گروه اقتصادی: حدود یک ماه پیش محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت خبر از ابلاغ دستورالعملی داد که براساس آن، واردات انواع لوازم خانگی ساماندهی شده و در این میان نمایندگی‌های رسمی برندهای خارجی در کشور، مسؤول عرضه قاچاق آن کالا در بازار نیز هستند و باید درباره آن پاسخگو باشند. اگرچه هنوز خبری از ابلاغ این دستورالعمل نیست اما خبر از ابلاغ دستورالعمل دیگری مبنی بر ساماندهی فعالیت برندهای خارجی پوشاک از این وزارتخانه نشر شده است. در حالی که موضوع ساماندهی عرضه پوشاک خارجی در کشور از یک‌سال پیش از سوی معاونت امور اقتصادی و بازرگانی وزارت صنعت با تصدی‌گری مجتبی خسروتاج پیگیری می‌شد، ظاهرا با تغییراتی که بتازگی در این معاونت ایجاد شده و خسروتاج به سازمان توسعه تجارت رفته است باید بار دیگر همه دستورالعمل‌ها ابلاغ دوباره شود. یداالله صادقی که اکنون علاوه بر ریاست مرکز امور اصناف و بازرگانان، سرپرستی معاونت امور اقتصادی و بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت را نیز برعهده دارد در اظهارنظرهای خود در این‌باره سخن گفته است.
دستورالعمل واردات لوازم خانگی
صادقی چندی پیش در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» درباره جزئیات دستورالعمل ابلاغی وزیر صنعت، معدن و تجارت برای ساماندهی واردات لوازم خانگی اظهار داشت: این دستورالعمل به معاونت امور اقتصادی و بازرگانی و مرکز امور اصناف و بازرگانان وزارت صنعت برای اجرا ابلاغ می‌شود. در این دستورالعمل یکی از شرایط ثبت نمایندگی شرکت‌های تولیدکننده خارجی در ایران این خواهد بود که نمایندگی رسمی باید همه مسؤولیت‌های مربوط به آن برند را در ایران بپذیرد، با قاچاق کالاهای آن برند مبارزه کند و اگر هم نمی‌تواند باید به ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در این‌باره کمک کند و اطلاعات لازم را در اختیار آنها قرار دهد. صادقی با بیان اینکه دستورالعمل ابلاغی وزیر ویرایش جدید است و جایگزین دستورالعمل‌های گذشته خواهد شد، در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر هیچ یک از برندهای خارجی لوازم خانگی در ایران نمایندگی رسمی و ثبت شده از شرکت مادر ندارند، گفت: البته در دوران تحریم که امکان گرفتن نمایندگی مستقیم از شرکت مادر خارجی وجود نداشت، مسؤولان وقت اجازه دادند با واسطه، نمایندگی در ایران به ثبت برسد آن هم به شرط اینکه رابطه میان شرکت واسطه و شرکت مادر برقرار باشد. وی در این‌باره ادامه داد: اما اکنون دیگر دوران تحریم وجود ندارد و ورود کالاها باید از سوی شرکت اصلی و پس از ثبت نمایندگی با مجوز شرکت مادر (تولیدکننده) صورت گیرد. رئیس مرکز امور اصناف و بازرگانان با تصریح اینکه ارائه خدمات پس از فروش جزء لاینفک مراحل صدور گواهی نمایندگی خارجی است، افزود: چنانچه یک برند اروپایی در ایران نمایندگی به ثبت برساند، آن نمایندگی مسؤول آن برند در کل کشور است یعنی اگر کالای آن برند به صورت قانونی و با نظارت آن نمایندگی در کشور در حال توزیع است، کالا رجیستر و تحت کنترل است حال اگر کالای آن برند از راه قاچاق بیاید و در کشور توزیع شود، نمایندگی اصلی موظف به پاسخگویی در برابر واردات قاچاق است. صادقی در این‌باره توضیح داد: اگر کالای آن برند، قاچاقی آمد، نمایندگی باید یا به طور مستقیم برخورد کند یا اگر نمی‌تواند، اطلاعات آن کالای قاچاق از جمله کد شناسایی کالا را از شرکت مادر استعلام کند و در اختیار ما قرار دهد تا بررسی شود که تولیدکننده اصلی کالا را به چه کسی فروخته و چگونه از راه قاچاق به ایران آمده است؟
