گروه اقتصادی: با وجودی که وزیر نیرو بر عقد قرارداد ۳ میلیارد دلاری ساخت نیروگاه با ترک‌ها پافشاری می‌کند اما باید از وی پرسید این شرکت چند درصد از بازار برق اروپا را در اختیار دارد؟ یا شرکت مذکور در چند مناقصه بین‌المللی این حوزه شرکت کرده و در چند مناقصه برنده شده است؟ به گزارش نسیم، بررسی سوابق شرکت یونیت اینترنشنال که در حال بستن قراردادی ۳ میلیارد دلاری با وزارت نیرو برای احداث نیروگاه است، نشان می‌دهد که برخلاف اظهارات مسؤولان این وزارتخانه، این شرکت ترکیه‌ای نه نیروگاه‌ساز است و نه اعتبار بین‌المللی چندانی دارد و نه در دوران جنگ تحمیلی در ایران در حال فعالیت بوده است. اواسط خردادماه امسال، وزارت نیرو تفاهمنامه‌ای را با شرکت ترکیه‌ای «یونیت اینترنشنال» برای احداث 5000 مگاوات نیروگاه به ارزش 3 میلیارد دلار امضا کرد و در ماه‌های اخیر، در حال نهایی کردن قرارداد و طی مراحل قانونی آن در داخل کشور از جمله اخذ مجوز از سازمان سرمایه‌گذاری خارجی است. بنا به این گزارش، از آنجا که واگذاری این میزان نیروگاه حرارتی به صورت یکجا و در قالب قرارداد اینچنینی به بخش خصوصی در دنیا بی‌سابقه است، به ذهن متبادر می‌شود که حتما شرکت «یونیت اینترنشنال» شرکت بسیار معتبری در سطح جهان است که دولت ایران شرکت‌هایی مانند مپنا با تجربه بیش از 50 هزار مگاوات نیروگاه‌سازی را کنار گذاشته و با این شرکت ترک وارد مذاکره شده است، آن هم نه برای 500 یا 1000 مگاوات، بلکه برای 5000 مگاوات نیروگاه! در همین راستا، حمید چیت‌چیان، وزیر نیرو در مصاحبه با روزنامه ایران در 25 مرداد درباره سوابق این شرکت گفته است: «این شرکت در سال‌های جنگ تحمیلی ایران و عراق برای ایران 5 نیروگاه بزرگ با بهترین کیفیت آن زمان ساخته است. چطور می‌شود که شرکتی 28 سال پیش بتواند برای ما نیروگاهی بسازد که هنوز کارآمد است اما اکنون توان انجام این طرح را نداشته باشد؟ این شرکت در کشورهای مختلف دنیا در ترکیه، ایتالیا و چند کشور دیگر اروپایی مالک نیروگاه و دارای اعتبار است. علاوه بر این سرمایه‌گذار خارجی در زمینه نیروگاه‌های آبی، حرارتی و بادی نیروگاه ساخته و ثابت کرده که شرکت بزرگ و توانمندی است». با این وجود، بررسی‌های صورت گرفته نسیم‌آنلاین نشان می‌دهد بخش‌های زیادی از اظهارات آقای چیت‌چیان در این زمینه خلاف واقع است که در ادامه توضیح داده خواهد شد:
1- زمان احداث نیروگاه‌ها در ایران: 5 نیروگاهی که وزیر نیرو به آنها اشاره می‌کند در سایت شرکت یونیت اینترنشنال و توضیحات قبلی مسؤولان وزارت نیرو مشخص شده‌ که عبارتند از: نیروگاه گازی رودشور و بخش گاز نیروگاه‌های منتظر قائم، شهید رجایی، فارس و شریعتی. براساس صحبت‌های چیت‌چیان انتظار می‌رود همه این نیروگاه‌ها قبل از سال 69 وارد مدار شده باشند، زیرا جنگ در سال 67 به پایان رسیده بود و طول دوره ساخت نیروگاه گازی 2 سال است. این در حالی است که طبق گزارش‌های رسمی وزارت نیرو تمام این نیروگاه‌ها از سال 71 به بعد وارد مدار شده‌اند! بر همین اساس، شرکت یونیت اینترنشنال در دوران جنگ تحمیلی در ایران در حال فعالیت نبوده است. جالب این است که در دوره تحریم‌های شدید اخیر که کشور ما با مشکلات متعددی روبه‌رو شد نیز این شرکت ترکیه‌ای در ایران حضور نداشته است.
