گروه بینالملل: رئیسجمهوری ترکیه، روز پنجشنبه اعلام کرد آنگونه که آنکارا از نیروهای کرد در شمال سوریه میخواهد این نیروها به شرق رود فرات عقبنشینی نکردهاند؛ اظهاراتی که در واقع به معنی ادامه عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه است. رجب طیب اردوغان در سخنانی که در آنکارا ایراد کرد، عنوان داشت: در حال حاضر کسانی هستند که میگویند نیروهای کرد به شرق فرات رفتهاند اما ما میگوییم هرگز آنها از رود عبور نکردهاند و هنوز در مناطق غربی هستند. رئیسجمهور ترکیه گفت: در چارچوب عملیات نظامی موسوم به «سپر فرات» در سوریه، معارضان تحت حمایت ارتش ترکیه تاکنون توانستهاند 400 کیلومتر مربع در شمال سوریه را از داعش و دیگر گروههای تروریستی بازپس گیرند. وی افزود: ترکیه برای ایجاد منطقه امن در سوریه تلاش میکند اما قدرتهای بزرگ هنوز با این مساله موافقت نکردهاند. داعش و افراد مسلح کرد تهدیدی برای امنیت ترکیه هستند. ارتش ترکیه، اواخر هفته گذشته پس از یکسری عملیات هوایی و آتش توپخانه از نقطه مرزی «کارکامیش» واقع در نقطه مقابل جرابلس سوریه، با حدود 20 دستگاه تانک و شماری نیروی ویژه وارد خاک سوریه شد. هدف ادعایی ترکها پاکسازی داعش از مرزهای ترکیه اعلام شده بود ولی گویا داعش پیشتر از این عملیات باخبر شده و شهر را ترک کرده بود. در همین راستا، شبهنظامیان کرد و دیگر نیروهایی که شهر منبج در شمال سوریه را به تصرف خود درآوردهاند، اسناد و عکسهایی را به دست آوردهاند که ارتباط ترکیه با داعش و دیگر گروههای تروریستی در سوریه را افشا میکند. این اسناد حاکی است دستگاههای اطلاعاتی ترکیه ورود تروریستهای مسلح خارجی به سوریه برای پیوستن به گروههای تروریستی از جمله داعش و همچنین امکان انتقال تجهیزات و ادوات جنگی را برای این گروهها از ترکیه به سوریه فراهم کردهاند. کردها تصاویری از گذرنامههای افراد مسلح که ظرف 3 سال گذشته از جمهوریهای شوروی سابق، اندونزی، صربستان و بوسنی از طریق ترکیه وارد سوریه شدهاند را منتشر کردند. در میان اسناد کشف شده، برخی مدارک متعلق به عربهایی است که اغلب از اتباع مصر هستند. با در نظر گرفتن این موضوع که ترکیه، عناصر اخوانالمسلمین و تروریستهای مسلح وابسته به آنها را پس از خروجشان از مصر پذیرفته است، این مساله نیز منطقی به نظر میرسد. در میان اسنادی که کردها منتشر کردهاند، تصاویری از مجوز اقامت موقت که توسط دولت ترکیه صادر شده است و کارتهای اعتباری و اسناد دیگری به چشم میخورد که نشان میدهد ماجرا بسیار فراتر از قاچاق و عبور غیرقانونی دور از چشم مقامات مسؤول است. نکته قابل توجه در این باره، این است که برخی اسناد از وجود ارتباطاتی بین سرویس اطلاعاتی ترکیه با فرآیند انتقال عناصر مسلح و تجهیزات و تسلیحات به سوریه حکایت دارد.
