استان قم یکی از قطبهای مهم صنایعدستی کشور است اما طی سالهای اخیر این هنر با رکود مواجه شده و هنر و هنرمندان آن در حال فراموش شدن هستند. اگرچه چند سالی است که به دلیل هجوم تحریمهای ظالمانه، اوضاع اقتصادی کشور شرایط مطلوبی ندارد اما این نابسامانی در بخش صنایعدستی فراتر از موضوع تحریمها بوده و دلیل اصلی آن بیتوجهی و بیبرنامگیهاست. در این میان قم به عنوان یکی از قطبهای صنایعدستی کشور اوضاع ناخوشتری دارد؛ وصف حالی که شنیدنش از زبان فعالان، پیشکسوتان و هنرمندان صنایعدستی شهر کریمه اهل بیت(ع) واقعیتر و شنیدنیتر است. دبیر انجمن سفال و سرامیک قم به وضعیت کنونی صنایعدستی این استان پرداخت و با بیان اینکه صنایعدستی قم در شرایط مناسبی به سر نمیبرد، به مهر گفت: حدود ۳۰۰۰ کارگاه صنایعدستی مجوزدار در قم فعالیت میکند. ابوالقاسم سعادتمند با اعلام اینکه ایران بالاترین تنوع صنایعدستی را در جهان دارد، گفت: تنوع آب و هوایی، وجود اقوام و طوایف گوناگون و ذات هنرپرور ایرانیان، سبب شده بیش از ۲۹۰ نوع صنایعدستی در کشور ثبت شود. وی با ابراز تأسف از وضعیت نابسامان صنایعدستی ادامه داد: متأسفانه در برخی از رشتههای هنری تنها یک استاد فعال داریم و برخی از رشتهها هم به فراموشی سپرده شده است. سعادتمند با اشاره به اینکه سهم اقتصادی کشور از صنایعدستی ناچیز است، گفت: سهم درآمدی کشور از صنایعدستی بهرغم تنوع محصولات به کمتر از ۳۰۰ میلیون دلار میرسد. استاد هنر سفال و سرامیک قم با بیان اینکه سهم پاکستان از صنایع بومی به یکمیلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار میرسد، افزود: حتی کشور کوچکی مانند ویتنام که تا چند دهه گذشته بشدت درگیر جنگ و آوارگی بود، سهم ۵۰۰ میلیون دلاری از صنایعدستی دارد. دبیر انجمن سفال و سرامیک قم با اعلام اینکه قم یکی از قطبهای مهم صنایعدستی کشور محسوب میشود، گفت: زمانی بود که سفال و سرامیک قم مشتریان پروپا قرص خارجی داشت و در اطراف حرم مطهر به عنوان سوغات مخصوص در اختیار مسافران و زائران قرار میگرفت. وی از تعطیلی ۱۵ کارگاه حصیربافی در روستای صرم خبر داد و گفت: الان برخی از صنوف هنری در حال انقراض است. سعادتمند به باقی ماندن تنها 2 گیوهدوز در قم اشاره کرد و گفت: صنایعی مانند تراش روی شیشه، جوش شیشه و صنایع چوبی جنبه صنعتی و ماشینی پیدا کرده و کم و بیش فعال ماندهاند. سعادتمند اشاره جالبی به ساخت سازهای سنتی از جمله سهتار، دوتار، نی و تار در قم کرد و افزود: هنرهایی مانند زرهبافی، نخریسی، گچبری سنتی و کاشیکاری خشتی با تنها یک استاد بنام در آستانه فراموشی است. سعادتمند به اوضاع آشفته آموزش صنایعدستی اشاره کرد و گفت: دورههای آموزشی صنایعدستی به صورت استاد- شاگردی، برگزاری کلاسهای آموزشی سازمان صنعت، سازمان فنی و حرفهای و در قالب کلاسهای خصوصی قابل انجام است که تقریباً هیچ کدام رونق لازم را ندارد. دبیر انجمن سفال و سرامیک قم در بخش دیگری از صحبتهای خود به علل رکود اقتصادی صنایعدستی و تعطیلی کارگاهها اشاره کرد و گفت: واقعاً جای تاسف است که قم بهرغم پیشرفتهای متنوعی که داشته و براساس آمارهایی که اعلام میکنند سالانه ۲۰ میلیون زائر و مسافر در حال رفت و آمد هستند اما صنایعدستی آن دچار رکود شدیدی شده است. سعادتمند کمارزش شدن فعالیتهای یدی، نبود اطلاعرسانی و تبلیغات مناسب، نداشتن توجیه اقتصادی و نبود توانایی در ایجاد بازارهای مناسب و فعال را از عوامل مهم رکود صنایعدستی ارزیابی کرد و ادامه داد: متأسفانه فرهنگسازی لازم و کافی برای استفاده از محصولات صنایعدستی در خانههای ایرانی نمیشود. وی در ادامه با اشاره به جاذبهها و مزایای صنایع دستی، گفت: تولید محصول در کمترین زمان، هزینه تولید پایین و ارزش افزوده بالا و راهاندازی کارگاههای ارزانقیمت از جمله مزایای مهم تولید صنایعدستی است. یکی از فعالان اقتصادی صنایعدستی قم نیز با اشاره به قدمت صنایعدستی در این استان گفت: اگر فرش ابریشم قم قدمت ۱۰۰ ساله دارد و در جهان به ثبت و شهرت رسیده است اما صنایعدستی یافته شده در تپه قلیدرویش قم قدمت حدود ۷ هزار ساله دارد. محمد فقیهی گفت: صنایعدستی میتواند به عنوان یک فرصت درآمدزایی ویژه در قم محسوب شده و به رشد و توسعه اقتصادی استان کمک شایانی کند.