مرتضی اسماعیلدوست: عرصه نقد ادبی به دلیل جهان فراگستر داستان بویژه در زمینه ادبیات بینالملل به تنهایی قادر به اتصال جهان متن به جهان خواننده و تبیین همه ابعاد تفکری اثر و زوایای پیدا و پنهان یک متن داستانی نخواهد بود و از اینرو بهتر است در خلال معرفی آثار، مدخلی به سرشت رخ داده از تفکر نویسنده به نگره مخاطب داشته و از این مسیر راهی به سرمقصود آگاهی مخاطب ادبی در انتخاب آثار مفید داستانی و البته چگونگی نگریستن به اثر بیفکنیم، چرا که بسیاری از کتابهای منتشره به لحاظ فقدان کنشمندی در خواننده و نبود مولفههای داستاننویسی نهتنها مفید نبوده بلکه موجب اتلاف عمر خوانندهاش هم میشود. توجه به نظریات ادبی و خلاصهسازی تفکرات در فضایی قابل فهم برای مخاطب از این دریچه میتواند نمایهای نزدیک برای ورود به فضای متن بسازد. بتازگی آثاری در حوزه ادبیات داستانی توسط انتشارات «چترنگ» در زمینه مجموعه داستان و رمان خارجی ترجمه و به نشر درآمده که با توجه به مقدمه نگارشیافته نگاهی به آنها خواهیم داشت.
ماشین میایستد و چند داستان دیگر «ماشین میایستد و چند داستان دیگر» اثری از ادوارد مورگانفورستر با ترجمه مهناز دقیقنیا است. فورستر، داستاننویس انگلیسی که با رمان
«هواردز اند» تباهی خانواده هواردز را تداعی کرده بود، در 11 داستان مجموعه «ماشین میایستد و چند داستان دیگر» به شکلی تخیلی و گاه شوخطبعانه سراغ زندگی و نوع مواجهه آدمی با اتفاقات روزمره رفته و در عین ساخت جهان داستانی بشدت ساده به نکاتی اساسی در بطن طبیعت پرداخته است. داستانهایی که پیش از جنگ اول جهانی نوشته شده و در 2 جلد با عنوانهای اتوبوس آسمانی در سال 1911 و لحظه ابدی در سال 1928 به چاپ رسیده بود و حال امکان مطالعه آنها برای داستانخوانهای جدی ایرانی با چاپ این اثر فراهم آمده است. نویسنده در این مجموعه به برخی قواعد بیارزش و دست و پاگیر زندگی واکنش نشان داده است. حتی فورستر در داستان «ماشین میایستد» به آرمانشهر توصیف شده در داستانهای تخیلی هربرت جورجولز تاخته و آنها را به واکاوی درآورده است. فورستر همیشه در میان گفتهها و در خلال داستانهایش بر این نکته تاکید داشت که نویسنده باید مقوله «نثر» را با احساسات درونى خود درآمیخته و از آن روحی شناور بسازد. از طرفی این منتقد و داستاننویس به اهمیت رسالت داستان در هدایت انسان براى زندگى بهتر تاکید بسیار داشت.
سه نامه، یک قصه و چند داستان دیگر
مجموعهای متشکل از بهترین داستانهای کوتاه نویسندگان شناختهشده جهانی همانند فرانک اوکانر، آگوست استریندبرگ، اوراسیو کیروگا، جیمز هانلی و کاترین منسفیلد در کتاب «سه نامه، یک قصه و چند داستان دیگر» گردآوری شده است. موضوع قابل توجه در این اثر انتخاب داستانهایی با نگاههای متفاوت و در یک بازه زمانی بسیار طولانی از زمان انتشار آنهاست که تنوعی قابل به این مجموعه بخشیده و تا حد بسیاری میتواند سلایق مخاطبان مختلف را جلب کند. مترجم پیش از آغاز هر بخش به معرفی اجمالی هر نویسنده هم پرداخته و شمهای از سوابقش را منعکس کرده است. توجه به فرم ادبی «داستان کوتاه» از حیث تکامل ایده به پرداخت اولیه نهتنها برای رماننویسان بلکه در نزد فیلمنامهنویسان و اهالی درگیر با مقوله قلم میتواند بار آموزشی بسیاری داشته باشد.
بیلیاردباز
آنها که فیلم «بیلیاردباز» رابرت راسن را با بازی پل نیومن دیدهاند، حالا با مطالعه داستان این اقتباس سینمایی میتوانند به شخصیتها و جهان روایی اثر نزدیکتر شوند. رمان «بیلیاردباز» نخستین اثر داستانی والتر تویس بوده که 2 اثر دیگر داستانیاش با نامهای «مردی که به زمین سقوط کرد» و «رنگ پول» هم به شکل سینمایی تولید شده و نشان از این دارد که تصویرسازی در آثار این نویسنده وجوهی ملموس دارد. «بیلیاردباز» هم مانند بسیاری از آثار مهم مکتوب و مصور اگر چه در نگاهی ظاهری، درباره داستان یک بیلیاردباز است اما در نگاهی عمیق، بیانگر روایتی از مبارزه یک شخص با اهریمنهای پیرامونش جهت رسیدن به تعریفی مشخص از زیستن است.