جزئیات دیدار بارزانی و اردوغان
همزمان با سفر جو بایدن، معاون رئیسجمهوری آمریکا به ترکیه، مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان نیز در آنکارا حاضر شد. گزارشها حاکی است که دیداری سهجانبه میان بارزانی، بایدن و اردوغان برگزار شد اما هیچ خبری درباره این نشست سهجانبه در جایی منتشر نشد. آنکارا در حالی میزبان مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان بوده که او و اعضای دولت ترکیه هنوز حاضر به استفاده از واژه اقلیم برای کردستان عراق نیستند و این منطقه را اقلیم کردی یا اقلیم شمال عراق مینامند. یکی از مسائل مورد مذاکره در دیدارهای بارزانی با اردوغان و دیگر مقامات ترکیهای بحث بستن مدارس فتحالله گولن، روحانی خود تبعید شده مخالف حکومت اردوغان در ایالات متحده است که متهم به دست داشتن در کودتای ناکام 15 جولای است. بارزانی به اردوغان گفته است بستن این مدارس که بیش از 20 مدرسه است به دلیل کمبود مدارس و معلم در اقلیم کردستان آسان نیست و 2 طرف باید راهی برای جایگزینی این مدارس در صورت بسته شدن آنها بیابند. به گفته این منابع، مذاکرات 2 طرف در این زمینه همچنان ادامه دارد. بسیاری از تحلیلگران بر این اعتقادند که مواضع ترکیه در موضوع موصل ملایم شده و حاضر است گامهایی را برای حل مساله پاکسازی موصل از دست داعش بردارد. بویژه که ارتش عراق تحرکات نظامی خود را برای بازپسگیری این شهر از محورهای متعدد آغاز کرده است.
تداوم اخراجیها در ترکیه
دولت ترکیه طی حکمی اجرایی دستور داد 10 هزار کارمند بخشهای مختلف به دلیل ارتباط با کودتای 15 جولای اخراج شوند. بر این اساس در راستای پاکسازیهای دولت ترکیه در دوران پساکودتا، مقامات این کشور 8 هزار نفر از نیروهای امنیتی و بیش از 2 هزار استاد و کارمند دانشگاهی را به دلیل اتهام ارتباط با عاملان کودتای نافرجام از کار تعلیق کرد. طبق این گزارش، دولت ترکیه 3300 قاضی را نیز از کار برکنار کرده اما اعلام کرد قضات و دادستانهای بازنشسته میتوانند طی 2 ماه آینده برای رسیدگی به امور بازداشتیهای عظیم پساکودتا به کار برگردند.
رئیس پارلمان اروپا در آنکارا
برای نخستینبار پس از کودتای نافرجام15 جولای در ترکیه، روز پنجشنبه یک مقام اروپایی وارد آنکارا شد. براین اساس، مارتین شولتز، رئیس پارلمان اروپا پس از دیدار با نخستوزیر ترکیه، از واکنش مردم ترکیه به اقدام نظامی نافرجام 15 جولای تقدیر و تشکر کرد. شولتز گفت: خانمها و آقایان! گفتوگویی بسیار جزئی و فشرده با نخستوزیر داشتیم و همه توافقنامهها و مناقشههایی را که هماکنون بین 2 طرف وجود دارد خیلی فشرده و سازنده مورد بحث و تبادل نظر قرار دادیم. این در حالی است که کمیساریای امور آوارگان سازمان ملل در اروپا از تعلیق توافق آنکارا و اتحادیه اروپایی درباره پذیرش آوارگان در ترکیه خبر داد. ترکیه برای اجرای این موافقتنامه خواستار پیشرفت در مذاکرات عضویت این کشور در اتحادیه اروپایی، دریافت کمکهای مالی و معاف شدن شهروندان ترکیه از دریافت روادید در سفر به کشورهای اتحادیه اروپایی شده است.
ترکیه درصدد عادیسازی روابط با سوریه و مصر
نخستوزیر ترکیه جمعه اعلام کرد بعد از روسیه و رژیم صهیونیستی، اکنون نوبت عادیسازی روابط با کشورهای سوریه و مصر است. بنعلی ییلدریم طی جلسهای با وزرای کابینه گفت: «انشاءالله روابط با مصر و سوریه عادی خواهد شد. ترکیه اقدامات جدی را برای عادیسازی روابط با مصر و سوریه آغاز کرده است». نخستوزیر ترکیه پیشتر نیز این مساله را تکرار کرده و ضمن تاکید بر لزوم تقویت روابط دیپلماتیک آنکارا در منطقه گفته بود: «ما حلقه دوستی خود را گسترش خواهیم داد. ما این کار را آغاز کردهایم و در قدم اول روابطمان با روسیه و اسرائیل را عادی کردهایم. انشاءالله روابطمان را با سوریه هم عادی خواهیم کرد».