دکتر حسن خلیل خلیلی: «کعبه»؛ نماد قداست، وحدت و همدلی، اینک در حجابی قرار گرفته که کمتر کسی را یارای کنار زدنش فراهم است، با رنگ و لعاب مذهب، تهی از مذهب، با محتوایی شرک‌آلود که «نسیم بیداری» را به خاک و خون کشیده است و چهره واقعی «حج»؛ نماد مبارزه با شرک و بت‌پرستی، در پرده‌ای از ظلم و ستم گرفتار آمده که بوی شیطان می‌دهد، بوی عفریته‌های جنون‌بار، که شریان دین‌خواهی اصیل را هدف گرفته‌اند! «بزرگ‌ترین درد جوامع اسلامی این است که هنوز فلسفه واقعی بسیاری از احکام الهی را درک نکرده‌اند و حج با آن همه راز و عظمتی که دارد هنوز به صورت یک عبادت خشک و یک حرکت بی‌حاصل و بی‌ثمر باقی مانده است... چه باید کرد و این غم بزرگ را به کجا باید برد که حج بسان قرآن مهجور گردیده است و به همان اندازه‌ای که آن کتاب زندگی و کمال و جمال در حجاب‌های خودساخته ما پنهان شده است و این گنجینه اسرار آفرینش در دل خروارها خاک کج‌فکری‌های ما دفن و پنهان گردیده است و زبان انس و هدایت و زندگی و فلسفه زندگی‌ساز او به زبان وحشت و مرگ و قبر تنزل کرده است، حج نیز به همان سرنوشت گرفتار گشته است، سرنوشتی که میلیون‌ها مسلمان هر سال به مکه می‌روند و پا جای پای پیامبر و ابراهیم و اسماعیل و هاجر می‌گذارند ولی هیچکس نیست که از خود بپرسد ابراهیم و محمد(ص) که بودند و چه کردند؟ هدفشان چه بود؟ از ما چه خواسته‌اند؟ گویی به تنها چیزی که فکر نمی‌شود، همین است». باید دین را از محتوا ربود! باید پرده‌ای زیبا به روی دین کشید تا در زیر سراپرده آن، اجتهاد به رأی کرد و خون هر جنبده‌ای را مباح نمود! از سعی صفا و مروه تا رمی جمرات، دیگر بوی آزادیخواهی به مشام نمی‌رسد. تنها و تنها، لذت مردگی و عصیان اسارت را می‌توان در این دیار بیغوله، نشان کرد! خدای کعبه؛ اینک در اختفای پرده‌دارانی است که پرده‌ها دریده و از عایداتش کودکان بی‌شماری را در پستوی بی‌حرمتی‌ها با بوسه مرگ هم‌آغوش کرده‌اند و انتقام ناپاکی خویش را از بندگان مظلوم خدا گرفته‌اند. خدای کعبه را باید در سجده‌گاه تربت این حریم جست‌وجو کرد، لیکن، دیگر مرغ حق، حدیث حق حق در این سراپرده نمی‌سراید، بلکه قق قق آوای دلنشین پرده‌داران و کاسبان آن است؛ تلفیقی از قدرت و حق! اینک، شیعیان سوریه در خونی می‌غلتند که بهای یا رب یا رب‌های خشک و بی‌روح در سایه‌سار پرده‌های درهم‌تنیده‌ای است که مفتیان آل‌سعود تفسیرگو و مروج آنند.  «آری! در منطق استکبار جهانی هر که بخواهد برائت از کفر و شرک را پیاده کند متهم به شرک خواهد شد، و مفتی‌ها و مفتی‌زادگان این نوادگان بلعم باعوراها، به قتل و کفر او حکم خواهند داد». کعبه؛ زندانی هزارتو و هزاررنگ با مناره‌هایی برافراشته و مساجدی اشرافی که کمتر زندانی‌ای را توان تشخیص این زندان مهیاست! و عایداتش بمب‌هایی است که بر سر و سامان دیار نجاشی و کودکان معصوم یمن هدیه می‌گیرند و داعش این خونخوار قرن، مرید این پرده‌دار جلاد است. «پیامبر اسلام نیازی به مساجد اشرافی و مناره‌های تزئیناتی ندارد. پیامبر اسلام دنبال مجد و عظمت پیروان خود بوده است که متأسفانه با سیاست‌های غلط حاکمان دست‌نشانده به خاک مذلت نشسته‌اند. مگر مسلمانان جهان فاجعه قتل‌عام صدها عالم و هزاران زن و مرد فرقه‌های مسلمین را در طول حیات ننگین آل‌سعود و نیز جنایت قتل‌عام زائران خانه خدا را فراموش می‌کنند؟ مگر مسلمانان نمی‌بینند امروز مراکز وهابیت در جهان به کانون‌های فتنه و جاسوسی مبدل شده‌اند، که از یک طرف اسلام اشرافیت، اسلام ابوسفیان، اسلام ملاهای کثیف درباری، اسلام مقدس‌نماهای بیشعور حوزه‌های علمی و دانشگاهی، اسلام ذلت و نکبت، اسلام پول و زور، اسلام فریب و سازش و اسارت، اسلام حاکمیت سرمایه و سرمایه‌داران بر مظلومین و پابرهنه‌ها، و در یک کلمه «اسلام آمریکایی» را ترویج می‌کنند، از طرف دیگر سر بر آستان سرور خویش، آمریکای جهانخوار می‌گذارند. مسلمانان نمی‌دانند این درد را به کجا ببرند که آل‌سعود و خادم‌الحرمین به اسرائیل اطمینان می‌دهد که ما اسلحه خودمان را علیه شما به کار نمی‌بریم! و برای اثبات حرف خود با ایران قطع رابطه می‌کنند. واقعا چقدر باید رابطه سران کشورهای اسلامی با صهیونیست‌ها گرم و صمیمی شود تا در کنفرانس سران کشورهای اسلامی مبارزه صوری و ظاهری هم با اسرائیل از دستور کار آنان و جلسات آنان خارج شود... ملت عزیز ما که مبارزان حقیقی و راستین ارزش‌های اسلامی هستند، بخوبی دریافته‌اند که مبارزه با رفاه‌طلبی سازگار نیست و آنها که تصور می‌کنند مبارزه در راه استقلال و آزادی مستضعفین و محرومان جهان با سرمایه‌داری و رفاه‌طلبی منافات ندارد با الفبای مبارزه بیگانه‌اند. و آنهایی هم که تصور می‌کنند سرمایه‌داران و مرفهان بی‌درد با نصیحت و پند و اندرز متنبه می‌شوند و به مبارزان راه آزادی پیوسته یا به آنان کمک می‌کنند، آب در هاون می‌کوبند. بحث مبارزه و رفاه و سرمایه، بحث قیام و راحت‌طلبی، بحث دنیاخواهی و آخرت‌جویی 2 مقوله‌ای است که هرگز با هم جمع نمی‌شوند. و تنها آنهایی تا آخر خط با ما هستند که درد فقر و محرومیت و استضعاف را چشیده باشند. فقرا و متدینین بی‌بضاعت گردانندگان و برپادارندگان واقعی انقلاب‌ها هستند. ما باید تمام تلاش‌مان را بنماییم تا به هر صورتی که ممکن است خط اصولی دفاع از مستضعفین را حفظ کنیم». آری! چه بد مسیری است حاجی شدن در زمانه‌ای که هر گامی در این راه، کمکی است به دشمنان همنوع بشر و آبی است به معرکه دشمنان این بشر. باید ابراهیمی دیگر جست تا بتی دیگر بشکند و پرده از پرده‌دران پرده‌در روزگار بدرد. باید پرده‌ها را درید تا نور حق هویدا شود. در پایان بیان این نکته مهم است که طبق ماده 3 عهدنامه مودت منعقده بین دولت ایران و حجاز و نجد و ملحقات منعقدشده در سال 1308: «حکومت پادشاهی حجاز و نجد و ملحقات آن متعهد می‌گردد نسبت به حجاج ایرانی از هر حیث مثل سایر حجاجی که به بیت‌الله الحرام می‌روند معامله و رفتار کرده و اجازه ندهند که نسبت به حجاج ایرانی در ادای مناسک حج و فرایض دینی آنها هیچ‌گونه مشکلاتی ایجاد شود و نیز تعهد می‌‌کنند که وسائل امنیت، آسایش و اطمینان آنها را فراهم نمایند».  با این وصف و متأسفانه، دولت عربستان که متولی اصلی برگزاری مراسم حج است، تا امروز، گزارش رسمی از چگونگی وقوع فاجعه منا منتشر نکرده و نه‌تنها مسؤولیت این جنایت را برعهده نگرفته، بلکه علت بروز آن را به خود قربانیان و کشته‌شدگان منتسب کرده است. در یک سال اخیر نیز به‌رغم توصیه مقام معظم رهبری مبنی بر فراموش نشدن جنایت مکه و منا، شاهد کم‌کاری برخی نهادهای ذی‌ربط در پیگیری حقوقی این فاجعه در بعد بین‌المللی و عدم پاسخگویی توسط کمیته حقیقت‌یاب به مردم و خانواده‌های شهدا بوده‌ایم.
---------------------------------------------------
* جملات داخل گیومه، عینا از پیام تاریخی حضرت امام خمینی(ره) در سال 67 به مناسبت سالگرد حج خونین اقتباس شده است.