گروه فرهنگ و هنر: در ایام نزدیک به سالگرد فاجعه منا و در حالی که با گذشت زمان، ابعاد این اتفاق خسارتبار برای خانواده قربانیان مشهود می‌شود و وجوه بین‌المللی جنایات آل‌سعود نیز شدت بیشتری گرفته است، فعالیت‌های رسانه‌ای و تصویری مناسبی برای نشان دادن ابعاد این واقعه صورت نگرفته است. به گزارش
«وطن امروز»، اگرچه به صورت محدود آثاری متناسب با این واقعه در طول یک سال گذشته تولید شده است اما به هیچ‌وجه گویای ابعاد واقعه تلخ منا نیست. یکی از بخش‌های مهم پیام اخیر رهبر انقلاب به حجاج بیت‌الله‌الحرام نیز به پیگیری این موضوع توسط مسلمانان اشاره داشت. در بخشی از پیام رهبر معظم انقلاب آمده است: «اکنون قریب یک سال از حوادث مُدهش منا می‌گذرد که در آن، چند هزار نفر در روز عید و در لباس احرام، در زیر آفتاب و با لب تشنه، مظلومانه جان‌باختند؛ اندکی پیش از آن در مسجدالحرام نیز جمعی در حال عبادت و در طواف و نماز به خاک و خون کشیده شدند. حکام سعودی در هر 2 حادثه مقصرند... هزار خانواده از کشورهای گوناگون عزیزان خود را از دست دادند و ملت‌های آنان داغدار شدند. از جمهوری اسلامی نزدیک به 500 نفر در میان شهدا بودند. دل خانواده‌ها همچنان مجروح و داغدار است و ملت همچنان غمگین و خشمگین است». ایشان در بخش دیگری از پیام نیز خواستار پیگیری این موضوع شدند: «جهان اسلام، اعم از دولت‌ها و ملت‌های مسلمان باید حاکمان سعودی را بشناسند و واقعیت هتاک و بی‌ایمان و وابسته و مادی آنان را به‌درستی درک کنند؛ باید به‌خاطر جنایاتی که در گستره جهان اسلام به بار آورده‌اند، گریبان آنها را رها نکنند». در این بین استفاده از سینما و تصویر برای نشان دادن جنایات آل‌سعود و چهره واقعی این رژیم سفاک، در حالی که نزدیک به 500 نفر از هموطنان ایرانی در این فاجعه قربانی شده‌اند، این مهم را بویژه برای ما ایرانیان ضروری‌تر می‌سازد. در این مسیر البته فعالیت‌هایی شده است. نماهنگ، مستند، فیلم کوتاه و تلویزیونی و احتمالا یک فیلم سینمایی که با برداشتی آزاد یکی از قربانیان منا را محور داستان خود قرار داده است، در طول یک سال گذشته تولید شده‌اند یا در مسیر تولید قرار دارند.
سفیر منا
«سفیر منا» عنوان مستندی است که درباره زندگی و نحوه شهادت شهید رکن‌آبادی دیپلمات ایرانی و یکی دیگر از قربانیان منا تولید شده است و همزمان با واقعه منا پخش خواهد شد. حسین سیاف‌زاده، کارگردان مستند «سفیر منا» که در حال تهیه این مستند است، از اتمام فرآیند تولید این اثر هنری تا پایان شهریور خبر داد. سیاف‌زاده گفته است: در این مستند با حدود 60 نفر از افرادی که شهید رکن‌آبادی را از نزدیک می‌شناختند مصاحبه شده است و تلاش شده زوایای شخصیتی این شهید بزرگوار بخوبی به تصویر کشیده شود. در مدت زمان فیلمبرداری تلاش کردیم علاوه بر خانواده و نزدیکان، با افرادی که تعامل کاری با این شهید داشته‌اند صحبت شود که از جمله این افراد می‌توان به شیخ نعیم قاسم معاون دبیر کل حزب‌الله لبنان، دکتر علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، سیدعباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه، حسین شیخ‌الاسلام سفیر سابق ایران در سوریه و... اشاره کرد. این مستندساز خط سیر فیلمنامه «سفیر منا» را براساس مسیر تاریخی بیان کرد و ادامه داد: در این مستند از بدو تولد شهید رکن‌آبادی، حضور ایشان در جبهه، ورود به دانشگاه امام صادق(ع) تا طی مراتب مختلف در وزارت امور خارجه به صورت تاریخی بیان شده است. نکته مهمی که در فعالیت‌های شهید رکن‌آبادی به‌وضوع روشن است و افراد مختلف مصاحبه شونده روی آن تأکید دارند، عملکرد جهادی و مجاهدانه این شهید بزرگوار است. نقل شده که در جریان جنگ 33 روزه در حالی که ایشان نفر دوم سفارت ایران در سوریه بودند، سوار بر موتور به انتقال بسته‌های مورد نیاز مردم می‌پرداختند. این اقدام ایشان به حدی برجسته بود که سیدحسن نصرالله
دست خطی در تقدیر و تشکر از ایشان نوشت و به شهید رکن‌آبادی هدیه کرد. گفتنی است مستند «سفیر منا» محصول سازمان هنری- رسانه‌ای اوج است که در خانه مستند انقلاب اسلامی تهیه شده و قرار است ابتدای مهر ماه از سیمای جمهوری اسلامی به نمایش در آید.
