بمباران کاروان کمکهای انسانی کار همپیمانان آمریکا بود
فتوای احرارالشام در خدمت اشغالگری ترکیه
عبدالباری عطوان: در بحبوحه تبادل اتهامها میان مسکو و واشنگتن درباره مسؤولیت حمله به کاروانهای امدادرسانی سازمان ملل به محاصرهشدگان در بخش شرقی حلب، شورای شرعی گروه افراطی «احرارالشام» فتوایی صادر میکند که جنگ با داعش و همکاری با ارتش ترکیه در این زمینه را مجاز اعلام کرده و داعشیها را «خوارج» و «مارقین» خوانده است که چهره دین اسلام را مخدوش کرده و از پشت به «مبارزان انقلاب سوریه» (معارضان دستپرورده غربیها در سوریه) خنجر زدهاند. این فتوا همچنین همکاری و هماهنگی با ارتش ترکیه برای آزادسازی برخی مناطق را که تحت کنترل کردهاست مباح اعلام کرده است؛ این بدان معناست که اولویت به جنگ با داعش داده شده است و نه براندازی نظام حاکم بر سوریه، البته حداقل در حال حاضر. صدور این فتوا با 3 تحول اساسی همزمان شده است که ضرورت دارد برای درک تحولات و رویدادها در پرونده سوریه درباره آنها تامل کرد؛ نخست- معاون نخستوزیر ترکیه از عزم کشورش برای ایجاد منطقه حائل به مسافت 5 هزار کیلومتر در داخل خاک سوریه و همچنین ایجاد چندین شهر جدید در این منطقه خبر داده است.
دوم- جان کری، وزیر خارجه آمریکا روز چهارشنبه در نشست شورای امنیت، ایجاد منطقه پرواز ممنوع را بهعنوان شرطی برای نجات آتشبس در مناطقی که درگیریها در آن شعلهور است، مطرح کرد. سوم- دفتر رسانهای «ایالت حلب» وابسته به داعش، نواری ویدئویی تحت عنوان «فاعتبروا» (عبرت بگیرید) منتشر کرد و در آن، تصاویری از اعدام یکی از عناصر گروه موسوم به «ارتش آزاد سوریه» از «تیپ حمزه» را به نمایش گذاشت که در عملیات نظامی «سپر فرات» مشارکت کرده بود. داعش در این نوار ویدئویی، رجب طیباردوغان، رئیسجمهوری ترکیه را «طاغوتی» خوانده است «که براساس منافع دولتهای صلیبی عمل میکند». «احرارالشام» یکی از گروههای بسیار نزدیک به گروه «جبهه فتحالشام» (یا جبههالنصره سابق) و همپیمان آن بهشمار میرود و ایالات متحده آمریکا آن را در فهرست گروههای تروریستی مانند داعش یا جبههالنصره قرار نداده است. احرارالشام همچنین از جمله گروههای بسیار نزدیک به دولت ترکیه است و صدور چنین فتوایی بدان معناست که این گروه از ایجاد منطقه حائل حمایت کرده و جنگ در کنار ارتش ترکیه برای نابودی گروه داعش را مدنظر قرار میدهد. بسیاری از ناظران بعید نمیدانند که خود گروه جبههالنصره نیز همین رویکرد را در پیش بگیرد و شاید همین امر، عقبنشینی ایالات متحده از آتشبس با روسیه را تفسیر کند تا بدین ترتیب بند مربوط به بمباران جبهه النصره عملی نشود. جنگ گروههای معارض تندرو سوری با داعش در 2 قالب روی داده است؛ نخست- «شرعی» و از طریق فتوای یاد شده و دوم- در قالب عملیات ترکیه؛ به عبارتی زیر پرچم یک کشور اسلامی صورت میگیرد نه زیر پرچم آمریکا و کشورهای ائتلاف شصتگانه. از اینرو این جنگ در چارچوب عملیات «سپر فرات» ترکیه صورت میگیرد. بمباران مواضع ارتش سوریه توسط 4 جنگنده آمریکایی، استرالیایی، انگلیسی و دانمارکی به مدت یک ساعت در «جبل الثرده» که مشرف بر فرودگاه نظامی «دیرالزور» است و همچنین منهدم کردن 18 دستگاه کامیون از مجموع 32 کامیون سازمان ملل متحد که در مسیر رساندن کمکهای انسانی به بخش شرقی حلب بودند، انجام شد تا اعمال منطقه پرواز ممنوع و تثبیت منطقه حائل را توجیه کند که ترکیه اکنون در حال طرحریزی آن است و انتظار میرود شامل منطقهای در شمال سوریه شود و به سدی برابر ایجاد هرگونه نظام کردی در آینده تبدیل شود. آمریکا به بمباران مواضع ارتش سوریه در دیرالزور اذعان کرد ولی هرگونه مسؤولیت خود یا همپیمانانش در بمباران کاروانهای امدادرسانی سازمان ملل را رد میکند، البته عقبنشینی سازمان ملل از نظریهای مبنی بر بمباران هوایی این کاروانها، دولت آمریکا و همپیمانان آن در ترکیه و گروههای معارض مسلح را در مظان اتهام احتمالی قرار میدهد. روسیه با ورود نظامی ترکیه به منطقه «جرابلس» و «الباب» مخالف است همانگونه که ایجاد منطقه حائل را نمیپذیرد، چون چنین اقدامی برخلاف تفاهمهای مسکو و آنکاراست. اینجا این پرسش مطرح میشود: آیا ترکها موفق شدهاند همه را فریب دهند؛ زمانیکه با روسها آشتی و به سوریها ابراز دوستی کردهاند؟ آیا ترکها بار دیگر به اردوگاه آمریکا بازگشتهاند یا به بیانی دیگر، در اصل این اردوگاه را ترک نکردهاند؟