پنجشنبه گذشته نشست گروه حمایت از سوریه شامل آمریکا و روسیه و دیگر قدرتهای مهم منطقهای و جهانی که در حاشیه اجلاس سالانه سران کشورهای عضو سازمان ملل در نیویورک تشکیل شده بود بینتیجه پایان یافت. به نظر میرسد این آخرین روزنه امید برای تمدید آتشبس در سوریه بود، چرا که استفان دیمیستورا، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور این کشور، نشست مزبور را اینگونه توصیف کرد: «نشستی طولانی، دردناک و ناامیدکننده بود.» سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز دقایقی پس از اتمام نشست از شکست مذاکرات خبر داد و گفت: «در نشست امروز گروه حامیان سوریه اتفاق جدیدی رخ نداد و مذاکرات برای حل بحران ادامه خواهد داشت.» اما شکست مذاکرات آتشبس در سوریه، احتمالات خطرناکی را درباره ورود آمریکا و دیگر متجاوزان به خاک سوریه برای پیگیری خودسرانه آنچه برنامه جایگزین یا «پلان ب» میخواندند، مطرح میکند. در مواجهه با چنین احتمالاتی، معاون وزیر خارجه روسیه از قصد مسکو برای هدف قرار دادن 2 گروه تروریستی تکفیری احرارالشام و جیشالاسلام وابسته به القاعده خبر داد. سرگئی ریابکوف با اشاره به اینکه مبارزه با تروریسم اولویت نخست مسکو خواهد بود، تاکید کرد که کشورش هرگز از موضوع بمباران و عملیات نظامی علیه گروههای تروریستی تکفیری جیشالاسلام و احرارالشام عقبنشینی نخواهد کرد. او در همین چارچوب درخواستهای آمریکا و ترکیه مبنی بر ایجاد منطقه پرواز ممنوع در سوریه را یک مساله غیرقابل پذیرش دانست. ریابکوف در عین حال آمریکا را به استانداردهای دوگانه در برخورد با مساله تروریسم و بیتوجهی نسبت به حملات تکفیریها در جریان آتشبس اخیر در سوریه متهم کرد و گفت که تروریستهای احرارالشام و جیشالاسلام در روند حل سیاسی پرونده بحران سوریه نقشی منفی داشتهاند. او خواستار نابودی و عدم حمایت آمریکا از آنها شده است. هدف قراردادن این دو گروه توسط روسیه از آن رو حائز اهمیت است که آنها جزو پیادهنظام تروریستی ارتش ترکیه در جریان تجاوز به شمال سوریه هستند، تجاوزی که ممکن است با امتداد یافتن در عمق خاک این کشور ابعاد نگرانکنندهتری پیدا کند.
توطئه پشت جنگ زرگری ترکیه با آمریکا
تجربه نشان میدهد که رجب طیب اردوغان در معادلات منطقهای فقط زبان زور میفهمد. او اگرچه ممکن است علیه کسانی که تهدیدش میکنند جنگ لفظی به راه اندازد ولی در عمل همواره سعی در مصالحه با قدرتهای خارجی دارد. دیکتاتور ترکیه یک بار دیگر از زمان آغاز جنگ جدید با کردها در شرق کشورش و شمال سوریه، یک قدرت خارجی را به تسلیح شبهنظامیان کرد متهم کرد. اردوغان در سخنانی در نیویورک گفت: «ایالات متحده طی هفته جاری تسلیحات بیشتری را برای شبهنظامیان کرد در شمال سوریه ارسال کرده و 2 فروند هواپیما پر از تسلیحات نظامی برای آنها در کوبانی فرستاده است». اردوغان خطاب به سران واشنگتن گفته است: «اگر تصور میکنید که میتوانید با کمک کردهای سوریه به کار داعش پایان دهید، نخواهید توانست، چرا که آنها هم گروههای تروریستی هستند». اما نباید دچار این اشتباه شد که اظهارات اردوغان موجب تشدید تنش بین آنکارا و واشنگتن خواهد شد. برعکس، سوابق نشان میدهد که او همیشه به طرفی متمایل میشود که سمبه پرزورتری علیه حکومتش داشته باشد. اردوغان تابستان گذشته در حالی ظاهرا به سمت روسیه چرخید که تا چند روز قبل از کودتای 15 جولای، مسکو را متهم به تسلیح تروریستهای پکک در شرق ترکیه میکرد. اما بلافاصله پس از کودتا، حکومت آنکارا چنان درگیر بحران سیاسی - نظامی داخلی شده بود که از ترس خیزش کردها با چراغ سبز یک طرف خارجی، ترجیح داد با خصم خود سازش کند.
