مرتضی اسماعیلدوست: این بار میدان مشق یا همان سر در باغ ملی فرصتی برای دورهمی اهالی سینما و رسانه بود. جایی که از سلبریتیها تا هنرمندان بیحاشیه سینما منتظر اعلام برندگان هجدهمین جشن خانه سینما بودند البته در این جشن هر کس سعی میکرد نقش سلبریتی را ولو به شکلی تخیلی ایفا کند! و به قول مهدی فخیمزاده: «نمردیم و ما هم جزو سلبریتیها شدیم!» جشن هجدهم خانه سینما مانند همه مراسم با تاخیر آغاز شد و سعی داشت به لحاظ اجرایی متفاوت باشد؛ چه به لحاظ مکان متفاوت تاریخی که برای برگزاری جشن در نظر گرفته شده بود و چه نوع اجرای رادیویی و بدون تصویر احسان کرمی در مقام مجری که روحش بر سن اجرا خودنمایی میکرد! صدای موسیقی گروه پالت نیز جدا از اجرای چند قطعه مطرحشان همراه با اعلام و اهدای جوایز به برندگان به رنگهای متنوعی شنیده میشد.
انتخاب به سبک ایرانی و به شیوه غربی!
هجدهمین جشن خانه سینما در حالی دوشنبهشب با حضور هنرمندان شناختهشده سینما و تلویزیون برگزار شد که این بار قرار شد به تقلید از جشن سالانه آکادمی علوم و هنرهای سینما موسوم به اسکار، طریقه انتخاب گزینهها در هر بخش براساس رایگیری از افراد فعال و صاحبنظر در آن بخش صورت پذیرد. البته چگونگی انجام این مهم و شکل انتخابها جای تحلیل و بررسی مجزایی دارد و اینکه چرا در برخی بخشها افراد و آثار صاحب اعتباری نادیده گرفته شدند. از طرفی کمال تبریزی، دبیر هجدهمین جشن سینمای ایران اعلام کرده بود که بر خلاف دورههای گذشته، داوران را وادار نمیکنیم همه فیلمها را ببینند و عنوان کرد: تماشای آثار برای داوری را به وجدان داوران وامیگذاریم! به هر حال این هم شیوهای متمایز و مختص به داوری از نوع ایرانی است که جای پرسش دارد چگونه میتوان بدون تماشا و قضاوت درباره اثری به انتخابی درست دست زد؟! از جمله حاشیههای دیگر داوری این جشن که کار را به جمعآوری امضا برای احقاق حق هم رساند، عدم توجه جشن خانه سینما به آثار گروه «هنر و تجربه» بود که طی تغییر یکی از بندهای آییننامه از سوی شورای سیاستگذاری جشن رخ داد و در آن قید شد که تنها آثار سینمایی میتوانند به آرای داوران درآیند و بدین لحاظ فیلمهای «هنر و تجربه» به دلیل ویدئویی بودن مجوزشان از گردونه خارج شدند. از جمله موارد قابل توجه در این جشن تفکیک و تخصیص جایزه به بخشهای طراحی صدا و صدابرداری بوده که هر کدام شاخه و فنی مجزا در سینما هستند.