دستورالعمل پوشاکی
یدالله صادقی اما بتازگی از ورود سالانه 7/2میلیارد دلار پوشاک قاچاق به کشور خبر داد و گفت: البته رقم دقیقی از میزان واردات پوشاک قاچاق موجود نیست اما حجم قابل توجهی از پوشاک از طریق قاچاق به کشور وارد می‌شود. سرپرست معاونت امور اقتصادی و بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت در این‌باره تصریح کرد: این رقم با دلار 3500 تومان تقریبا معادل 10 هزار میلیارد تومان می‌شود که اگر در چرخه تولید داخلی کشور قرار گیرد، تحول خوبی در اشتغال و رونق تولید کشور ایجاد می‌کند. وی با اشاره به اقدامات وزارت صنعت، معدن و تجارت که با هماهنگی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و دیگر دستگاه‌ها انجام می‌شود، گفت: با این اقدامات شفافیت در ورود و خروج کالا بالا می‌رود و تولید داخلی هم تقویت می‌شود. به‌گفته وی، در حال حاضر ثبت شرکت‌های نمایندگی تولید پوشاک خارجی در ایران در راستای تدوین قوانین برای جلوگیری از ورود کالای قاچاق متوقف شده است. براساس قانون از این پس هر تولیدکننده خارجی که می‌خواهد با برند خود در ایران نمایندگی دایر کند، باید حتماً در سال اول بخشی از مقدار کالایی را که وارد می‌کند با استفاده از ظرفیت کارخانه‌های داخلی در ایران تولید کند. وی تأکید کرد: طبق این قانون از این به بعد برای حضور پوشاک با برند خارجی در ایران لازم است تولیدکننده خارجی بخشی از تولیدات خود را با استفاده از ظرفیت‌های داخلی ما و با برند خودش تولید کند و علاوه بر آن بخشی از تولیداتش را حتماً به بازارهای هدف خود صادر کند. رئیس مرکز امور اصناف و بازرگانان ایران با بیان اینکه مسؤولیت همه شعبی که نمایندگی اجناس خارجی در ایران دایر می‌کنند، برعهده نمایندگی شرکت مرکزی خواهد بود، تصریح کرد: همچنین شرکت تولیدکننده پوشاک که متقاضی دایر کردن نمایندگی در ایران است، باید همه مسؤولیت برندش را در کل بازار ایران بپذیرد و اگر کالای قاچاقی از آن برند در بازار پیدا شود، باید پاسخگو باشد.
بازار 11 میلیارد دلاری
در همین حال علیرضا حائری، کارشناس صنعت نساجی در گفت‌وگو با «وطن امروز» گردش مالی بازار پوشاک کشور را سالانه بیش از 11 میلیارد دلار ارزیابی کرد که 5/8 میلیارد دلار آن در اختیار تولید داخلی است. حائری یادآور شد که 2 تا 5/2 میلیارد دلار هم واردات داریم که شامل پوشاک وارداتی رسمی و غیررسمی است. وی درباره نقش حمایتی دولت گفت: اگر دولت قرار است از این صنعت حمایت کند باید از منابع خود استفاده کند نه از جیب مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان. دبیر سابق انجمن تولیدکنندگان صنایع نساجی با اشاره به آمارهای دفتر نساجی وزارت صنعت خاطرنشان کرد: در حال حاضر ۱۵۰۰ واحد صنعتی پوشاک با اشتغال ۳۰ هزار نفر و ۲۰ هزار واحد صنفی با اشتغال ۲۵۰ هزار نفر در این بخش به فعالیت مشغول هستند؛ این واحدها با ظرفیتی معادل ۳۴۰ هزار تن در سال احداث شده و ظرفیت عملی فعلی آنها بالغ بر حدود ۳۰۰ هزار تن انواع پوشاک در سال است، این در حالی است که ارزش بازار جهانی پوشاک در حال حاضر بالغ بر حدود ۱۵۰۰ میلیارد دلار در سال است که تخمین زده می‌شود این بازار در سال ۲۰۲۵ از مرز ۲۰۰۰ میلیارد دلار نیز فراتر رود. حائری، چادر مشکی را نمونه یک کالای فرهنگی- اقتصادی دانست و خاطرنشان کرد: چادر مشکی با مصرف سالانه ۷۰ میلیون مترمربع در کشور و با ارزبری بیش از یکصد میلیون دلار در سال، متاسفانه ۹۵ درصد آن وارداتی است.