خانم سادات
«خانم سادات» عنوان یک فیلم سینمایی است که گفته شده همزمان با سالگرد واقعه منا به نمایش درخواهد آمد. این فیلم برداشتی آزاد از زندگی شهید حاجی‌حسنی قاری بین‌المللی قرآن و یکی از قربانیان فاجعه مناست. مریم ابراهیم‌وند، کارگردان این فیلم سینمایی گفته است: تلاش می‌کنیم این فیلم همزمان با سالگرد فاجعه منا اکران شود. قصه فیلم از سقوط جرثقیل در مکه آغاز و اتفاقات حج تمتع سال 94 بویژه فاجعه منا را به تصویر می‌کشد. کارگردان خانم سادات پیش‌تر از هماهنگی‌های به‌عمل آمده با برادر و مادر شهید حاجی‌حسنی در پیش‌تولید نیز خبر داده و گفته بود: تمام موضوعات فیلم را با برادر و خانواده شهید حاجی‌حسنی مرور و چک کرده و از خانواده ایشان رضایتنامه هم دریافت کردم که بخشی از زندگی شهید حاجی‌حسنی براساس برداشت آزاد ساخته شود. کارگردان فیلم سینمایی سادات از بازیگران با تجربه و هنرمندان محبوب کشور را از دیگر نقاط قوت و مثبت این اثر سینمایی برشمرده و افزوده بود:‌ امین زندگانی، آفرین عبیسی و بهمن زرین‌پور در این فیلم به ترتیب به ایفای نقش شهید حاجی‌حسنی‌کارگر و مادر و پدرش می‌پردازند.  شهره لرستانی و گلاره عباسی نیز از بازیگرانی هستند که در این پروژه همکاری داشته‌اند. نویسندگی این کار را علی‌اکبر محلوجیان به عهده گرفته که با برداشتی آزاد به تصویرسازی شخصیت شهید حاجی‌حسنی می‌پردازد. شهید محسن‌ حاجی‌حسنی‌کارگر، قاری بین‌المللی و نفر اول مسابقات قرآن کریم در مالزی، دوم مهر سال گذشته همزمان با ادای مراسم رمی جمرات در منا به همراه جمع کثیری از حجاج کشورمان دعوت حق را لبیک گفت.