نادیدگی «ایستاده در غبار»
در میان همه حواشی نسبتا کمرنگ جشن هجدهم و در حالی که با اعلام 2 جایزه نخست «جلوههای ویژه میدانی» و «چهرهپردازی» به فیلم «ایستاده در غبار» پیشبینی میشد این فیلم ارزنده شبی بهیادماندنی را به همراه داشته باشد اما این فیلم جدا از آخرین جایزه جشن هجدهم که تندیس «بهترین فیلم» بود هیچ جایزه دیگری نگرفت و باز هم همچون جشنواره سیوچهارم فیلم فجر این «ابد و یک روز» سعید روستایی بود که جوایز را درو کرد. «طراحی لباس»، «صدابرداری»، «تدوین»، «فیلمنامه»، «کارگردانی» و «نقش مکمل مرد» برای نوید محمدزاده و بهترین «بازیگر مرد» برای پیمان معادی 7 جایزهای بود که به اندازه تعداد سیمرغهای جشنواره در بخش «سودای سیمرغ» به فیلم «ابد و یک روز» تعلق گرفت. در این میان توجه داوران به فیلمهای نادیده گرفته شده در جشنواره فجر یعنی «بادیگارد» و «اژدها وارد میشود» قابل توجه بود و تعلق 2 جایزه برای فیلم «بادیگارد» در بخشهای «جلوههای ویژه بصری» و «موسیقی متن فیلم» و نیز 2 جایزه برای فیلم «اژدها وارد میشود» در بخشهای «طراحی صحنه» و «فیلمبرداری» این آثار را هم صاحب جایزه در جشن هجدهم کرد. در این میان کارن همایونفر، موسیقیدان برجسته و سازنده موسیقی فیلم «بادیگارد» از ابراهیم حاتمیکیا تشکر کرد و گفت جایش در این جشن خالی است. فیلم «کوچه بینام» نیز صاحب 2 جایزه بهترین «بازیگر زن» برای باران کوثری و بهترین «بازیگر مکمل زن» برای فرشته صدرعرفایی در این جشن شد و «خشم و هیاهو» نیز جایزه بهترین «صداگذاری» را گرفت.
جایگاه مبهم فیلم «محمد رسولالله(ص)»
در جشن خانه سینما
جدا از تقدیر ارزنده از هادی محمدیان، کارگردان و حامد جعفری، تهیهکننده فیلم «شاهزاده روم» در جشن هجدهم به دلیل خلق اثری ارزنده در حوزه انیمیشن، رویکرد دوگانه خانه سینما در قبال فیلم «محمد رسولالله(ص)» هم جای ابهام و تامل باقی گذاشت. در حالی که برخیها این تصور را داشتند که داوران این جشن به دلیل جایگاه خاص این اثر در میان تولیدات ایرانی به قضاوت درباره این اثر نپردازند، در بخش «عکس» شاهد کاندیداتوری عکاس برجستهای چون محمد فوقانی بودیم و البته جایزه به محمد بدرلو برای فیلم «اعترافات ذهن خطرناک من» رسید. این نگاه دوگانه نسبت به فیلم «محمد رسولالله(ص)» چنان بود که در هیچ بخش دیگری در میان کاندیداها نامی از عوامل این اثر وجود نداشت و مشخص نشد بالاخره این فیلم مورد قضاوت داوران در بخشهای مختلف قرار گرفته است یا نه؟!
یادی از حاج احمد متوسلیان و شهدای فاجعه منا
جشن هجدهم خانه سینما که با ازدحام جمعیت و گاه هرج و مرج در استقرار حاضران همراه بود، اندکی حواشی هم به خود دید؛ از حمیدرضا قطبی، نویسنده و کارگردان بیحاشیه سینمای ایران که پس از دریافت جایزه بهترین «فیلمنامه اقتباسی» برای فیلم «جامهدران» با گفتاری آرام خطاب به حجتالله ایوبی که در ردیف اول جایگاه مستقر بود، عنوان کرد بهتر است آن سوی میز خود را هم ببیند! تا گلایه بابک حمیدیان که عنوان کرد 2 سال است نادیده گرفته میشود! از ترانه «خونه مادربزرگه» که همراه با همراهی فاطمه معتمدآریا بود تا سرود پایانی دستهجمعی «ایران ای سرای امید» و از ادای دین مریلا زارعی نسبت به قربانیان فاجعه منا و آرزوی صبر برای خانوادههایشان تا یادسپاری حبیبالله والینژاد، تهیهکننده فیلم «ایستاده در غبار» به حاجاحمد متوسلیان پس از کسب جایزه بهترین فیلم و اینکه قدر متوسلیانهای دوران را بدانیم و کمک کنیم برای مشخص شدن وضعیت حاج احمد گرانقدر.