2- سازنده نیروگاه‌ها در ایران: نکته بعدی این است که وزیر نیرو ادعا می‌کند این شرکت ترکیه‌ای، 5 نیروگاه مذکور را در ایران ساخته است. این در حالی است که براساس گزارش‌های رسمی وزارت نیرو این نیروگاه‌ها را شرکت‌های زیمنس آلمان و جان براون ساخته‌اند و شرکت یونیت اینترنشنال نقشی در این زمینه نداشته است.
3- مالکیت نیروگاه‌ها در کشورهای اروپایی: نکته مهم دیگری که چیت‌چیان اشاره کرده‌ است، مالکیت نیروگاه در کشورهای اروپایی توسط این شرکت ترکیه‌ای است. در این راستا، باید از ایشان پرسید شرکت یونیت اینترنشنال که قرار است مالک 100 درصدی 5000 مگاوات نیروگاه در ایران شود، مالک 100 درصدی چه مقدار نیروگاه در جهان است؟ پاسخ این سوال با توجه به اطلاعات مندرج در سایت اینترنتی این شرکت ترکیه‌ای فقط 177 مگاوات است! باید از وزیر نیرو پرسید که براساس چه منطقی این سابقه حداقلی و بسیار اندک را برای واگذاری 5000 مگاوات نیروگاه کافی می‌دانید؟ بهتر بود به جای این موضوع اشاره می‌شد شرکت یونیت اینترنشنال چند درصد از بازار برق اروپا را در اختیار دارد. یا اینکه این شرکت در چند مناقصه بین‌المللی این حوزه شرکت کرده و در چند مناقصه برنده شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد شرکت یونیت اینترنشنال در طول عمر 42 ساله خود در تأسیس 6000 مگاوات نیروگاه حرارتی مشارکت داشته که 4500 مگاوات آن مربوط به پروژه‌های اجرا شده در ایران بوده، آن هم نه به عنوان یک نیروگاه‌ساز بلکه صرفا به عنوان یک واسط برای خرید تجهیزات و تامین مالی. در واقع این شرکت اعتبار بسیار اندکی در صنعت نیروگاه‌سازی دارد که آن هم مدیون کشور ما است و دینی بر گردن مردم ایران برای کمک به کشور در زمان جنگ تحمیلی ندارد که وزارت نیرو بخواهد با واگذاری یک قرارداد ویژه و پرسود به این شرکت ترکیه‌ای در شرایط پسابرجام جبران کند.
بنابراین بهتر است مسؤولان وزارت نیرو و بویژه آقای چیت‌چیان، آبروی این وزارتخانه را خرج قراردادی ضعیف و غیرقابل قبول با شرکت یونیت اینترنشنال نکنند و ادعای نادرست اعتبار این شرکت را دستاویز اقدامات غیرقابل دفاع خود در این زمینه قرار ندهند. ناگفته نماند انتظار می‌رفت مسؤولان وزارت نیرو با برخورد کارشناسانه، انتقادات وارده به قرارداد 3 میلیارد دلاری با شرکت ترکیه‌ای یونیت اینترنشنال و امتیازات انحصاری و ویژه داده شده به این شرکت را پاسخ دهند نه اینکه با فرافکنی و اعلام اطلاعات غیرواقعی به افکار عمومی در پی توجیه عملکرد نادرست خود در این زمینه برآیند.