«تنگی نفس»
«تنگی نفس» عنوان مستند دیگری است که در این‌باره ساخته شده است. تنگی نفس مستند 60 دقیقه‌ای و محصول انجمن سینمای انقلاب و دفاع‌مقدس است که به بررسی فاجعه منا می‌پردازد. «فرود عوض‌پور» کارگردان فیلم سال گذشته در مراسم رونمایی و نقد و بررسی این فیلم با اشاره به شکل‌گیری این مستند گفته بود: پروسه شکل‌گیری تنگی نفس از زمانی آغاز شد که از انجمن سینمای انقلاب و دفاع‌مقدس با من تماس گرفتند و پیشنهاد این کار را به بنده دادند. بلافاصله نشستی را برگزار کردیم و خیلی سریع فیلم وارد پروسه تولید شد. معتقدم این کار بدون مساعدت مدیران انجمن و تلاش و همت همکارانم در گروه تولید شکل نمی‌گرفت. بویژه کسری رضایی که نه‌تنها تدوینگر این فیلم بود بلکه در طول کار مانند یک مشاور بنده را همراهی می‌کرد. «عباس عمرانی» تهیه‌کننده فیلم در این نشست گفت: بعد از اینکه واقعه غمبار منا اتفاق افتاد و خبر آن از شبکه‌های مختلف منتشر شد بلافاصله تصمیم گرفتم در این‌باره یک فیلم مستند تولید کنیم. بنابراین موضوع را با آقای نیرومند، مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع‌مقدس مطرح کردم و ایشان هم موافقت کردند اما چون مجالی برای نگارش کامل فیلمنامه نبود بدون وقفه کار را شروع کردیم تا در ادامه به اهداف مورد نظر خود برسیم. «ابوالفضل جلیلی» کارگردان سینمای ایران درباره این مستند گفت: من معمولا اهل کشف و شهود هستم از این‌رو، فیلم را با همین دید نگاه کردم و اگر چه فیلم یک فیلم غم‌انگیز است اما فیلم لطیفی است و حتی غم آن هم غم قشنگی است. درحالی که در اول فیلم ما با کات‌های خیلی سریع روبه‌رو هستیم که من موافق این نوع تدوین نیستم اما در نهایت تدوین کار خیلی خوب صورت گرفته است ضمن اینکه فیلم خسته‌کننده نیست. محمدحسین نیرومند، مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع‌مقدس نیز درباره این اثر می‌افزاید: وظیفه انجمن، تولید است ولی با همکاری دستگاه‌های فرهنگی باید امکان نمایش چنین آثاری فراهم شود. متاسفانه در کشور وضعیت تولید بد نیست اما برای نمایش آثار به مخاطبان مشکل داریم. وی ابراز امیدواری کرده بود سازمان حج و زیارت هم امکان پخش گسترده این مستند در شهرهای مختلف کشور را ایجاد کند، چرا که اگر این مستند بیشتر دیده شود، تاثیرگذار‌تر خواهد بود. فیلم مستند «تنگی نفس» تولید انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس، در دومین جشنواره فیلم سماء، برنده پرستوی زرین بهترین کارگردانی شد.
 5 فیلم درباره فاجعه منا در جشنواره مقاومت
در آستانه سالروز فاجعه منا 5 فیلم با این موضوع و عربستان در بخش مسابقه سینمای ایران جشنواره مقاومت به نمایش درمی‌آیند. جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت در این دوره جشنواره موضوع فاجعه منا را به عنوان یکی از موضوعات محوری و محتوایی هم در بخش‌های داخلی و هم بین‌الملل مورد توجه قرار داده که پس از جمع‌بندی آثار در بخش‌های داخلی 5 عنوان فیلم در مرحله مسابقه قرار گرفته است. «عروج بی‌خروش» به کارگردانی امیر مهریزدان و تهیه‌کنندگی مصطفی خیرپور (مستند)، «آقای سفیر» به کارگردانی ناصر نادری و تهیه‌کنندگی موسسه فرهنگی روایت فتح(مستند)، «آنجا کربلا شد» به کارگردانی محسن جهانی و محسن عقیلی به تهیه‌کنندگی محسن جهانی(مستند)، «خیابان 204» به کارگردانی محمدامین امامی و تهیه‌کنندگی خانه طراحان انقلاب اسلامی (پویانمایی) و «می‌کشیم» به کارگردانی سیدمهران علوی و تهیه‌کنندگی سازمان هنری- رسانه‌ای اوج(نماهنگ) از جمله این 5 اثر هستند. گفتنی است، این جشنواره میزبان تازه‌ترین ساخته کارگردان پادشاه شن‌ها با عنوان «فانی و از هم گسیخته» نیز خواهد بود. نجدت انزور، کارگردان جنجالی سوری در تازه‌ترین اثر خود فیلم «فانی و از هم گسیخته» (فانیه و تتبدد) که به پشت پرده جنایات یکی از رهبران داعش می‌پردازد را ساخته است. نجدت انزور، کارگردان مشهور سوری سازنده فیلم جنجالی «پادشاه شن‌ها» است که به داستان عبدالعزیز آل‌سعود، موسس پادشاهی سعودی در عربستان می‌پردازد و در دوره گذشته نمایش آن در جشنواره مقاومت و سینماهای سوریه بازتاب‌های گسترده‌ای را به همراه داشت.  این کارگردان حتی از سوی «عدنان العایض» مفتی عربستانی محکوم به اعدام شده است. فیلم قبلی نجدت انزور یک فیلم تاریخی بود که تاریخ به‌وجود آمدن رژیم آل‌سعود در سرزمین حجاز و نجد را حکایت می‌کرد و فیلم جدید این فیلمساز جنایات و وحشیگری‌های رهبران و مزدوران داعش را به تصویر می‌کشد.