حالا هم که ارتش ترکیه به اسم مبارزه با داعش و کردها، وارد شمال سوریه شده و شبهنظامیان کرد در این مناطق هم متحد اصلی آمریکا در جنگ با داعش محسوب میشوند، طبیعتا اردوغان طبق عادت همیشگی با خصم قویتر از خود درگیر نمیشود. او سعی میکند با اعتراضات دیپلماتیک و متهم کردن لفظی آمریکا به تسلیح کردها، اوباما را برای یک نقشه مشترک پای میز مذاکره بنشاند. نقشهای که اگرچه هدف اولیهاش ممانعت از ایجاد منطقه تحت تسلط کردها (کردستان قلابی) است اما در عوض طرح ایجاد «تکفیرستان» را در نیمه شرقی سوریه و نوار مرزیاش با ترکیه به آمریکا و متحدان عربش پیشنهاد میدهد. طبیعتا آمریکا هم از این طرح استقبال و فعلا شبهنظامیان دموکرات کرد را مجبور به عقبنشینی از ساحل شرقی فرات و باز کردن مسیر پیشروی تروریستهای احرارالشام و ارتش آزاد تحت پشتیبانی ارتش ترکیه به سمت منبج و رقه تا عمق شرق و جنوب شرق سوریه خواهد کرد. نقشه نهایی این است که تکفیریهای جدید انشعابی از القاعده که آمریکا و شرکایش نام اعتدالیون را روی آنها گذاشتهاند، در این مناطق جایگزین داعشیها شوند و منطقهای تحت عنوان «سنیستان» که پیشتر در نقشه آمریکایی - اسرائیلی طرح تجزیه خاورمیانه بزرگ مشخص شده بود، در مناطق بیابانی وسیع بین عراق و سوریه تشکیل شود.
عملیات نظامی ارتش در شرق حلب
فرماندهی کل ارتش و نیروهای مسلح سوریه، شامگاه پنجشنبه در بیانیهای از آغاز عملیات نظامی در محلههای شرقی حلب خبر داد و از شهروندان سوری خواست از مقرها و مواضع متعلق به گروههای تروریستی فاصله بگیرند. گروههای تروریستی در محلههای شرقی حلب در محاصره ارتش سوریه قرار گرفتهاند و از خروج شهروندان این مناطق جلوگیری میکنند. در تحولی دیگر، یک انتحاری داعشی با حمله به نشست سرکردههای گروههای تروریستی در درعا، 15 تن از آنها را کشت.
اسد علیه نوار تروریستی اسرائیل جولان
رئیسجمهور سوریه در دیدار با رئیس حزب «دموکراتیک لبنان» در دمشق، به شکل رسمی درباره توطئه رژیم صهیونیستی برای ایجاد یک نوار حائل تروریستی میان خود و سوریه موضع گرفت. بشار اسد در دیدار با طلال ارسلان گفت: «به هیچ عنوان به رژیم صهیونیستی اجازه نخواهیم داد با کمک گروههای تروریستی (جفش یا جبهه النصره سابق) یک نوار امنیتی در جولان اشغالی ایجاد کند و با هر پروژهای از این دست مقابله میکنیم.