرا باید قصه‌ها ساخته شود» و کمی بعدتر «قصه‌ها هیچ مشکلی برای اکران ندارد»، سطح و توان مدیریتی‌اش را نشان داده است. بدیهی است در راستای تذکرات رهبر انقلاب درباره مسائل خرد و کلان فرهنگی، این وزارتخانه کمترین کنشی در پیش نگرفته و هرچه هست فعالیت نهادهای خودجوش مردمی است. همه اینها بدیهی است و در واقع «ولنگاری»‌ای که امروز در حوزه مدیریتی ارشاد به یک رویه تبدیل شده از همه اینها «بدیهی‌تر» است. وزیر ارشاد در حالی از عدم حمایت از فیلم‌های غیرارزشی سخن می‌گوید که نه‌تنها موضعی در قبال فیلم «فروشنده» اتخاذ نکرده بلکه سیستم حمایتی از اکران این فیلم نیز در مجموعه وزارت ارشاد به طور فعال مشغول کار است.
انتقاد اخیر رهبر انقلاب از جوزدگی در فرهنگ
اظهارنظر علی جنتی و اتفاقات اخیر تنها به فاصله چند روز از تذکر و نارضایتی رهبر انقلاب نسبت به عملکرد مدیران فرهنگی- از ارشاد و وزارت علوم گرفته تا سازمان تبلیغات اسلامی- سوال‌برانگیز است. رهبر انقلاب در جلسه سوم شهریورماه با هیات دولت با ابراز نارضایتی از عملکرد دستگاه‌ها در آفند و پدافند فرهنگی گفتند: «دستگاه‌های فرهنگی ما واقعاً مسؤولیت دارند در این زمینه. فرض بفرمایید حالا فیلم، تئاتر، سینما، خب! اگر مراقبت نباشد [چه می‌شود]! بنده طرفدار جزم‌اندیشی و فشار و اختناق در این زمینه‌ها نیستم، می‌دانید، من اعتقاد راسخ دارم به آزاداندیشی؛ منتها آزاداندیشی غیر از ولنگاری است، غیر از اجازه دادن به دشمن است که از دالان آزاداندیشی و آزادعملی بخواهد ضربه بزند به [کشور]...حالا فرض کنیم یک تئاتری یا یک فیلمی تولید بشود که تیشه به ریشه‌ ایمان این جوان‌ها بزند؛ این خوب است؟ این چیزی نیست که انسان از آن احساس خطر بکند؟»  ایشان با نام بردن از همه نهادهای مسؤول در حوزه فرهنگ به برخی رفتارهای متاثر از «جوزدگی» انتقاد کرده و افزودند: «فرض کنید یک شخصیت فرهنگی هست که همه‌ عمر خودش را در راه انقلاب گذاشته، یک شخصیت فرهنگی هم هست که هر وقت توانسته به انقلاب نیش زده؛ شما رفتارتان با این دو نفر چه‌جور است؟ شما که مسؤول دولتی هستید یا مسؤول فرهنگی هستید یا مسؤول وزارت مثلاً ارشاد هستید یا وزارت علوم هستید یا سازمان تبلیغات اسلامی هستید- فقط مخصوص کارهای دولتی نیست، دیگران هم همین‌جور هستند- یا صداوسیما، رفتار شما و برخورد شما با این دو آدم چه‌جور است؟ این خیلی مهم است. آن کسی که عمرش را در خدمت انقلاب و در خدمت دین بوده، آیا این [طور] است که مورد تکریم و ترجیح شما باشد، نسبت به آن کسی که در همه‌ عمرش حالا یک قدم [هم] در راه دین و انقلاب که برنداشته، گاهی اوقات ضربه هم زده، نیش هم زده؟ خب! اینها مهم است، اینها نکاتی است که باید به آنها توجه داشت. ما اگر به این نکات توجه نکنیم و بر اثر جوزدگی برویم سراغ مثلاً فرض کنید که فلان کسی که از بن دندان با انقلاب اسلامی و با حکومت اسلامی و با نظام اسلامی مخالف است، خب این خلاف یک حرکت فرهنگی عاقلانه است».
 حوزه هنری هم «جوزده» شده است؟
اکران «فروشنده» در سینماهای متعلق به حوزه هنری یکی از موارد سوال‌برانگیزی است که مسؤولان این نهاد پاسخ و توضیحی در قبال آن ارائه نمی‌دهند. بروز رفتارهای «جوزده» از سوی وزارت ارشاد که یک مجموعه منتسب به دولت است، آن هم در سال آخر دولت، به حدی طبیعی و «بدیهی است» که به خودی خود توجیهی برای حمایت از فیلم اصغر فرهادی از سوی ارشاد به حساب می‌آید. در این میان سوال آنجاست که شرح اهداف و وظایف حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی که یک نهاد حاکمیتی است و مسؤول آن، منتصب رهبری است، با این «جوزدگی»، «مصلحت‌سنجی» و «سیاسی‌کاری» چه نسبتی می‌تواند داشته باشد؟ اگر چه در نقد قبلی در همین روزنامه به مساله اصلی «فروشنده» و توجیه‌ناپذیر بودن اکران این فیلم در سینماهای متعلق به سازمان تبلیغات که بیشترشان از سوی دیگر نهادهای حاکمیتی در اختیار این سازمان قرار گرفته‌اند و بیت‌المال محسوب می‌شوند،  توضیح داده شد اما تذکر اخیر رهبر انقلاب و رفتارهای اخیر سازمان تبلیغات، ابهامات فراوانی درباره مدیریت «مصلحتی» این مجموعه به وجود می‌آورد و سوالاتی از این دست که آیا این نهاد نیز دچار «جوزدگی» و «ولنگاری» است؟ در این میان برخی توجیهات از سوی مسؤولین امر، مانند اینکه با عدم اکران این فیلم نباید به دوقطبی‌های انتخاباتی دامن زد نیز خنده‌دار و لطیفه‌وار است، چرا که در این جمهوری هر دو سال یکبار انتخابات برگزار می‌شود و سوال اینجاست که اگر بنا باشد پیش رو قرار گرفتن هر انتخاباتی بهانه‌ای برای بی‌توجهی به اصول اساسی انقلاب باشد، طی سال‌های آتی چه فضای فرهنگی به وجود خواهد آمد؟ در واقع عقب‌نشینی ارزشی مسؤولان جمهوری اسلامی، در حالی که دشمن سال‌ها در حال «تهاجم فرهنگی» و «شبیخون فرهنگی» است، فقط به بسط ید دشمن در فرهنگ کمک خواهد کرد.