عبدالباری عطوان*: 2 تحول مهم در جنگ یمن شکل گرفته که ممکن است این جنگ را به نبردی منطقه‌ای تبدیل کند که خطر آن کمتر از جنگ سوریه نیست. تحول اول: ائتلاف «انصارالله و صالح» از موشک‌های بالستیک موسوم به «برکان1» از نوع موشک‌های اسکاد پرده برداشت که برد این موشک 800 کیلومتر، وزن کلاهک جنگی آن تقریبا 500 کیلوگرم، طول آن 12 متر و قطر آن 88 سانتیمتر است. تحول دوم: تقریبا 5 هزار جنگجوی یمنی وابسته به عبدربه منصور هادی از استان‌های جنوبی یمن از بندر عدن به بندر عصب اریتره انتقال داده شدند. آنها در اریتره در اردوگاه‌ها و پایگاه‌های نظامی برپا شده توسط ائتلاف سعودی مستقر خواهند شد و پس از آن جهت مقابله با حملات ارتش و نیروهای مردمی یمن در مرزهای عربستان با این کشور استقرار خواهند یافت. اهمیت تحول اول نشأت گرفته از آن است که ائتلاف انصارالله و صالح توانسته همانند حزب‌الله در لبنان و جنبش حماس در نوار غزه به فناوری موشک‌های بالستیک دست یابد؛ زیرا دستیابی به این نوع از موشک‌ها موفقیت‌آمیز‌ترین شیوه در واکنش نشان دادن به برتری هوایی ائتلاف سعودی به‌شمار می‌آید زیرا عربستان و اسرائیل از جنگنده‌های بسیار مدرن آمریکایی برخوردار هستند و با پدافندهای ضد هوایی معمولی نمی‌توان آنها را سرنگون کرد. چه‌بسا برخی بگویند که عربستان با نصب سامانه موشک‌های پاتریوت در امتداد مرزهای جنوبی خود توانسته با این موشک‌ها مقابله کند که مطلب صحیحی است ولی خرید و استفاده از موشک‌های پاتریوت بسیار هزینه‌بر است و هر موشک تقریبا 3 میلیون دلار هزینه دارد. با توجه به اینکه حزب‌الله بیش از 50 هزار موشک از این نوع در اختیار دارد، متوجه می‌شویم که مقابله با این موشک‌ها از نظر مالی هزینه بسیار سنگینی به همراه خواهد داشت. همچنین موشک‌های پاتریوت به طور همزمان نمی‌توانند با صدها یا هزاران موشک مقابله کنند. براساس این گزارش، عربستانی‌ها و آمریکایی‌ها چه انتظاری از یمنی‌ها دارند؟ آمار رسمی سازمان ملل تاکید دارد که تاکنون 10 هزار یمنی در این جنگ کشته و تقریبا 30 هزار نفر زخمی شده‌اند و بخش عمده کشته‌ها و زخمی‌ها را قربانیان حملات هوایی تشکیل می‌دهند.
درباره تحول دوم یعنی انتقال هزاران مزدور یمنی از استان‌های جنوبی به جبهه‌های نبرد جهت دفاع از شهرها و سرزمین‌های عربستان در مرزهای جنوبی، می‌توان گفت این اقدام به طور همزمان برای یمن و عربستان پیامدهای خطرناکی خواهد داشت زیرا بخش عمده این جوانان در وهله اول به دلیل فقر و نیاز و بیکاری برای انجام چنین ماموریت خطرناکی داوطلب شده‌اند. انتقال نیروهای داوطلب یمنی برای دفاع از شهرهای عربستان در جنوب در وهله اول بیانگر آن است که این ماموریت توسط نیروهای سعودی انجام نخواهد گرفت و در وهله بعد بیانگر شدت گرفتن و گسترش یافتن درگیری‌های مرزی است و همچنین نشان می‌دهد عربستان به طور کلی به جنگ فرسایشی اولویت داده است.
سرتیپ لقمان، سخنگوی ارتش یمن هنگام اعلام خبر پیشبرد موشک‌های بالستیک تاکید کرد: عملیات نظامی ائتلاف «انصارالله و صالح» در جیزان، نجران و عسیر عربستان منحصر نخواهد ماند تا آنکه بتواند به اهداف راهبردی خود تحقق ببخشد. سرتیپ لقمان این اهداف راهبردی را مشخص نکرد. آیا هدف بازگرداندن 3 شهر جنوبی جیزان، نجران و عسیر به تمامیت ارضی یمن است یا نفوذ در عمق عربستان ؟
دخالت عربستان و همپیمانانش در یمن در حال عمیق‌تر شدن و بن‌بست در حال گسترش یافتن است و میزان تلفات جانی و مادی به دلیل بمباران‌های هوایی بی‌هدف در حال افزایش است. همه اینها باعث می‌شود فشارهای خارجی بر عربستان افزایش یابد و متهم شدن ریاض به ارتکاب جنایات جنگی تقویت یابد. هم‌اکنون آمریکا در همین راستا، در آستانه متوقف کردن قرارداد فروش تانک و تفنگ‌های خودکار به عربستان به ارزش 2/1 میلیارد دلار قرار گرفته زیرا کنگره با این قرارداد اعلام مخالفت کرده است و آلمان نیز قرارداد مشابه فروش تانک به عربستان را لغو کرد. عملیات نظامی عربستان که 18 ماه پیش با عنوان به‌اصطلاح توفان قاطعیت آغاز شد، نتوانست یمنی‌ها را به زانو درآورد و نخواهد توانست. مشکل عربستان در صنعا و آزادسازی آن نیست بلکه در صعده، عمران و حجه است. اشغال این شهرها امکانپذیر نیست و در طول تاریخ هیچ نیروی مهاجمی نتوانسته وارد آنها شود چه رسد که بخواهد در آنها به پیروزی دست یابد.
*تحلیلگر برجسته جهان عرب