گروه سیاسی: حسن روحانی در ماه‌های نخستین آخرین سال ریاستش بر دولت یازدهم، برای چهارمین بار در سازمان ملل سخنرانی کرد. روحانی در این سخنرانی از آمریکایی‌ها به خاطر بدعهدی در برجام گلایه و از آل‌سعود به خاطر عملکردش در منطقه انتقاد کرد.
به گزارش «وطن‌امروز»، در این میان اما گلایه‌های حسن روحانی از آمریکا به خاطر بدعهدی در برجام در میان ناظران داخلی مورد توجه قرار گرفت. روحانی که پیش‌تر در حمایت از برجام و ضمانت اجرایی آن، انتقادات و نگرانی‌های منتقدان را رد می‌کرد، روز پنجشنبه در سازمان ملل از آمریکایی‌ها به خاطر عدم اجرای تعهدات‌شان در برجام گلایه کرد. او گفت برجام یک توافقنامه بین‌المللی است و آمریکا باید به تعهداتش در این توافقنامه عمل کند. روحانی پس از سخنرانی در سازمان، در یک نشست خبری، گلایه‌های برجامی خود از آمریکایی‌ها را تشریح کرد. او گفت آمریکایی‌ها در اجرای تعهدات خود در حوزه بانکی با شفافیت عمل نمی‌کنند و در مسیر ازسرگیری تجارت بانک‌های معتبر دنیا با ایران، ممانعت ایجاد می‌کنند. او به بلوکه کردن اموال بانک مرکزی ایران توسط آمریکا هم اشاره کرد و آن را یکی دیگر از مصادیق بدعهدی آمریکا نسبت به تعهدات خود در برجام دانست.
گلایه‌های روحانی درحالی است که همزمان با رونمایی متن برجام، کارشناسان در ایران نسبت به حفره‌های این متن نگرانی‌های جدی مطرح کردند. مهم‌ترین نگرانی کارشناسان، ضعف تیم مذاکره‌کننده ایرانی در گرفتن تضمین‌های عینی و محکم برای اجرای تعهدات طرف آمریکایی در متن برنامه جامع اقدام مشترک بود. انتقاداتی که در ماجرای عدم همکاری بانک‌های معتبر خارجی با ایران آشکار شد. با این حال این انتقادات همواره از سوی حسن روحانی و حامیان او با بی‌مهری و ادبیات توهین‌آمیز مواجه شد. اکنون پس از 8 ماه که از اجرای برجام می‌گذرد، روحانی در نیویورک از عدم اجرای تعهدات آمریکا در برجام گلایه می‌کند. گلایه‌هایی که در «واقعیت» هیچ ضمانت اجرایی برای اجرایی شدن آنها توسط آمریکایی‌ها وجود ندارد. با این حال اما حسن روحانی می‌گوید کمیسیون مشترک در جلسه روز پنجشنبه خود از آمریکایی‌ها خواست به تعهدات خود عمل کنند و آمریکایی‌ها نیز «قول» داده‌اند به این تعهدات عمل کنند! در حالی که رهاورد سفر روحانی به نیویورک، «قول» آمریکایی‌ها برای اجرای تعهدات خود در برجام بوده است؛ مجلس نمایندگان آمریکا طرحی را تصویب کرد که براساس آن، انتقال پول نقد به ایران توسط آمریکا (برخی پول‌های بلوکه) ممنوع شد. از سوی دیگر برخی منابع خبری غربی نیز گزارش داده‌اند دولت روحانی برای گرفتن رضایت آمریکا در ماجرای خرید هواپیماهای ایرباس و بوئینگ، تعهدات جدیدی را پذیرفته است؛ موضوعی که نشان می‌دهد نه‌تنها مسیر یکطرفه برجام علیه منافع ایران همچنان تداوم دارد بلکه برای اجرای برخی تعهدات طرف مقابل در این متن توافق، باید تعهدات جدید نیز از سوی ایران داده شود. به هر حال، سفر آخر رئیس دولت یازدهم به نیویورک با یک «قول آمریکایی» در جواب دلواپسی‌های او برای سرنوشت برجام به پایان رسید؛ دلواپسی‌هایی که اگر در دوره انشای برجام از جانب منتقدان شنیده می‌شد قطعا اکنون در مجمع عمومی سازمان ملل، تنها با صندلی‌های خالی در میان گذاشته نمی‌شد.
گلایه‌های برجامی
حسن روحانی در نطق خود در سازمان ملل از آمریکایی‌ها به خاطر عدم اجرای تعهدات‌شان در برجام گلایه کرد. او در این‌باره گفت: ایالات متحده به‌خوبی می‌داند برجام اکنون یک سند پذیرفته شده چندجانبه است و اهمال نسبت به اجرای آن از سوی آمریکا تخلفی بین‌المللی تلقی خواهد شد و اعتراض جامعه جهانی را برخواهد انگیخت. هرگونه بدعهدی در اجرای برجام به بی‌اعتباری بیشتر ایالات متحده در سطح جهان می‌انجامد. وی افزود: تعلل ایالات متحده در اجرای تعهدات قانونی‌اش در ماه‌های گذشته اشتباهی راهبردی است که باید فوراً جبران شود. متاسفانه اینگونه اقدامات غیرقانونی مسبوق به سابقه است و آخرین نمونه آن رای دیوان عالی آمریکا در تایید دست‌اندازی به میلیاردها دلار اموال ملت ایران در سال‌های گذشته است. این تجربه به دنیا نشان داد گروه‌های فشار صهیونیستی می‌توانند از طریق مصوبات غیرقابل دفاع کنگره، حتی عالی‌ترین نهاد حقوقی و قضایی آمریکا را به نقض بدیهی‌ترین اصول آمره حقوق بین‌الملل عرفی و قراردادی وادارند. روحانی البته این گلایه‌ها را در نشست خبری خود که پس از نطق او در سازمان ملل برگزار شد، تشریح کرد. وی درباره آمریکا گفت: آمریکا به تعهدات بین‌المللی خود عمل کند. موضوع برجام یک موضوع دوجانبه نیست بلکه چندجانبه است. برجام یک تعهد بین‌المللی محسوب می‌شود و آمریکا باید به این تعهدات خود پایبند باشد. روحانی با اشاره به بلوکه کردن اموال ایران توسط آمریکا گفت: این یک اقدام خطرناک برای آمریکاست. آنها اموال بانک مرکزی را تصرف کرده‌اند و این دست‌درازی را ما به عنوان یک دزدی بین‌المللی محکوم می‌کنیم. وی با بیان اینکه ایران در دادگاه لاهه از آمریکا شکایت کرده است، گفت: ما این پول را با سودش از آمریکا پس خواهیم گرفت. وی افزود: در مسائل بانکی هنوز با مشکلاتی مواجه هستیم که طرف‌ها باید صددرصد به تعهدات خود عمل کنند. گله‌ای که از آمریکا داریم در نحوه اجرای برجام است که در اجرای تعهداتش در برخی موارد شاهد تأخیر یا اهمال یا عدم شفافیت هستیم. روحانی ادامه داد: آمریکا درباره مساله بانک‌ها با شفافیت صحبت نمی‌کند. یک زمان به بانک‌ها می‌گوید آزاد هستید و گاهی با لحنی صحبت می‌کند که طرف (بانک‌های بزرگ جهانی) را دچار شک و تردید می‌کند. رئیس‌جمهور افزود: گاهی نیز آمریکا بانک‌های بزرگ را از شدت عمل خزانه‌داری کشورش نسبت به آنها می‌ترساند که ما نسبت به این رفتار آمریکا اعتراض داریم. وی تأکید کرد: سازوکار این اعتراض مراحلی دارد که ما داریم این مراحل را طی می‌کنیم. روحانی در حالی این گلایه‌ها را مطرح کرد که پس از بازگشت به تهران در جمع خبرنگاران گفت آمریکا قول داده است به تعهدات خود عمل کند. او درباره تشکیل کمیسیون مشترک درباره برجام گفت: اگر یکی از 7 کشوری که در برجام هستند، اهمال و تاخیری داشته باشند به او تذکر داده می‌شود واگر مؤثر نبود در سطح مدیران کل جلسه گذاشته می‌شود و در نهایت در سطح وزرا این جلسه گذاشته می‌شود. رئیس‌جمهور در همین باره گفت: در نیویورک در سطح وزرا و در سطح مدیران کل 2 جلسه برگزار شد و در جلسه وزرا همه با قاطعیت به آمریکا گفتند این مواردی که شما انجام می‌دهید با برجام منطبق نیست و باید کار خود را اصلاح کنید و آمریکا هم قول داد روند را اصلاح کند.